CCBE on digitalisation of justice, e-Justice, e-CODEX, DSA and DMA

Geplaatst op 8 mei 2021 door Ellen Timmer, advocaat ondernemingsrecht @Pellicaan

In its latest newsletter the Council of Bars and Law Societies of Europe (CCBE) is reporting on several interesting matters regarding European initiatives on digitalisation of justice and related matters.

  • Communication by the European Commission on the digitalisation of justice.
  • CCBE position paper on the e-CODEX proposal.
  • CCBE position paper on the Digital Services Act and the Digital Markets Acts.
  • High-Level Conference on e-Justice

They mention amongst others that the electronic signature system eIDAS is not yet functioning properly and warn against the risk that human rights are harmed through use of digital systems. The news shows the growing importance of European legislation in the area of justice.

CCBE comments on the Communication on the Digitalisation of Justice in the EU
The CCBE adopted its comments on this Communication which was presented by the European Commission in December 2020. The CCBE calls for the effective application of the eIDAS regulation, as many national authorities refuse to verify electronic signatures from another Member State. In order to provide EU-wide legal certainty, the CCBE points out the necessity to have EU- wide minimum standards to ensure that national e-justice systems are able to guarantee rights to a fair trial (structured monitoring of national e-justice systems, development of a process to test national e-justice systems). Regarding the use of Artificial Intelligence in the Justice field, the CCBE stresses the need to uphold minimum safeguards and principles to counter the potential risks and biases (identification of the use of AI; non delegation of the judge’s decision- making power; the possibility to verify the data input and reasoning of the AI tool; the possibility to discuss and contest AI outcomes; the neutrality and objectivity of AI tools). Regarding the use of videoconferencing, the CCBE calls to develop EU mandatory minimum standards as to the technical arrangements that should be in place for the use of videoconferencing to ensure as much as possible a true- to-life hearing experience including full communication/interaction of all the parties to the procedure with the examined person. Such standards should also ensure protection of professional secrecy and legal professional privilege during the videoconferencing session.

CCBE Position paper on the e-CODEX proposal
The CCBE adopted its position paper on the proposal for a Regulation on a computerised system for communication in cross-border civil and criminal proceedings (e-CODEX system) and amending Regulation (EU) 2018/1726 (the “e-CODEX proposal”). The CCBE, as a member of the current managing consortium of e-CODEX, strongly welcomes this proposal which establishes a legal basis of the e-CODEX system and entrusts its operational management to eu- LISA. In its paper, the CCBE makes comments regarding the operating conditions of e-CODEX access points, stressing that the proposal does not contain clear and concrete provisions regarding the operating conditions of access points. Also, it does not provide for the financing conditions of entities operating an e-CODEX access point. Furthermore, the CCBE welcomes the involvement of legal professions and stakeholders in the governance and management of the system. However, the proposal needs to be clarified regarding the conditions and the effectiveness of such necessary involvement. Moreover, the CCBE asks for clarifications on how the proposed governance structure of e-CODEX will effectively ensure the independence of the judiciary in practice. Indeed, the regulation might need stronger requirements to ensure this principle. Finally, the CCBE considers that the provisions of the proposal are not adequate when it comes to the protection of fundamental rights. Explicit references should therefore be included as regards the applicability of the Charter of fundamental rights of the EU.

CCBE position paper on the Digital Services Act (DSA) and the Digital Markets Acts (DMA)
Both the DSA and the DMA were presented by the European Commission in December 2020. Some aspects of the DSA are of particular interest to lawyers, such as the definition of “online illegal content” which can also include unauthorised practice of law. Also, according to the proposal, Bars can be considered as “trusted flaggers”. Regarding the implementation of alternative dispute resolution mechanisms, the DSA should provide for more developed conditions of clear and fair rules of procedures and should not deprive the parties to be represented or assisted by a lawyer. Furthermore, the CCBE stresses that professional secrecy and the protection of rights to a fair trial should be effectively ensured in the procedures set up by the proposal before the national digital coordinators and the Commission. The CCBE considers that the same guarantees should apply to all intermediary service providers, whether they are small or very large online platforms, and regardless of whether the procedure is conducted by national authorities or by the Commission. Regarding the DMA, the CCBE points out that the proposal should provide for the Commission to ensure a fair and impartial procedure before taking any final decision, including the right to be heard of the persons concerned, and the right to have access to the file, while respecting confidentiality, professional secrecy and legal professional privilege, as well as the obligation to give meaningful reasons for the decisions.

More information on the CCBE position paper available here.

High-Level Conference on e-Justice
The CCBE President, Margarete von Galen, addressed the issue of the digitalisation of Justice in Europe and the importance of the role of lawyers at the High-Level Conference “For a People-centred e-Justice” organised under the Portuguese Presidency of the Council of the EU. She stressed that digitalisation efforts should stay focused on improving the quality of justice systems and are not only introduced to achieve efficiency gains or cost savings. She also highlighted the importance of structural dialogue and collaboration among all justice stakeholders, including lawyers. For this purpose, she proposed the establishment of a kind of High-Level Expert Group on the digitalisation of justice and the use of AI in justice as advisory body to the European Commission.

Read her speech here.

Geplaatst in English - posts in English on this blog, Europa, Grondrechten, rechtsstaat e.d., ICT, privacy, e-commerce, Procesrecht, rechtspraak | Tags: , , | Een reactie plaatsen

Europe and non-profit organisations, a study for the European Parliament

Geplaatst op 7 mei 2021 door Ellen Timmer, advocaat ondernemingsrecht @Pellicaan

One of the topics of the meeting of 11 May of the Legal Affairs commission (JURI) of the European Parliament is the study ‘A statute for European cross-border associations and non-profit organisations – European added value assessment‘, prepared by Klaus Müller and Meenakshi Fernandes for the European Parliamentary Research Service (EPRS).

On 11 May a presentation on the study will be given by EAVA, the European Parliament’s European Added Value Unit that is supposed to provide:

European Added Value Assessments and Cost of Non-Europe Reports which analyze policy areas where common action at EU level is absent but could bring greater efficiency and a public good for European citizens.

The following introduction is given:

Associations and non-profit organisations (NPOs for short, as associations are a specific form of the broader category represented by non-profit organisations) have so far developed in the context of the EU Member States’ or other countries’ national regulatory frameworks. NPOs form the backbone of civil society, being a highly diverse ensemble of organisations that range from small local associations to large international NGOs like Greenpeace, and from social service providers and relief agencies to philanthropic foundations handling billions of euros. Civil society is an arena where citizens self-organise in order to have their interests heard and to exercise an influence. NPOs embody the capacity of society to self-organise and its potential for peaceful, though often contested, settlement of diverse private and public interests.
Most developed market economies have seen a general increase in the economic importance of NPOs as providers of diverse health, social, educational and cultural services. NPOs support public management approaches by building, maintaining and rebuilding social cohesion, by strengthening the nexus between the social capital of citizens and economic development, and by being a source of social innovation in addressing diverse public problems. In many ways, NPOs push against their stereotypical portrayal as charities, which dates back to the 19th century, and present a growing and diverse group of private organisations dedicated to a public purpose.
While they play an important domestic role within the EU Member States, NPO face legal and administrative barriers when it comes to operating across borders. As a result, their contribution to the European project is likely below their potential in a wide range of areas such as education, culture, health care, social services, research, development aid, humanitarian assistance and disaster preparedness. They are also below their potential for increasing social cohesion among European societies, especially in cross-border regions.
The main objective of this study is to assess if Parliamentary action at EU level could support the development of a European civil society, with a specific focus on the role of NPOs and their cross-border activities.
Section 2 (‘An overview of the status quo’) of the present study defines some key NPO-related concepts and presents an overview of the scale and scope of national and international NPOs currently present in the EU. Section 3 (‘Existing problems and their impacts’) highlights the key issues at present and the areas in which EU action is needed. Section 4 (‘EU action – Possible avenues and impacts’) defines the scope for EU action, identifies several policy options, including the proposed European statute of associations and non-profit organisations, and assesses them.

Policy neglect: the FATF example of inadequate AML/CFT legislation
It is an interesting study that also points out that a legacy of policy neglect and sometimes decades of regulatory passivity or inaction trouble the sector.

The authors criticize FATF:

At the same time, there is the legacy of policy neglect and sometimes decades of regulatory passivity if not inaction — not only among Member States but well beyond. [90] The clearest case of such policy neglect are the efforts of the inter-governmental Financial Action Task Force to control international money laundering and financing of terrorism via “philanthropic” channels and NPO networks. Despite clarification that not all NPOs should be considered potentially high risk, the rules have effectively hindered or even cut off access by many organisations especially in the Global South to banking and other financial services, with significant consequences for internationally active NPOs. [91] Yet countries remained passive in correcting the negative consequences of anti- terrorist measures on NPO cross-border transactions and transfers.

—

[90] Helmut K. Anheier and Stefan Toepler. “Policy Neglect: The True Challenge to the Nonprofit Sector” Nonprofit Policy Forum 10 (4), 2019.

[91] Eckert, S., K. Guinane, and A. Hall. 2017. Financial Access for U.S. Nonprofits. Washington: Charity & Security Network. Daigle, D., S. Toepler, and S. Smock. 2016. Financial Access for Charities Survey 2016: Data Report to the Charity and Security Network Version 1.1. Arlington, VA: George Mason University.

 

It is to be hoped this study will lead to more awareness in Europe of the characteristics of the non-profit. It is very necessary for the policy makers of AML/CFT legislation.

Geplaatst in English - posts in English on this blog, Europa, Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Fraude, witwasbestrijding, Wwft, Grondrechten, rechtsstaat e.d., Not-for-profit | Tags: , , , , , | Een reactie plaatsen

Rechtsbescherming en VOG | artikel Marseille “De Afdeling en Verklaringen omtrent gedrag: disproportionele gevolgen voor de burger?”

Geplaatst op 7 mei 2021 door Ellen Timmer, advocaat ondernemingsrecht @Pellicaan

Op LinkedIn zag ik dat Bert Marseille een artikel heeft geschreven over het fenomeen ‘VOG’, oftewel ‘verklaring omtrent gedrag’, dat ik op dit blog volg.
Het artikel De Afdeling en Verklaringen omtrent gedrag: disproportionele gevolgen voor de burger? zit bij Ars Aequi achter de betaalmuur en gaat over de uitspraak van de Afdeling rechtspraak van de Raad van State van 1 juli 2020.

De auteur kreeg complimenten van Brenninkmeijer, zie hierna, zodat er alle aanleiding is om het artikel te lezen.

Geplaatst in Fraude, witwasbestrijding, Wwft, Grondrechten, rechtsstaat e.d., Strafrecht | Tags: , , | Een reactie plaatsen

Nieuwe algoritmische overheidsplannen | consultaties Verbetering adreskwaliteit in de basisregistratie personen

Geplaatst op 6 mei 2021 door Ellen Timmer, advocaat ondernemingsrecht @Pellicaan

Degenen met interesse voor de datagedreven overheid attendeer ik op twee internetconsultaties onder de noemer ‘Landelijke Aanpak Adreskwaliteit‘, die via algoritmische analyse mogelijk moet maken foute inschrijvingen in de basisregistratie personen (BRP) op de sporen.
Het is onduidelijk waarom het in twee aparte consultaties is gesplitst, het betreft wijziging van respectievelijk het Besluit basisregistratie personen (Besluit BRP) en de Regeling basisregistratie personen (Regeling BRP).

Wetsvoorstel
De consultatiedocumenten zijn gebaseerd op een nog niet in werking getreden wetsvoorstel Verbetering adreskwaliteit in de basisregistratie personen waarin is geregeld dat aangewezen bestuursorganen (overheidsinstanties) signalen kunnen geven over de mogelijke onjuistheid van adresgegevens in de basisregistratie personen (artikel 2.37b voorstel).
Artikel 2.37c van het voorstel maakt het mogelijk dat het Ministerie van Binnenlandse Zaken data-analyses uitvoert om adresfraude te ontdekken, waarna een melding aan de betrokken burgemeester kan worden gedaan. In lid 2 van het beoogde artikel wordt de analyse als volgt omschreven:

In het kader van de verwerking van de gegevens, bedoeld in het eerste lid, kan Onze Minister de gegevens in ieder geval analyseren aan de hand van profielen of in het kader van een onderzoek naar patronen.

De profielen en het patronenonderzoek kennen we al van de witwasbestrijding, SyRI en de toeslagenaffaire, dus extra aandacht is op zijn plaats.

In het derde lid van het beoogde artikel 2.37c staat dat bij of krachtens algemene maatregel van bestuur nadere regels worden gesteld met betrekking tot de verwerking van de gegevens en de te hanteren analysemethoden. De twee nieuwe internetconsultaties hebben daarop betrekking.

Ontwerpbesluit
In het ontwerpbesluit staat onder meer (artikel 28b) dat een ‘profiel’ als bedoeld in artikel 2.37c tweede lid van de wet bestaat uit een of meerdere ‘selectiefactoren’. Die selectiefactoren geven in onderlinge samenhang aanleiding tot gerede twijfel over de juistheid van het adres van een persoon. Het ontwerpbesluit verwijst voor uitwerking naar een regeling.

Ontwerpregeling
In de ontwerpregeling worden als signalerende bestuursorganen de Belastingdienst, de Dienst Wegverkeer (RDW), het Centraal Justitieel Incassobureau  (CJIB) en het UWV aangewezen.
In de bijlage is uitgebreid vermeld welke persoonsgegevens mogen worden uitgewisseld als nader onderzoek plaats vindt, waartoe ook gegevens over ouders en kinderen behoren, om bloedverwantschap te kunnen vaststellen.

Het meest interessant zijn de profielen en de selectiefactoren, die in een andere bijlage staan, zie onderaan. De profielen, waaraan selectiefactoren gekoppeld zijn, hebben de volgende aanduidingen, daarbij vermeld ik de toelichting in het ontwerp:

  • bewoningsgraad (teveel bewoners per m2)
  • doorgangsadres (veel mutaties, wat een vermoeden oplevert inschrijving zonder dat men er woont)
  • veelverhuizers (mensen die vaak het adres wijzigen staan vaak niet goed ingeschreven)
  • herinschrijvingen A en B (verdwenen personen)
  • samenwoners (adressen met meer dan drie personen, volgens de toelichting een verhoogde kans op onjuiste adresregistratie)

De bijbehorende selectiefactoren betreft in de profielen een combinatie van:

  • oppervlakte (bewoningsgraad)
  • aantal ingeschrevenen die geen familie c.a. zijn (overal)
  • het totaal aantal inschrijvingen (overal)
  • het aantal inschrijvingen met verschillende inschrijfdata op het adres (doorgangsadres)
  • het aantal aangiftes door een ingeschrevene (veelverhuizers)
  • het aantal beslissingen 2.22 lid 1 wet ten aanzien van een ingeschrevene op het adres (herinschrijven A)
  • het aantal ingeschrevenen op het adres met beslissingen 2.22 lid 1 wet (herinschrijven B)

Opvallend is dat er bij een groot aantal ingeschrevenen op één adres alleen wordt gedacht aan zorginstellingen en niet aan bijvoorbeeld studentenhuizen en woningen voor tijdelijke werknemers. Ook vraag ik me af waarom er niets is opgenomen over de juridische context van de woning, dus bijvoorbeeld:

  • huurwoning van een private eigenaar
  • corporatie huurwoning
  • studentenhuis
  • een zelf bewoond appartement of eigen woning

Zou het signaleren van onjuiste inschrijvingen niet slimmer kunnen zonder correlaties?

Volgens de toelichting zou uit de bijlage blijken “op welke wijze (de bepalende factoren en hun onderlinge samenhang) uit de beschikbare gegevens wordt gekomen tot een selectie van signalen“. Ik moet zeggen dat ik dat weidse woorden vind, evenals het verhaal “Aan de keuze voor bepaalde selectiefactoren gaat een zorgvuldige, stapsgewijze beoordeling vooraf“. Het lijkt er meer op dat als als er veel bewoners zijn en als er vaak verhuisd wordt, dat ‘verdacht’ is, terwijl er niets aan de hand hoeft te zijn.

Toeslagen
Uit de toelichting op de conceptregeling blijkt dat ook de opsporing van onterechte toeslagen een doel van de nieuwe regeling is:

Door informatie over het toeslagenbelang in de analyse te betrekken kan in de eerste plaats een betere indicatie worden gegeven van eventuele incorrecte adresregistratie. Het betreft hier bijvoorbeeld toeslagen waarvan de hoogte afhankelijk is van het aantal bewoners
op een adres. Bij het vaststellen van het recht op zo een toeslag wordt gebruik gemaakt van gegevens uit de BRP. Het gegeven dat betrokkene een financieel belang heeft om onjuist ingeschreven te staan, kan de twijfel over de juistheid van de adresregistratie versterken.

Zo te zien kunnen er nog meer overheidsbelangen een rol spelen, omschreven als het versterken van signalen met “regelingsinformatie”.

Correspondentie
Voor de hand liggend is dat de onjuistheid van een adres wordt afgeleid uit het onbestelbaar retour komen van correspondentie. RDW en CJIB mogen daarover informatie aan BZK verstrekken (correspondentieverloop).

Slotopmerking
Het geheel maakt een omslachtige indruk en doet de vraag rijzen of de algoritmen daadwerkelijk gaan helpen de adreskwaliteit te verbeteren.

 

De bijlage

 

Meer informatie:

Wetsvoorstel 35772, inzake ‘Wijziging van de Wet basisregistratie personen in verband met de invoering van een centrale voorziening ter ondersteuning van de colleges van burgemeester en wethouders bij het onderzoek of een persoon als ingezetene in de basisregistratie personen op een adres in de gemeente dient te worden ingeschreven alsmede naar de juistheid van de gegevens betreffende het adres van een ingezetene in de basisregistratie personen‘, oftewel verkort Verbetering adreskwaliteit in de basisregistratie personen:

Geplaatst in Fraude, witwasbestrijding, Wwft, Grondrechten, rechtsstaat e.d., ICT, privacy, e-commerce, Strafrecht | Tags: , , , | Een reactie plaatsen

The dark side of international exchange of tax information | FATCA, Accidental Americans

Geplaatst op 5 mei 2021 door Ellen Timmer, advocaat ondernemingsrecht @Pellicaan

Political journalists, like OCCRP, close their eyes for the shadow side of international exchange of tax information. One of the topics that does not interest them is that exchanging tax information may have harmful consequences for decent citizens when illegal tax systems are exported, like is happening to FATCA and the Accidental Americans.

The United States is using the treaties based on FATCA to force financial institutions to report (with the tax authorities as intermediaries) tax residents of other countries to them when they have the U.S. nationality, a nationality may be obtained by birth. In this way the citizenship-based taxation system is exported to Europe and the rest of the world.

In this article I explain the background of FATCA in Europe once again. Those who want to hear a personal story can listen to an audio podcast.

Background

  • The vast majority of countries’ income tax systems are based on the residency of taxpayers. Only the United States and Eritrea utilize a citizenship-based taxation system.
  • The United States generally automatically grants citizenship to individuals born within its jurisdiction. Other circumstances, such as parentage, can also lead to a person being deemed to be an American citizen by the United States government, even if the individual was born outside the United States. Indeed, some individuals may be considered to be U.S. citizens by the American government despite the person never having had any substantive connection to that country (‘Accidental Americans’).
  • All U.S. citizens have to file American tax returns and report their world income, as ‘US persons’. This is a costly affair, a tax adviser is needed. (The US person is a person who has to file tax returns regarding the world income and also includes residents of the U.S. and Green Card holders.)
  • According to estimations of the U.S. government fewer than 10% of all individuals who file American tax returns from a “tax home” located outside the U.S. ultimately owe any taxes to the American government. Regardless of whether any tax is due, however, U.S. law requires extensive financial and asset reporting. Failure to comply with these requirements potentially attracts significant penalties.
  • The tax treaties between the U.S. and other countries do not help U.S. citizens, because of the many mismatches. Double tax over the same income is possible. Example: when U.S. persons resident in the Netherlands realize a capital gain on the sale of their personal residence (an event that is not taxable in the Netherlands, but is generally taxable in the United States), they can be exposed to significant tax liability to the U.S. tax authority. (In the Netherlands these gains are taxed in another way.)
  • In addition to the obligations imposed on citizens under American income tax legislation, the U.S. Bank Secrecy Act requires that American citizens file reports with the Financial Crimes Enforcement Network (FinCEN) of the U.S. Treasury Department with respect to financial accounts held outside the U.S. that exceed $10,000 (USD) in aggregate. These reporting obligations pre-date FATCA. These reports are known as Foreign Bank Account Reports or “FBARs”. American citizens not only have to file their own information, they also have to report third party accounts when the U.S. person has signing authority on third party financial accounts (violating GDPR in the case of European data subjects). Read also this on FBAR.
  • The root of the problem is the U.S. citizenship-based taxation system, that through FATCA and the treaties based on FATCA, is exported to the European Union. It has made financial institutions and the foreign tax authorities to unpaid assistants of the American government.
  • Renouncing U.S. citizenship is expensive and difficult.
  • The citizenship-based taxation system of the U.S. harms the fundamental rights of all American citizens resident in Europe.

 

It is peculiar that in the international systems regarding exchange of tax information there are no safeguards against harmful tax practices of third countries.

Audio podcast on the Accidental Americans
The difficulties encountered by Accidental Americans are explained in an audio podcast by American Expat Financial New Journal where a Dutch Accidental American is interviewed

 

The interviewer is expressing admiration for the courage of the Dutch interviewee. Courage is indeed needed, for instance because many European governments, when concluding the FATCA-treaties (‘IGAs’) with the U.S. government already were aware of the significant problems their residents with American nationality were going to encounter.

 

Information on FATCA on this blog: general page on FATCA and the Accidental Americans, posts with the FATCA tag, posts on financial human rights.

Geplaatst in English - posts in English on this blog, Europa, Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Fraude, witwasbestrijding, Wwft, Grondrechten, rechtsstaat e.d. | Tags: , , | Een reactie plaatsen

AMLR geen one-size-fits-all? | Europese witwasbestrijding

Geplaatst op 4 mei 2021 door Ellen Timmer, advocaat ondernemingsrecht @Pellicaan

In het Tijdschrift voor Financieel Recht van mei 2021 verscheen het artikel van S. Daniëls en C. van der Meulen over de Europese harmonisatieplannen in de criminaliteitsbestrijding (‘witwasbestrijding’), die zullen gaan leiden tot een Anti-Money Laundering Regulation (AMLR). In dat artikel, ‘Europees AML/CFT-toezicht: een blik vooruit‘, wordt de huidige stand van zaken in kaart gebracht en onder meer de vraag besproken of het centrale Europese toezicht alleen op financiële instellingen betrekking zal hebben, dan wel op alle witwasbestrijdingsplichtigen (kijk hier voor de Nederlandse lijst). De auteurs signaleren significante verschillen tussen financiële instellingen en de overige witwasbestrijdingsplichtigen (vaak met de afkorting ‘DNFBP’s’ aangeduid) en schrijven dat juist de banken aandringen op centraal toezicht op iedereen.

In het artikel ontbreekt aandacht voor de praktische uitvoerbaarheid van de regels voor de verschillende soorten witwasbestrijdingsplichtige ondernemingen en ook de kosten/baten-analyse komt niet aan de orde. Het ademt het tekentafeldenken van de overheid en van de adviseurs van grote ondernemingen.

One-size-fits-all
Ooit is de de witwasbestrijding (in Nederland in 1991) begonnen bij banken en andere financiële instellingen en vervolgens (in Nederland in 2003) zonder aanpassingen verbreed naar de DNFBP’s. Ook nu zullen de concepten voor financiële instellingen wel weer op DNFBP’s worden toegepast, want de wetgevers en hun adviseurs hebben geen belangstelling voor de menselijke maat in de criminaliteitsbestrijding.

Kern van de criminaliteitsbestrijding, ook wel ‘witwasbestrijding’ genoemd is one-size-fits-all; datagedreven wantrouwen gaat winnen. Zoals ik al eerder schreef, zijn de grote winnaars in de witwasbestrijding de compliance-sector en grote IT-bedrijven en de verliezers het mkb en de consument. De samenleving zal er niet fijner van worden.

Geplaatst in Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Fraude, witwasbestrijding, Wwft | Tags: , , , | Een reactie plaatsen

Datagedreven wantrouwen overheid en witwasbestrijdend bedrijfsleven

Geplaatst op 3 mei 2021 door Ellen Timmer, advocaat ondernemingsrecht @Pellicaan

Die nieuwe digitale mogelijkheden, die ons worden verkocht als een middel naar de vrijheid, leiden tot het omgekeerde. Lees het mooie artikel van Thijs Niemantsverdriet, Ombudsman van Amsterdam Arre Zuurmond: het hele systeem zit vol met wantrouwen, NRC 29 april 2021 (betaalmuur). Met onder meer:

Het komt dus door de ict-systemen?
„Het komt door bepáálde ict-systemen. Het zijn de bureaucraten die de ict bestellen, dus wat krijg je dan? Bureaucratische ict. Alles dwingt de ambtenaar een bepaalde kant op: de ict, de juristen, het management. Computer says no, dat hebben wij er als mensen ingestopt. En het is ook niet makkelijk om het eruit te krijgen. Je bent als ambtenaar wel gek om een beetje coulant te zijn, of om maatwerk te doen. Voor je het weet krijg je de accountant op je dak, of de ict-medewerker, of de privacyjurist. Het hele systeem zit vol wantrouwen.”

Dit is precies wat nu gebeurt bij de overheid en bij het witwasbestrijdende bedrijfsleven. Inmiddels ligt de overheid vanwege SyRI en toeslagenaffaire onder vuur.

Rondom de negatieve neveneffecten van de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering door bedrijven (zoals banken) [*] is het nog stil. Daar zijn kennelijk nog wat flinke rampen nodig, want de klanten van banken zijn veel te bang voor ruzie.

 

[*] Op grond van onder meer de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Deze wet verplicht tot het maken van risicoprofielen en het permanent monitoren van alle klanten.

Geplaatst in Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Fraude, witwasbestrijding, Wwft, Grondrechten, rechtsstaat e.d., ICT, privacy, e-commerce | Tags: , , , , | Een reactie plaatsen

Spoedappel tegen ubo-register uitspraak kort gedingrechter

Geplaatst op 2 mei 2021 door Ellen Timmer, advocaat ondernemingsrecht @Pellicaan

Al eerder maakte ik melding van het hoger beroep dat door Privacy First is ingesteld tegen het ubo-register vonnis. Op 15 april schreef de organisatie:

Update 15 april 2021: gisteren heeft Privacy First spoedappèl tegen het gehele vonnis ingesteld bij het Hof Den Haag. De appèldagvaarding vindt u HIER (pdf). Privacy First verzoekt het Hof o.a. om alsnog zelf prejudiciële vragen over het UBO-register te stellen aan het Europees Hof van Justitie en het UBO-register buiten werking te stellen totdat die vragen beantwoord zijn. Gezien de grote belangen die op het spel staan hoopt Privacy First dat het Hof Den Haag deze zaak op de kortst mogelijke termijn zal behandelen.

In de dagvaarding voert Privacy First aan dat er een spoedeisend belang is omdat de in het ubo-register geregistreerde gegevens direct ‘op straat’ komen te liggen, waarmee de persoonlijke levenssfeer wordt geschonden. Verder speelt een rol dat het nog wel even kan duren voor het Europese Hof van Justitie uitspraak heeft gedaan over de ubo-register regelgeving (er zijn al prejudiciële vragen gesteld, zie 1, 2).

Inhoudelijk voert Privacy First onder meer aan dat de kort geding rechter ten onrechte veronderstelt dat hij niet kan toetsen of de Nederlandse ubo-regels regels onmiskenbaar onverbindend zijn wegen strijd met eenieder verbindende bepalingen van verdragen en besluiten van volkenrechtelijke organisaties, zoals de artikelen 7 en 8 van het Handvest van de Grondrechten van de Europese Unie en artikel 8 EVRM.

Voorts meent Privacy First dat de kort geding rechter ten onrechte heeft overwogen dat er in deze procedure geen prejudiciële vragen hoeven te worden gesteld over de openbaarheid van het ubo-register omdat er vanuit een andere lidstaat al prejudiciële vragen zijn gesteld aan het Europese Hof.

Degene die het naadje van de kous wil weten kan de dagvaarding lezen.

Geplaatst in Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Fraude, witwasbestrijding, Wwft, Grondrechten, rechtsstaat e.d., ICT, privacy, e-commerce, Ubo-register | Tags: , , | Een reactie plaatsen

Datahonger van de datagedreven overheid | wensenlijstje AFM

Geplaatst op 1 mei 2021 door Ellen Timmer, advocaat ondernemingsrecht @Pellicaan

Financiële toezichthouders DNB en AFM mogen ieder jaar hun wetgevingswensenlijstje aan het kabinet voorleggen. Dat is al bijzonder voor organisaties die tot de financiële incrowd van Nederland behoren. Voordeel is natuurlijk wel dat transparant is welke wensen die incrowd heeft.

Databehoefte AFM
Opvallend aan de wensenbrief die AFM onlangs verstuurde is dat de organisatie behoefte heeft aan heel veel data. In de inleiding van het onderdeel ‘Digitalisering’ legt de AFM uit dat de financiële sector digitaliseert en dat de dreiging van cybercriminaliteit toeneemt. Daaraan verbindt de Autoriteit de conclusie dat de organisatie om die reden over veel meer data moet beschikken om datagedreven toezicht te kunnen uitoefenen. De AFM meent dat de kwaliteit van het toezicht daardoor zou kunnen verbeteren. Op drie terreinen wil de AFM meer data:

  1. Data van accountants: de organisatie spreekt over “data op accountantsorganisatie-niveau en wettelijke controle-niveau” om daarmee meer zicht te krijgen op de kwaliteitsbeheersing van accountantsorganisaties en risicokenmerken van de cliëntenportefeuilles van de accountants. Om welke data het exact gaat, vermeldt de AFM niet. Aangezien accountants over een goudmijn aan data van hun klanten (meestal rechtspersonen) en aan de klanten gelieerde natuurlijke personen beschikken, kan dit grote gevolgen hebben.
  2. Handelsorderdata van obligaties, van de handelsplatformen waarop obligaties worden verhandeld.
  3. Data inzake financiële producten en diensten in verband met bescherming van kwetsbare consumenten en bescherming van consumenten tegen grote risico’s. Dat is een opmerkelijk verzoek, nu de AFM zich alleen in abstracto met consumenten- en gebruikersbelangen lijkt bezig te houden. AFM geeft geen gehoor aan verzoeken om op te treden tegen betaaldienstenaanbieders en banken, als het gaat om betere toegang tot bankrekeningen. Het zal hier gaan om gedetailleerde gegevens van financiële instellingen en consumenten, want de AFM wil gaan analyseren of de geleverde diensten passen bij het klantenprofiel (‘risicoprofiel’).

Op de tweede categorie data heb ik weinig zicht, maar voor de eerste en derde categorie geldt dat het om grote hoeveelheden vertrouwelijke gegevens kan gaan, dat in de eerste categorie zowel om de accountantsorganisaties en hun medewerkers als gegevens van hun klanten kan gaan. In de derde categorie zal het om grote hoeveelheden gegevens van klanten van financiële instellingen gaan.

Uit de brief van de AFM wordt niet duidelijk waarom de organisatie deze data-analyses wil uitvoeren, nu van grote accountantsorganisaties en financiële instellingen mag worden verwacht dat zij dat zelf doen. Het ligt eerder op de weg van AFM om na te gaan hoe de vergunninghouders hun systemen hebben ingericht.

Bij het leveren van data zal het waarschijnlijk niet blijven: de databehoefte van AFM kan er toe leiden dat vergunninghouders hun systemen moeten aanpassen om de door AFM gewenste gegevens te leveren. Dat betekent kosten, zonder dat er zekerheid is van een nuttige opbrengst. Verder kan het er toe leiden dat het voor kleine vergunninghouders (zoals kleinere accountantsorganisaties) door de extra eisen moeilijker wordt om in de markt actief te blijven, zoals al zichtbaar is in de accountancy.

Meer oog voor de klanten
Mij lijkt dat het meer prioriteit heeft dat de AFM zich gaat bezig houden met de vraag of de grote vergunninghouders bij het leveren van hun producten en diensten wel oog hebben voor de belangen van consumenten en mkb. Daarbij valt te denken aan de de-risking praktijken van banken, waarbij hele klantgroepen worden weggestuurd en en het zich terugtrekken van financiële instellingen uit niet-lucratieve consumentenproducten (voorbeeld: ING die spaarklanten wegstuurt).

Het is tijd dat de AFM laat zien dat de organisatie er is voor de burger (inclusief ondernemingen en organisaties) en zich niet verliest in leuke wetenschappelijke onderzoeken.

Een betere onderbouwing van de databehoefte van AFM is daarom dringend gewenst.

 

Meer informatie:

Geplaatst in Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Fraude, witwasbestrijding, Wwft, Grondrechten, rechtsstaat e.d. | Tags: , , , , | Een reactie plaatsen

Witwasbestrijding: geld speelt geen rol en uitvoerbaarheid ook niet

Geplaatst op 30 april 2021 door Ellen Timmer, advocaat ondernemingsrecht @Pellicaan

Opvallend aan de meeste publicaties over witwasbestrijding is dat niemand interesse heeft voor de kosten van de preventieve maatregelen en voor de uitvoerbaarheid van de regels. Gelukkig zijn er lichtpuntjes, want zo nu en dan heeft iemand het er wel over.

In het FD verscheen op 25 april jl. het artikel van Esmé Bosma en Pieter Lagerwaard, Bij opsporing witwassers zijn onze verwachtingen van banken onrealistisch (betaalmuur). Zij beschrijven dat banken gigantische bedragen aan criminaliteitsbestrijding (witwasbestrijding) uitgeven en dat het heel weinig oplevert. Het artikel noemt interessante cijfers, bijvoorbeeld:

Volgens de NVB zijn in Nederland nu zo’n 8000 bankmedewerkers betrokken bij de strijd tegen witwassen. Ter vergelijking: de FIU had in 2019 een budget van €6 mln en slechts 63 werknemers. Een andere vergelijking: er zijn 3500 wijkagenten actief in Nederland, nog niet de helft van het aantal bankmedewerkers dat transactiegedrag onderzoekt.

Van de alerts die de transactiemonitoringsystemen van banken genereren is 90% tot 95% niet relevant en moet terzijde worden gelegd.

De auteurs concluderen terecht dat het hoog tijd is dat wordt nagedacht over de vraag of het vele geld dat Wwft-plichtigen aan de witwasbestrijding moeten uitgeven, wel goed is besteed:

Is het wenselijk dat 8000 bankmedewerkers het betalingsverkeer en bestedingsgedrag surveilleren, met een geringe of onduidelijke bijdrage aan de bestrijding van criminaliteit en terrorisme? Rechtvaardigen de opsporingsopbrengsten de kosten en de ongewenste bijeffecten? Op welke manier kunnen banken het beste invulling geven aan hun nieuwe maatschappelijke rol en hoe groot is het restrisico dat je moet accepteren?

Het is hoog tijd dat de politiek wakker wordt.

Geplaatst in Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Fraude, witwasbestrijding, Wwft | Tags: , , , | 2 reacties