European banks do not want American clients | FATCA

Geplaatst op 4 augustus 2020 door

On this blog I pay attention to the European ‘Accidental Americans’, people who did not ask to become a ‘US person’, but who e.g. accidentally have been born in the US and returned after a few years to Europe and only after FATCA found out they are US person (more information in Dutch). Not only they are in great trouble with banks and governments.

The same applies to the ‘real’ Americans, people who have grown up in the US and have come to Europe later in their life. Many of them have major problems with financial institutions in Europe. The most important reason: European financial institutions have to provide unpaid services to the US tax authority (IRS) and they consider that to be too expensive. Another reason is that sometimes US law applies to services provided to US persons, something that does not make the financial institutions happy either.

The articles on this subject show that the problems are increasing. One of the articles describes the position of European financial institutions of which “very few have the type of compliance department that can handle complex U.S. regulations and heightened scrutiny“.

These American expats often are not in the position to give up their American nationality. One of my US-expat readers wrote:

I would never want anyone to actively be forced or coerced to relinquish citizenship or denounce their heritage. I think the problem comes as US Laws treat people as foreign assets across the board and the EU, as many areas, have effectively recognized/accepted that.The explosion and acceptance of “extraterritorial laws” has seriously damaged human rights and effectively designates human beings as “property” in specified circumstances whereby more countries are more and more treating their subjects as the US does. Where extraterritorial laws conflict for a certain person or entity, as with FATCA, the results are disasterous. Most countries limit the application of their laws to six months residency in a foreign state, but exceptions exist for every country. For example, in the Netherlands, sanctions are maintained that do not expire even when tax residency does. Pretty much all countries are now ramping up this inhumane treatment of people under the keyword “Compliance.” To me, “Compliance” has become a dirty word and a cottage industry and pretty much all countries are guilty for not having recognized this. Solving FATCA alone will not solve this but will probably make a difference that the trend starts to move in the other direction.

It shows the importance of financial human rights.

 

Some of the articles on the problems of US expats

• Why US Brokerage Accounts of American Expats are Being Closed, Thun, 2020:

Americans abroad are being informed by U.S. banks and brokerage firms with increasing frequency that their accounts have been restricted or even closed due to their status as non-U.S. residents. (…) This follows on the heels of widespread action by non-U.S. financial institutions to revoke and refuse services to expat Americans as a result of the Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA).

• First It Was FATCA, Now MiFID II Has U.S. Investors in Europe Facing Night-mares, Blooomberg, 7 November 2019:

The last several years have been challenging for overseas Americans to open or maintain financial accounts in the U.S. and in their country of residence. For a variety of compliance and legal reasons, many U.S. banks and brokerage firms have been asking their long-standing overseas American clients to close their accounts. At the same time, due to Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) compliance issues, many non-U.S. financial institutions have made it difficult or impossible for overseas Americans to work with them.

• The Tax Implications of Opening a Foreign Bank Account, Investopedia, 11 August 2019:

And frankly, most foreign banks nowadays do not want deposits from U.S. citizens, either—not even those in the traditional destinations, such as Switzerland and the United Kingdom. Their reluctance is due to the increased aggressiveness from the IRS and the Department of Justice (DOJ). Foreign banks are only willing to devote so much time and energy to courting American clients, and very few have the type of compliance department that can handle complex U.S. regulations and heightened scrutiny.

• ‘US person’ status: financial restrictions for American expatriates in France, March 2019:

When you are an American citizen and you plan to become a resident of France, you should be aware that having the status of a “US person” can sometimes lead to unexpected consequences for your personal finances in France, particularly concerning whether (or not!) you will be able to open a bank account. It’s better to first prepare yourself to avoid some headaches and frustration …

• FATCA for US Expats – The Ultimate Guide, 2019:

For foreign banks, the cost of FATCA compliance has been huge, according to some estimates costing more money globally than the IRS has recouped in new tax revenue. Many foreign banks have in fact taken the view that the cost of FATCA compliance isn’t worth having US clients for, leading them to turn Americans away or close existing clients’ accounts. This in turn has left some American expats unable to access banking or credit services in the country where they live.

• Access to Banking and Financial Services, October 2017, by the Association of Americans Resident Overseas, describes the problems of expats.

• New Banking Services Available for US Expats Suffering Due to FATCA, Bright Tax, August 2016:

Since the Foreign Account Tax Compliance Act (FATCA) began compelling foreign banks to report their American account holders or face significant penalties if they trade in the US (which nearly all do), the extra paperwork that the reporting entails has led many foreign banks to refuse to provide services to US citizens.
This has left tens of thousands of Americans living abroad in a very difficult situation, unable to open a bank account, having existing bank accounts closed, or unable to obtain credit or a mortgage.

 

All posts on this blog on: FATCA, financial human rights.

Geplaatst in Belastingrecht, Financieel recht, onder meer Wft, Wtt | Tags: , , | Een reactie plaatsen

Negeren databeschermingsregels door Openbaar Ministerie afgestraft | AVG

Geplaatst op 3 augustus 2020 door

Het negeren door het Openbaar Ministerie van de databeschermingsregels werd hard door de rechter afgestraft: lees in het NRC Verdachten zaak sushiketen Sumo krijgen geen straf vanwege inbreuk op hun privacy. De rechter oordeelde dat het OM de integriteit van het strafproces in gevaar heeft gebracht door een filmmaker te laten meekijken.

Dit is een duidelijk geval van: wie niet horen wil moet maar voelen.

Geplaatst in Grondrechten, rechtsstaat e.d., ICT, privacy, e-commerce, Strafrecht | Tags: , | Een reactie plaatsen

PSD2-GDPR guidelines in consultation | EDPB

Geplaatst op 3 augustus 2020 door

During its 34th plenary session, the EDPB adopted draft Guidelines on the interplay between the second Payment Services Directive (PSD2) and the GDPR, read this press release, where they say:

The EDPB adopted Guidelines on the second Payment Services Directive (PSD2). PSD2 modernises the legal framework for the payment services market. Importantly, PSD2 introduces a legal framework for new payment initiation services (PISP) and account information services (AISP). Users can request that these new payment service providers are granted access to their payment accounts. Following a stakeholders workshop in February 2019, the EDPB developed Guidelines on the application of the GDPR to these new payment services.

The Guidelines point out that in this context the processing of special categories of personal data is generally prohibited (in line with Article 9 (1) GDPR), except when explicit consent is given by the data subject (Article 9 (2) (a) GDPR) or processing is necessary for reasons of substantial public interest (Article 9 (2) (g) GDPR).

The Guidelines also address conditions under which Account Servicing Payment Service Providers (ASPSPs) grant access to payment account information to PISPs and AISPs, especially granular access to payment accounts.

The Guidelines clarify that neither Article 66 (3) (g) nor Article 67 (2) (f) of the PSD2 allow for any further processing, unless the data subject has given consent pursuant to Article 6 (1) (a) of the GDPR or the processing is laid down by Union law or Member State law. The Guidelines will be submitted for public consultation.

The consultation on the draft Guidelines has started on 22 July, read the announcement. The consultation will end on 16 September 2020.

 

All PSD2-posts on this blog.

Geplaatst in English - posts in English on this blog, Europa, Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Fraude, witwasbestrijding, Wwft, ICT, privacy, e-commerce | Tags: , , , | Een reactie plaatsen

Coöperaties kunnen nog maar bij drie banken terecht | het screenen van leden

Geplaatst op 3 augustus 2020 door

Onlangs zag ik op de website van een coöperatie, Land van Ons, dat zij melding maken van problemen om aan een bankrekening te komen.

Uit de tekst blijkt hoe zeer de witwasbestrijding is doorgeschoten: het lijkt er op dat sommige banken willen dat coöperaties al hun leden ‘screenen‘. Even los van de vraag of coöperaties, verenigingen en VvE’s in staat zijn om hun leden te screenen, is die eis natuurlijk te bizar voor woorden. Nog even en niemand kan meer voor een bankrekening bij een bank terecht, omdat banken voor alles bang zijn.

Op de site van coöperatie Land van Ons, die in de milieuvriendelijke hoek actief is, wordt gevraagd waarom men niet een rekening heeft bij een ‘groene’ bank. Het antwoord:

Dat wilden we ook, maar om te beginnen zijn er slechts een paar banken in Nederland die een coöperatie als klant mogen/willen hebben. Dit zijn de 3 grootbanken ABN, Rabo en ING, en Triodosbank. Dat andere banken (als ASN) geen coöperaties willen hebben heeft o.i. te maken met steeds strengere regelgeving van de Nederlandse Bank (bang voor witwassen e.d.)

Onze eerste voorkeur lag logischerwijs bij Triodosbank. Daarnaast wilden we vanuit risicospreiding een tweede bank. Dat zou dus een van de grote 3 moeten worden. Het werd uiteindelijk ING.

Toen kwam onverwacht het opmerkelijke bericht dat Triodosbank ons niet als klant wilde hebben. We waren natuurlijk hogelijk verbaasd, omdat we naar ons idee 100% in hun profiel passen. We wilden uiteraard opheldering (en niet alleen over de telefoon, maar ook op papier, zodat we dat ook richting onze leden konden communiceren).

Maar nadat ze dit eerst hadden toegezegd, trokken ze dat na 2 weken in. Ze verwezen alleen naar hun algemene voorwaarden (die bol staan van de algemeenheden). We zijn niet verder gekomen dan dat het iets te maken heeft met hun zorgplicht. Ook Triodosbank is door de Nederlandse Bank op de vingers getikt, vanwege witwassen. Omdat wij onze leden niet screenen (wat we onzin vinden, want het gaat i.h.a. om kleine bedragen) is dat blijkbaar het probleem.

Nogmaals: het is onze interpretatie, want ze hebben zelf nooit opheldering willen geven.

Samenvattend: wij vinden het ook jammer. Misschien dat ze te zijner tijd tot nieuwe inzichten komen, we zijn inmiddels weer in gesprek. Tot die tijd zitten we gewoon alleen bij ING-bank.

Het is hoog tijd dat de excessen in de witwasbestrijding worden aangepakt. Dat alle coöperaties, verenigingen en VvE’s hun leden zouden moeten screenen en in het kader van het cliëntenonderzoek vertrouwelijke persoonsgegevens aan de bank zouden moeten verstrekken, is zo’n exces.

Geplaatst in Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Fraude, witwasbestrijding, Wwft, Grondrechten, rechtsstaat e.d. | Tags: , , , , | Een reactie plaatsen

Rathenau Instituut | Wetgever moet persoonlijke gegevens van burgers beter beschermen

Geplaatst op 2 augustus 2020 door

Het Rathenau Instituut schrijft behartenswaardige adviezen. In juli verstuurde het instituut een brief aan de minister van Veiligheid over het voornemen de Nederlandse uitvoeringswet voor de AVG aan te passen.

In de aankondiging onder de kop “Wetgever moet persoonlijke gegevens van burgers beter beschermen” worden de aanbevelingen als volgt samengevat:

* Verbied de verwerking van genetische gegevens door commerciële analysebureaus en door werkgevers.
* Verbied de verwerking van biometrische gegevens in de publieke ruimte en voer voor overige gevallen een vergunningsplicht in.
* Verduidelijk de voorwaarden voor de verwerking van gezondheidsgegevens in het medische domein en daarbuiten.

Lees:

 

Banken willen graag meer biometrie gebruiken, lees dit. Een gevaarlijke wens nu een vingerafdruk of een gezicht na diefstal (want ja, dan kan in de digitale wereld) niet vervangen kan worden. Misschien moeten de banken maar eens met het Rathenau Instituut spreken.

Geplaatst in Grondrechten, rechtsstaat e.d., ICT, privacy, e-commerce | Tags: , , , , , , , , , | Een reactie plaatsen

Accidental American-letter In’t Veld | FATCA

Geplaatst op 1 augustus 2020 door

The European Commission has sent a reply to the letter of 9 April by Sophie in’t Veld on the Accidental Americans. In’t Veld comments:

 

The text of the letter by Commissioner Gentiloni:

 

Geplaatst in English - posts in English on this blog, Europa, Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Grondrechten, rechtsstaat e.d. | Tags: , | Een reactie plaatsen

Zoeken op personen in handelsregisterinformatie

Geplaatst op 1 augustus 2020 door

Het blijft apart: dat de overheid doet alsof je niet op persoon in handelsregisterinformatie kunt zoeken. Dat is beweerd tijdens de behandeling van het uboregisterwetsvoorstel en werd onlangs weer gezegd bij de aankondiging van een wijziging van het handelsregisterbesluit.

Iedereen die zich met handelsregisterinformatie bezig houdt, weet dat de hele dataset van de Kamer van Koophandel wordt overgepompt naar handelsgegevensaanbieders en datahandelaren, zoals Company Info en Dun & Bradstreet. Daar kan iedereen die een abonnement heeft naar hartelust zoeken op personen.

Wijziging Handelsregisterbesluit 2008
Onlangs schreef de staatssecretaris van EZ een brief aan het parlement waarin een aantal wijzigingen in het het Handelsregisterbesluit 2008 worden aangekondigd. Er is een aparte paragraaf gewijd aan het opvragen van gegevens gerangschikt naar natuurlijke personen:

e. Autorisatie om gegevens uit handelsregister te ontvangen, gerangschikt naar natuurlijke personen
De wetswijziging verplaatst de lijst van de instanties die geautoriseerd zijn om te zoeken op natuurlijke personen, van het wetsniveau naar het niveau van het Handelsregisterbesluit 2008. In het ontwerpbesluit neem ik de bestaande lijst uit artikel 28, derde lid, van de Handelsregisterwet 2008 op, aangevuld met een aantal nieuwe toezichthouders.

Tevens maak ik van de gelegenheid gebruik om de bepalingen op te nemen ter uitvoering van de motie van de leden Amhaouch (CDA) en Wörsdörfer (VVD) over het standaard afschermen van het woonadres bij ondernemers van ondernemingen ondergebracht in rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid. [4] Woonadressen van bestuurders van rechtspersonen zijn nu al afgeschermd op basis van artikel 51 van het Handelsregisterbesluit 2008. Om ook de privacy van andere natuurlijke personen te beschermen trek ik de lijn van de motie door naar alle natuurlijke personen die in het handelsregister zijn ingeschreven. [5] (…)

Zoals eerder aangegeven, zal ik in het ontwerpbesluit een lijst opnemen van de instanties die de KvK mogen vragen om gegevens over de samenstelling van ondernemingen en rechtspersonen, gerangschikt naar natuurlijke personen (ook wel aangeduid als ‘zoeken op naam’). In het ontwerpbesluit zal ik in ieder geval de bestuursorganen en rechtspersonen met een wettelijke taak opnemen die thans in lijst van artikel 28, derde lid, van de Handelsregisterwet 2007 staan. Ook zal ik de Kansspelautoriteit, de Nederlandse Zorgautoriteit en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd opnemen, omdat daarvoor al wetsvoorstellen tot wijziging van artikel 28, derde lid, behandeld zijn in het parlement. [6]

In de praktijk bestaat echter de behoefte om de lijst uit te breiden. Instanties worden opgenomen, indien het gebruik van deze gegevens de instanties zodanig kan helpen bij het uitoefenen van hun wettelijke taken, dat dit de inbreuk op de bescherming van de persoonsgegevens rechtvaardigt. Tijdens de internetconsultatie op de wetswijziging heeft de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie bijvoorbeeld gevraagd om de notarissen toe te voegen. Het kabinet onderschrijft dit belang voor het uitvoeren van werkzaamheden die voortvloeien uit de Wet op het notarisambt. [7] Vergelijkbare verzoeken zijn ontvangen van andere organisaties die bijvoorbeeld taken hebben op grond van de Wet witwassen en financieren van terrorisme. Per verzoek maak ik een afweging. Ik heb daarover overleg met verschillende stakeholders.
—
[4] Kamerstuk 32637, nr. 333.
[5] Zie hierover ook Kamerstuk 32761, nr. 158.
[6] Zie artikel VII van de Wet van 20 februari 2019 tot wijziging van de Wet op de kansspelen, de Wet op de kansspelbelasting en enkele andere wetten in verband met het organiseren van kansspelen op afstand (Stb 2019, 127), respectievelijk artikel XVB van het voorstel voor de Aanpassingswet Wet toetreding zorgaanbieders (Kamerstukken I 2019-2020, 34 767, nr. A).
[7] Zie ook de Brief “Uitwerking breed offensief tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit” van 18 juni 2020 van de minister van Justitie en Veiligheid.

Het is bijzonder dat men blijft doen of zoeken op personen niet kan.

AVG-aspecten
Positief is dat men zich eindelijk realiseert dat de systemen van vroeger, zoals handelsregister en kadaster, niet op dezelfde manier kunnen worden voortgezet en dat er maatregelen nodig zijn om de ingeschreven burgers te beschermen. Dat is ook nodig omdat de Algemene Verordening Gegevensbescherming daartoe verplicht.

Zo schrijft de staatssecretaris dat woonadressen van alle natuurlijke personen die in het handelsregister zijn ingeschreven, zullen worden afgeschermd. Nu is dat alleen het geval bij bestuurders van rechtspersonen.

Hoe het gaat met het leveren van gegevens aan datahandelaren, wordt in de brief niets gezegd. Over de nieuwe uboregisterregelgeving is in de brief evenmin iets te vinden.

Planning
De consultatie inzake het ontwerpbesluit en de toelichting is op 24 juli van start gegaan. Het ontwerp zal ook worden voorgelegd aan adviserende instanties zoals de Autoriteit Persoonsgegevens en de Raad voor de Rechtspraak.

 

Meer informatie:

 

Dit artikel verscheen eerder op het ondernemingsrechtweblog.

Geplaatst in Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Fraude, witwasbestrijding, Wwft, Handelsrecht, Handelsregister, Kamer van Koophandel, Ubo-register | Tags: , , , , | Een reactie plaatsen

De bekwaamheid van de ubo van het trustkantoor, de crypto-aanbieder en de wisselinstelling | Wwft

Geplaatst op 31 juli 2020 door

Op 15 juli jl. werden de antwoorden van de de Minister van Financiën gepubliceerd inzake het nieuwste Wwft-wijzigingsvoorstel, dat voor trustkantoren, crypto-aanbieders en wisselinstellingen relevant is omdat voorgesteld wordt de ubo’s van die ondernemingen te toetsen.

Paragraaf 1 van de nota naar aanleiding van het verslag geeft een mooi beeld van de juridische puinhoop die het financiële ministerie van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) heeft gemaakt, waarbij men zich achter Europa probeert te verschuilen.

In paragraaf 3 van de nota wordt op de administratieve lasten, nalevingskosten en toezichtlasten ingegaan, die zoals bij alle witwasbestrijdingsregelgeving aanzienlijk en niet-proportioneel zullen zijn.

De bekwaamheid van de ubo
Het hoogtepunt is in paragraaf 2 van de nota te vinden.

In die paragraaf wordt het fascinerende thema van de de toetsing van de uiteindelijk belanghebbenden (ubo’s) van trustkantoren, crypto-aanbieders en wisselinstellingen besproken. Interessant is dat niet alleen wordt getoetst op betrouwbaarheid, maar ook op ‘bekwaamheid‘, wat vreemd is voor iemand die geen beleidsbepaler of statutair bestuurder is. In de tekst over die bekwaamheid worden er omstandigheden bij gehaald die irrelevant zijn voor het zijn van ubo:

De beoordeling of een uiteindelijk belanghebbende voldoende bekwaam is, vindt grotendeels plaats aan de hand van de eerdere ervaringen die de uiteindelijk belanghebbende heeft met het zijn van uiteindelijk belanghebbende van andere entiteiten, het investeringsverleden van de uiteindelijk belanghebbende, zijn of haar curriculum vitae, en zijn of haar ervaring met trustkantoren, wisselinstellingen of aanbieders. Ook eventuele berichtgeving in de media over de uiteindelijk belanghebbende wordt meegenomen in de beoordeling.

Bij de beoordeling van de bekwaamheid wordt voorts rekening gehouden met de invloed die de uiteindelijk belanghebbende kan uitoefenen op het trustkantoor, wisselinstelling of aanbieder. Dit betekent dat de eisen voor een uiteindelijk belanghebbende met een kleine mate van invloed op de instelling lager kunnen zijn dan voor een uiteindelijk belanghebbende met meer invloed. Ook wordt door de toezichthouder naar de aard van de (beoogde) activiteiten van het trustkantoor, wisselinstelling of aanbieder gekeken.

Bij de bekwaamheidstoets wordt dus gekeken naar een samenstel van verschillende aspecten die beoordeeld worden. Indien hieruit een positief beeld ontstaat en de toezichthouder heeft vastgesteld dat de betrouwbaarheid van de uiteindelijk belanghebbende buiten twijfel staat op basis van diens voornemens, handelingen en gedragingen, dan wordt betrokkene geacht een goede reputatie te bezitten.

 

Dit is klinkklare nonsens.

Ervaring met het type onderneming is alleen relevant voor (mede)beleidsbepalers, zoals bestuurders. In deze tekst wordt  een gewone geschiktheidstoetsing naar binnen gehaald, ondanks de tekst voorafgaand over (mede)beleidsbepalers.

Het is simpel: als de ubo beleidsbepaler is, dan wordt op hem/haar de beleidsbepalerstoetsing toegepast. Als de ubo geen beleidsbepaler is, is alleen relevant of hij betrouwbaar is (geen negatieve antecedenten heeft) en of hij geen persoonlijke eigenschappen heeft die een negatieve rol hebben bij het uitoefenen van de bevoegdheden als ubo (oftewel het optreden in een aandeelhoudersvergadering).

Voorbeeld: stel dat alle aandelen van het trustkantoor worden gehouden door een stichting administratiekantoor, bestuurd door vader X, die ook statutair bestuurder is van het trustkantoor en in die hoedanigheid getoetst door DNB. De stichting administratiekantoor heeft certificaten van aandelen uitgegeven aan de tien-jarige zoon van X. Als certificaathouder heeft hij geen enkele bevoegdheid maar hij is wel de ubo van het trustkantoor. De jongeman heeft nog geen antecedenten. Als ubo-certificaathouder lijkt hij mij zeer bekwaam om ubo te zijn.

Tot slot
Het is indrukwekkend, maar dat zijn we niet anders gewend als het om witwasbestrijding gaat.

 

Dit artikel verscheen eerder op de site van Compliance Platform Trustkantoren.

Geplaatst in Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Fraude, witwasbestrijding, Wwft, Trustkantoren, Virtuele valuta | Tags: , , , | Een reactie plaatsen

Witwasbestrijding met cadeaukaarten | Wwft

Geplaatst op 30 juli 2020 door

Nu strafrechtdeskundigen zeggen dat prepaid kaarten door criminelen zouden worden gebruikt, gaan op grond van Europese regels ook boekenbonnen en andere elektronische cadeaukaarten in de ban. Volgens de Minister van Financiën kan niet van de Europese regels worden afgeweken.

In oktober 2019 legde de Minister van Financiën naar aanleiding van vragen uit  de Tweede Kamer uit dat cadeaukaarten weliswaar kunnen vallen onder een vrijstelling in de Wet op het financiële toezicht (Wft) maar dat witwasbestrijdingswet Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) daar volledig los van staat. Aanbieders van cadeaukaarten vallen in de categorie ‘prepaid’-aanbieders die verplicht zijn tot identificatie bij transacties vanaf 50 euro. Dat is anders bij handelaren in goederen, die hun klanten moeten onderzoeken bij contante transacties van EUR 10.000 of meer. Waarom de drempel bij prepaid zo laag is en zo ongedifferentieerd (zonder te kijken naar het type product) wordt nergens toegelicht.

Hoe de identificatie praktisch moet, is mij niet duidelijk geworden. Degene die een cadeaukaart koopt is een ander dan degene die de cadeaukaart uitgeeft. Betekent dit dat de online handelaar bij wie de cadeaukaart wordt ingewisseld, de koper van het boek moet identificeren en diens persoonsgegevens aan de uitgever van de cadeaukaarten moet verstrekken? Is dat veilig?

Gevolg van de nieuwe regels is dat bij boekenbonnen en andere cadeaukaarten cliëntenonderzoek moet plaats vinden bij zeer lage bedragen. Merkwaardig, want zo’n onderzoek (al omvat het alleen identificatie) is kostbaar, onder meer vanwege de veiligheidsmaatregelen die genomen moeten worden.

Lees over dit vreemde fenomeen ook het artikel van Hester Bais, Witwassen met een dagje welness?, die betwijfelt of er massaal wordt witgewassen met cadeaukaarten. Zij signaleert ongerechtvaardigde verschillen tussen verschillende soorten uitgevers en schrijft dat de nieuwe regels grote problemen zullen gaan opleveren en mogelijk er toe leiden dat er alleen nog cadeaukaarten zullen worden uitgegeven voor betalingstransacties op afstand met een waarde van minder dan 50 euro, waardoor ondernemers omzet kunnen gaan missen.

Betalingen boven 50 euro kunnen niet meer
Inmiddels is duidelijk geworden wat er met de cadeaubonnen is gebeurd, lees bij de NOS het artikel “Iets online kopen met een cadeaubon van meer dan 50 euro? Dat kan niet meer“. Logisch, want het uitvoeren van het Wwft-cliëntenonderzoek is veel te duur.

Het is een voorspelbaar gevolg van deze maatschappelijk onbetamelijke Europese regelgeving.

One-size-fits-all en kosten spelen geen rol
Kenmerkend voor de witwasbestrijdingsregels uit Brussel is dat de regelgever geen enkele interesse heeft voor de praktische uitvoerbaarheid of de kosten van de naleving, laat staan dat de Europese regelgever enige interesse heeft voor de vraag of het type ondernemingen wel is toegerust voor de naleving.

 

Meer informatie:

[1] Vraag en antwoord in de Tweede Kamer

Uit het antwoord Minister van Financiën 16 oktober 2019 op vragen uit de Tweede Kamer:

74 De leden van de D66-fractie begrijpen dat onder prepaidkaarten met een beperkte bestedingsmogelijkheid ook onder meer boekenbonnen vallen. Acht de regering het noodzakelijk om boekenbonnen aan nadere regelgeving te onderwerpen, gezien het doel van deze implementatiewet om witwassen en terrorismefinanciering tegen te gaan? Zijn er gevallen uit het verleden bekend waarbij boekenbonnen zijn gebruikt voor de financiering van terrorisme of voor witwassen? Welke mogelijkheden ziet de regering om boekenbonnen, maar ook andere cadeaukaarten en bonnen waarvan te verwachten valt dat deze niet gebruikt zullen worden voor witwassen en financiering van terrorisme te ontzien in deze implementatiewet? Waarom heeft de regering niet gekozen voor een minder verstrekkend regime waarbij een beperkt aantal prepaidkaarten met een hoger risico worden gedefinieerd? Had de regering al in een eerder stadium scherp dat onder deze bepaling ook cadeaukaarten zoals een boekenbon konden vallen en heeft de regering dit opgemerkt in het eerdere Europese wetgevingsproces?

Het antwoord van de minister:

Partijen die prepaidkaarten (met elektronisch geld) aanbieden worden gekwalificeerd als elektronischgeldinstelling. In beginsel is voor de uitgifte van elektronisch geld een vergunning vereist. De Wft maakt het echter mogelijk om elektronischgeldinstellingen vrij te stellen van de vergunningplicht. Vrijstelling is onder andere mogelijk indien de onderneming die het elektronisch geld uitgeeft een beperkte omzet heeft, het gaat om elektronisch geld dat in Nederland wordt uitgegeven en het gaat om een betaalinstrument (zoals een prepaidkaart) waar maximaal een bedrag van 150 euro op kan worden opgeslagen. Partijen die voor deze vrijstelling in aanmerking komen dienen zich te melden bij DNB. Vrijgestelde elektronischgeldinstellingen zijn ook opgenomen in het openbaar register van DNB. Voorbeelden van vrijgestelde elektronischgeldinstelling zijn Fashion Giftcard B.V. en Stichting Nationale Platenbon. De verplichtingen uit de Wwft gelden echter voor alle elektronischgeldinstellingen, ook als zij zijn vrijgesteld. Deze verplichting volgt rechtstreeks uit de anti-witwasrichtlijn. Lidstaten kunnen hier niet vanaf wijken. Vrijgestelde elektronischgeldinstellingen die cadeaubonnen uitgeven, zijn daarom vanaf bepaalde bedragen gebonden aan de verplichtingen van de richtlijn, zoals het uitvoeren van het cliëntenonderzoek.

Nederland was zich bewust van de gevolgen van de verscherpte regels voor elektronisch geld voor cadeaukaarten. Tijdens de onderhandelingen is er geen discussie geweest over de drempelwaarden voor het uitvoeren van cliëntenonderzoek bij elektronisch geld. Directe aanleiding voor de aangescherpte regels was het gebruik van anoniem elektronisch geld bij de terroristische aanslagen in Parijs in 2015, waardoor geen enkele lidstaat vraagtekens had bij de noodzaak hiervan.

[2] Artikelen

Geplaatst in Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Fraude, witwasbestrijding, Wwft, Grondrechten, rechtsstaat e.d., ICT, privacy, e-commerce | Tags: , , , , , , , | Een reactie plaatsen

Ondermijningssamenwerking en criminele bestuurders van stichtingen

Geplaatst op 30 juli 2020 door

Terwijl ondernemingen op grond van de Wwft worden opgejaagd om criminaliteit op te sporen door middel van data-analyse en (risico)profilering, is de overheid op 1001 manieren met hetzelfde bezig. Een van die projecten zag ik onlangs voor het eerst door middel van de site zichtopondermijning.nl. Op de site wordt vermeld dat ‘City Deal Zicht op Ondermijning‘ een samenwerkingsverband is tussen een aantal grote gemeenten, plus enige ministeries (natuurlijk zijn Financiën en Veiligheid er bij) en Belastingdienst, OM, politie en CBS.

De activiteiten van het samenwerkingsverband worden op de site als volgt beschreven:

Het doel van deze City Deal is om bij te dragen aan de preventieve aanpak van ondermijnende criminaliteit. De ambities daarbij zijn als volgt:

  • Inzichten verkrijgen in lokale en regionale patronen binnen georganiseerde ondermijnende criminaliteit;
  • Gelegenheidsstructuren en kwetsbare sectoren en branches herkennen;
  • Een (gebrek aan) maatschappelijke weerbaarheid onderkennen.

Middels deze patronen wordt het mogelijk om een effectieve(re) strategie te formuleren die gericht is op handhaving en preventie.

Er verschijnt een disclaimer inzake de naleving van de AVG:

Het doel van de City Deal Zicht op Ondermijning en van dit dashboard is het zichtbaar maken van patronen en opdoen van inzichten die bijdragen aan de aanpak van ondermijnende criminaliteit. De analyses zijn nadrukkelijk niet gericht op opsporing. Er is niet ingezoomd op individuele personen of bedrijven.

Om, conform de CBS-wet, het risico op onthulling van individuele gevallen zo beperkt mogelijk te maken, zijn aantallen steeds afgerond op tientallen. Uitkomsten op basis van minder dan tien waarnemingen zijn bovendien onderdrukt of, in het geval van tellingen, naar tien afgerond. Als combinaties van inzichten uit verschillende onderdelen van dit dashboard tot kleine groepen leiden, zijn die groepen weer zo klein in omvang dat geen harde conclusies aan de cijfers verbonden kunnen worden.

Op dit moment kent de site twee hoofdstukken: vastgoed en drugs.

Ondermijnend vastgoed
Ik heb gekeken bij de rubriek vastgoed onder ‘omvang per profiel‘ en zie daar opmerkelijke zaken. Deze rubriek gaat alleen over woningen, want onder ‘omvang per profiel’ staat dat het gaat om “Aantal woningen en WOZ-waarde waarvan de eigenaar voldoet aan het profiel, per gemeente“.

Men heeft bijzondere profielen gedefinieerd:

  1. “Alleenbestuurder van stichting”, beschreven als: “Eigenaar is de enige bestuurder van een stichting. Dit kan een woningstichting zijn, maar ook iedere andere type stichting“. Dus als ik het goed begrijp gaat het niet om stichtingen die eigenaar van woningen zijn, maar wordt van iedereen die enig statutair bestuurder van ‘een stichting’ is zijn privé-eigendom apart geregistreerd? Vreemd. Zijn alle enig bestuurders van stichtingen criminelen? Waarom zijn enig bestuurders van bv’s geen criminelen?
  2. “Beroepsbestuurder van stichtingen“, hier luidt de toelichting: “Eigenaar is een bestuurder van 5 of meer stichtingen. Dit kunnen woningstichtingen zijn, maar ook iedere andere type stichting“. Zelfde opmerking als bij 1: waarom wordt privé-eigendom van een bestuurder geregistreerd? Hier is niet als vereiste vermeld dat de persoon enig bestuurder is van vijf of meer stichtingen.
  3. “Doorsluishuizen“: dit zijn particuliere koopwoningen die in de periode van 21 jaar (1995-2016) meer dan vijf keer zijn geleverd. Dit is kennelijk er op gebaseerd dat mensen meestal meer dan vier jaar op 1 adres wonen. Ik ben benieuwd welk gedeelte van deze groep woningen bij criminelen in gebruik is. Waarom is hier geen criterium dat een woning binnen relatief korte tijd (bijvoorbeeld twee tot vier jaar) van eigenaar wisselt?
  4. “Eigenaar met buitenlands adres“: betreft Nederlandse ingezetenen die na januari 1995 naar het buitenland zijn geëmigreerd en eigenaren die na 1 januari 1995 een relatie met de Nederlandse staat hebben (gehad), bijvoorbeeld omdat hij of zij (tijdelijk) in Nederland hebben gewerkt. Deze rubriek omvat dus niet alle eigenaren met buitenlands adres, wat volgens de toelichting wordt veroorzaakt doordat zij niet voorkomen “in de bestanden“, terwijl ze natuurlijk wel in het kadaster zijn geregistreerd.
  5. “Onbekende eigenaar“: dit zijn [a] eigenaren-natuurlijke personen waarvan geen bsn in het BRP staat, het bsn onbekend is dan wel er een bsn is maar de persoon niet in het inkomensregister voorkomt; [b] verder zijn het eigenaren-rechtspersonen, die onbekend zijn dan wel waarvan geen fiscaal nummer bekend is in het ABR van het CBS. Het lijkt er op dat de deze rubriek te maken heeft met incomplete registraties bij onder meer het CBS, want in het kadaster zal ongetwijfeld een eigenaar zijn vastgelegd.

In een toelichting elders [*] staat dat men onder stichtingen ook verenigingen verstaat, hoewel onder ‘begrippen’ bij de alleenbestuurder weer alleen de stichting wordt genoemd. Ik ga er van uit dat de vermelding van verenigingen op een vergissing berust.

Verdachte bestuurders van stichtingen en buitenlandse eigenaren
De profielen geven aan dat alle bestuurders van stichtingen en alle buitenlandse eigenaren die uit Nederland komen, dan wel een relatie met Nederland hebben gehad, per definitie verdacht worden gevonden op het gebied van transacties met woningen. In het hoofdstuk drugs kom ik deze profielen niet tegen.

De toelichting vertelt niet hoe de bedenkers bij deze merkwaardige profielen zijn gekomen en waarom alleen bestuurders van stichtingen en buitenlandse eigenaren relevant zijn.

Apart is deze opmerking in de toelichting [*] “Een deel van de stichtingen heeft een onbekende bestuurder“. Rechtspersonen zonder bestuurder worden door de Kamer van Koophandel ontbonden, dus zouden er niet moeten zijn.

 

Uitkomsten gegevens ondermijnend vastgoed en de alleenbestuurder
Als ik kies voor de ‘alleenbestuurder van stichting‘ blijken er in het jaar 2018 welgeteld 48.630 woningen te zijn die een dergelijke natuurlijke persoon als eigenaar hebben:

In de toelichting staat: “Voor de profielen geldt dat deze gaan over de koopwoningen van particuliere eigenaren. Woningen in eigendom van bedrijven, stichtingen en woningbouwverenigingen worden buiten beschouwing gelaten“.

 

Wat kan je uit het resultaat afleiden? Niets, lijkt me. In de toelichting staat het volgende:

De resultaten van de analyses geven inzicht in trends en patronen en lenen zich niet voor opsporingsdoeleinden. Wel kunnen de resultaten kansrijke zoekgebieden identificeren en zo richting geven aan bestaande interventies en beleidskeuzes van alle veiligheidspartners.

Het is wel heel optimistisch dat ‘kansrijke zoekgebieden‘ kunnen worden geïdentificeerd aan de hand van ‘alleenbestuurders van stichtingen‘. Waar is dat op gebaseerd?

Onverklaarbare woningaankopen
In deze rubriek meent men te kunnen signaleren of een woning door een natuurlijke persoon wordt gekocht, terwijl deze daar de financiële middelen niet voor zou moeten hebben. In de toelichting wordt uitgelegd waarop de onverklaarbaarheid is gebaseerd:

Berekening onverklaarbare som geld
Om tot de onverklaarbare som geld te komen wordt eerst het maximaal te besteden bedrag per huishouden berekend (zie formule hieronder), daarna wordt dit bedrag afgetrokken van de aankoopprijs van de woning. Het maximaal besteedbaar bedrag is een bedrag dat een huishouden maximaal te besteden heeft volgens de financiële gegevens van de belastingdienst en de transactiegegevens van het kadaster.

Maximaal besteedbaar bedrag* bestaat uit:

  • Huishoudinkomen
  • Geschatte inkomsten uit onroerend goed
  • Geschatte waardestijging effecten en aanmerkelijk belang
  • Verkrijgingen (erfenissen)
  • Schenkingen (netto schenkbedrag)
  • Verkochte woningen
  • Verkocht overig onroerend goed (niet woningen)
  • Mogelijk gebruikt ondernemingsvermogen
  • Ingelegde bank- en spaartegoeden
  • Mogelijk verkocht aanmerkelijk belang
  • Mogelijk verkochte overige bezittingen
  • Mogelijk verkochte effecten
  • Toegenomen schulden

* Het maximaal besteedbaar bedrag kan ook negatief zijn. De schulden kunnen bijvoorbeeld zijn afgenomen in plaats van toegenomen en het spaargeld kan juist zijn toegenomen in plaats van afgenomen. Een negatief maximaal besteedbaar bedrag betekent dat er per definitie sprake is van een onverklaarbare som geld, omdat er niet genoeg geld is geweest om te besteden aan de woning(en).

Er wordt iets gezegd over de beperkingen in het inzicht in inkomsten en vermogen. Dat neemt niet weg dat men kennelijk veronderstelt over voldoende gegevens te beschikken om te kunnen vaststellen of iemand de middelen had voor de aankoop. Ik ben benieuwd naar de foutmarge in dit systeem, daar vertelt de toelichting niets over.

Drugs
Het deel over drugscriminaliteit lijkt veel concreter te zijn dan het vastgoed-hoofdstuk. Waarschijnlijk komt dat omdat er veel gegevens over daders, verdachten en hun familieleden beschikbaar zijn. Een beperking lijkt me dat de gegevens verdachten betreffen en uit de politiebestanden komen, waarvan bekend is dat er veel fouten in zitten.

Verdachte familieleden
Boeiend is dat familieleden (biologische verwanten, te weten ouders, kinderen, grootouders, broers en zussen, ooms en tantes en neven en nichten) van drugsverdachten zelf ook verdacht zijn. Dat blijkt uit de statistiek inzake het aandeel woningen in een gemeente dat in bezit is van familieleden van drugsverdachten, exclusief de eigen woning van die familieleden (drugs > vastgoed van familie) en uit de uitvoerige toelichting. Uit een andere statistiek (drugs > persoonskenmerken) blijkt overigens dat de meerderheid van de drugsverdachten in een huurwoning woont.

Migratie als ondermijningsrisico
Onder de begrippen staan begrippen die aangeven dat de samenstellers van het systeem migratie (kan ook binnen de EU zijn) als een ondermijningsfactor beschouwen:

  • Eerste generatie migratieachtergrond.
  • Generatie migratieachtergrond, dit omvat personen met een eerste generatie migratieachtergrond en personen met een tweede generatie migratieachtergrond.
  • Migratieachtergrond.
  • Niet-westerse migratieachtergrond.
  • Tweede generatie migratieachtergrond.
  • Westerse migratieachtergrond.

Ik ben benieuwd of de Autoriteit Persoonsgegevens en het College voor de Rechten van de Mens hier al eens naar gekeken hebben. Want dit lijkt wel heel erg op SyRI-praktijken.

Tot slot
Het lijkt er op dat zichtopondermijning.nl weinig zicht op ondermijning bij woningen geeft. Of de informatie inzake drugsverdachten zinvol is, kan ik niet beoordelen. Jammer is dat een algemene wetenschappelijke toelichting op de aanpak, de gekozen profielen en andere elementen van het systeem ontbreekt. Zo had ik graag gezien wat de basis is van de vastgoedprofielen en hoe het zit met de foutmarges.

Hopelijk is het niet een product van het onderbuikgevoel van de opsporing.

 

[*] Technische toelichting.

 

LinkedIn commentaar
Op LinkedIn kondigde het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) de ondermijningssite aan, waarop de volgende reactie door een deskundige kwam:

IQ is wat een IQ test meet. Is ondermijning wat een ondermijningstest meet?

V.w.b. de categorie Vastgoed, ik hoop echt dat gemeenten hun beleid niet uitsluitend bepalen op basis van dergelijke statistische exercities.

Een ieder die bekend is met de wijze waarop diverse bronbestanden gevuld worden weet dat daar een hele vette disclaimer bij hoort. Of je op basis daarvan met enige mate van zekerheid patronen zichtbaar kunt maken of inzichten kunt opdoen is nog maar zeer de vraag.

Als ik naar de diverse begrippen kijk dan schrik ik. Een onbekende eigenaar van onroerend goed? Is dat mogelijk? Art. 5:24 BW? Uit de technische toelichting blijkt dat dat ook kan komen doordat de woning niet voorkomt in CBS microdata. Kortom de eigenaar is niet onbekend, de CBS data is incompleet.

Waarom wordt bij het begrip onroerend goed niet beter aangesloten bij art. 5:20 BW? Moeten we een starterswoning of een studentenappartement voortaan officieel een doorsluishuis noemen?

Onverklaarbare som geld? Box 3 is een zwart gat en door de wijze waarop het Kadaster de koopprijs registreert is bijvoorbeeld niet met zekerheid te zeggen of de koopprijs ook daadwerkelijk betaald is. Onvolledig+onbekend=onverklaarbaar?

Draagt dit bij aan meer inzicht?

Ik ben benieuwd naar de reacties van de lezers van dit blog.

—

Lees over misdaadbestrijding door gemeenten ook: Gemeenten mogen persoonsgegevens actievoerders gaan uitwisselen in verband met misdaadbestrijding | consultatie, AVG, waarin ik schrijf over het onzalige plan om actievoeren met onschuldige wetsovertredingen op één hoop te vegen met dreiging met geweld. Over het wetsvoorstel schreef de NOvA een verstandig advies. Raadpleeg de berichten op dit blog over ondermijning, gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden, risicoprofilering en SyRI.

 

Aanvulling 30 juli 2020, 15:50 uur
Lees over risicoprofielen ook Verraderlijke risicoprofielen, Armine Stepanyan op iBestuur, die besluit met “In de Rotterdamse Veiligheidsindex wordt een wijk bijvoorbeeld automatisch ‘minder veilig’ wanneer er meer ‘niet-Westerse allochtonen’ wonen. Dit soort indicatoren zijn niet objectief, maar juist bevooroordeeld. En daarom moeten we stoppen met dit soort kwalificaties en afstappen van de schijnzekerheid die we nastreven. Verandering is de enige zekerheid in het leven“.

Bekijk op dit blog de berichten met de tag risicoprofilering.

Geplaatst in Fraude, witwasbestrijding, Wwft, Grondrechten, rechtsstaat e.d., Rechtspersonenrecht, Stichting en vereniging, Strafrecht | Tags: , , , , , , , , , | 4 reacties