Wwft-voornemens, wetsvoorstellen en historie

De witwasbestrijding is ingewikkeld en wordt steeds ingewikkelder, onder meer door de wetgevende versnippering. Momenteel zijn er diverse wetsvoorstellen bij het parlement in behandeling en van alles in aantocht. In dit overzicht zijn gegevens vanaf 2017 opgenomen.

NB Helaas loopt dit overzicht momenteel wat achter, ik hoop het binnenkort bij te werken.

 

[1] Parlementaire behandeling

Op dit moment is het volgende in behandeling bij het parlement:

Wet plan van aanpak witwassen
Officiële naam: Wijziging van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme in verband met het verbod op contante betalingen voor goederen vanaf 3.000 euro en het uitbreiden van de mogelijkheden voor informatie-uitwisseling ten behoeve van de poortwachtersfunctie (Wet plan van aanpak witwassen)

Korte inhoud: meerdere elementen, waarvan de belangrijkste zijn,
[1] banken worden in staat gesteld om alle rekeninghouders gezamenlijk te monitoren op vermoedens van criminele voordelen (‘witwassen’), het ‘bancair sleepnet’;
[2] alle Wwft-plichtigen moeten in (ruim gedefinieerde) hoog risico situaties navraag doen bij collega’s naar ‘geïdentificeerde’ risico’s;
[3] verruiming mogelijkheden om strafrechtelijke gegevens en andere bijzondere persoonsgegevens (zoals medische) te verwerken in het kader van de criminaliteitsbestrijding;
[4] beperking contante betaling.

Consultatie: er is een consultatie  gehouden, waarin ik heb deelgenomen. Er zijn vele reacties van brancheorganisaties geweest, onder meer van de NOvA.

Status: in behandeling bij de Tweede Kamer. Zie ook het bericht met procedure-informatie.

Inleidingen:

Artikelen, berichten en andere bekendmakingen over het voorstel (niet compleet):

Wetgevingsdossier: Tweede Kamer, Eerste Kamer, overheid.nl.
Berichten op dit blog: plan van aanpak witwassen, bancair sleepnet (TMNL), navraagplicht.
Bijwerking van dit overzicht: 13 januari 2023.

—

Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS) 
Officiële naam: Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden.

Korte inhoud: deze wet moet mogelijk maken dat bepaalde groepen Wwft-plichtigen, zoals banken, strafrechtelijke gegevens mogen uitwisselen met overheidsinstanties.
Op de site van de Tweede Kamer staat de volgende intro:

“Overheidsorganisaties hebben vaak behoefte om persoonsgegevens te delen en te combineren met elkaar en met private partijen (zoals banken). Zij hebben die gegevens nodig voor het bestrijden van uitkeringsfraude en ondermijnende criminaliteit en voor veel andere doelen. Maar zij weten niet altijd of deze gegevensverwerkingen zijn toegestaan. Het wetsvoorstel geeft een algemene wettelijke grondslag voor dit soort gegevensverwerking“.

Status behandeling: op 17 december 2020 aangenomen door de Tweede Kamer, zie dit bericht. Er werd een motie aangenomen over het tegengaan van discriminatie en schending van mensenrechten.

Wetgevingsdossier: Tweede Kamer, overheid.nl, Eerste Kamer.
Berichten op dit blog: WGS, tag Wwft-voorstellen 2019-2020.
Bijwerking van dit overzicht:18 december 2020.

 

[2] Regelgevende voornemens en plannen

Dit onderdeel moet ik nog bijwerken.

 

[3] Aangenomen door de Eerste Kamer, nog niet in werking

Dit onderdeel moet ik nog bijwerken.

 

[4] In werking

Ubo-register trusts en fondsen voor gemene rekening [dossier 35819]
Officiële naam: Regels met betrekking tot de registratie van uiteindelijk belanghebbenden van trusts en soortgelijke juridische constructies ter implementatie van artikel 31 van de gewijzigde vierde anti-witwasrichtlijn (Implementatiewet registratie uiteindelijk belanghebbenden van trusts en soortgelijke juridische constructies)

Korte inhoud: aanvulling van de regels inzake het ubo-register met regels over de ubo van de trust en het fonds voor gemene rekening.

Consultatie: op 17 april 2020 is een internetconsultatie over het wetsvoorstel gestart, die op 15 mei 2020 is geëindigd.

Status behandeling: het voorstel is op 23 november 2021 door de Eerste Kamer aangenomen. De wet is op 16 december 2021 in het Staatsblad verschenen en in gedeelten in werking getreden, te weten op 28 januari 2022 en 1 november 2022. Op basis van de wet is een implementatiebesluit vastgesteld.

Wetgevingsdossier: overheid.nl, Tweede Kamer, Eerste Kamer

Bijwerking van dit overzicht: 13 januari 2023.

—

Wijziging Wwft [dossier 35440]
Officiële naam: Herstelwet financiële markten 2020

Korte inhoud: aanvulling omschrijving van de Wwft-plichtige diensten van juristen; verlaging van de contantendrempel voor handelaren  van EUR 15.000 naar EUR 10.000. Voorts wordt inzake de vergunningplicht van cryptopartijen toegevoegd dat personentoetsing van de uiteindelijk belanghebbende (ubo) van de onderneming moet plaats vinden en wordt artikel 35 aangevuld met het doorlichten van dagelijks beleidsbepalers van Wwft-plichtige ondernemingen. Voorts is de personentoetsing van de ubo van trustkantoren in de wet geregeld.

Status behandeling: het voorstel is op 17 april 2020 bij de Tweede Kamer ingediend, op 17 september 2020 als hamerstuk door de Tweede Kamer afgedaan en vervolgens op 6 oktober 2020 door de Eerste Kamer aangenomen. De wet verscheen op 14 oktober jl. in het Staatsblad. Inwerkingtreding op verschillende data, meer info hier.

Wetgevingsdossier: overheid.nl, Tweede Kamer, Eerste Kamer.
Berichten op dit blog: tag Wwft-voorstellen 2019-2020.
Bijwerking van dit overzicht: 27 oktober 2020.

—

Verwijzingsportaal bankgegevens
Officiële naam: Wet verwijzingsportaal bankgegevens

Korte inhoud: een tussenstation tussen overheid en de banken, waarmee de overheid bankgegevens kan opvragen.

Status: Op 10 december 2019 door de Tweede Kamer aangenomen met alleen PVV tegen. De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel op 21 april 2020 aangenomen. De wet is op 25 mei 2020 in het Staatsblad verschenen.
Het koninklijk besluit dat de inwerkingtreding regelt, is hier te vinden. De wet is op 10 september 2020 in werking getreden.

Voorts zag ik een uitvoeringsbesluit van 7 juli 202o, “houdende regels met betrekking tot het via een centraal elektronisch systeem geautomatiseerd ontsluiten van identificerende gegevens alsmede enkele andere gegevens door banken en andere betaaldienstverleners“. De Raad van State heeft over het besluit advies uitgebracht.

Wetgevingsdossier: overheid.nl, Eerste Kamer.
Artikelen op dit blog: tag Verwijzingsportaal Bankgegevens, Wwft-voorstellen 2019-2020.
Bijwerking van dit overzicht: 27 oktober 2020.

NB In België lijkt men het volledig anders aan te pakken, zie het advies van de Gegevensautoriteit van 26 november 2020.

—

Ubo-register en register van uitkeringen stichting [dossier 35179]
Officiële naam: Implementatiewet registratie uiteindelijk belanghebbenden van vennootschappen en andere juridische entiteiten

Korte inhoud: wetsvoorstel op grond waarvan een ubo-register tot stand komt waarin een ruim gedefinieerde groep ‘uiteindelijk belanghebbenden’ wordt opgenomen. Er komt een apart wetsvoorstel inzake trusts en fondsen voor gemene rekening. Het voorstel heeft ingrijpende gevolgen voor de privacy van de in het register opgenomen burgers. Voorts komt een register van uitkeringen door stichtingen tot stand.

Status behandeling: Op 10 december 2019 door de Tweede Kamer aangenomen met alleen PVV en DENK tegen. Op 23 juni 2020 door de Eerste Kamer aangenomen met SGP, FVD en PVV tegen.

In werking: deels op 8 juli 2020, deels op 27 september 2020.
In de brief van 3 juli 2020 van de Ministers van Financiën en Veiligheid werd gesproken over ‘livegang’ van het register eind september 2020. Onder meer vanwege deze late implementatie wordt Nederland door de Europese Commissie gedagvaard, lees dit artikel.

Wetgevingsdossier: overheid.nl, Eerste Kamer.
Documenten: wet, overheid.nl, site Eerste Kamer; inwerkingtredingsbesluit: overheid.nl, site Eerste Kamer. Eerder werd een internetconsultatie gehouden over een wetsvoorstel
Berichten op dit blog: rubriek ubo-register, tag Wwft-voorstellen 2019-2020.
Bijwerking van dit overzicht: 17 december 2020.

Uit diverse berichten blijkt dat de Kamer van Koophandel de processen rond het ubo-register niet op orde heeft.

Let op: er is nog een tweede ubo-register wetsvoorstel inzake trusts en soortgelijke entiteiten.

—

Wijziging Wwft [dossier 35245]
Officiële naam: Implementatiewet wijziging vierde anti-witwasrichtlijn

Korte inhoud: diverse wijzigingen, met als belangrijkste onderdeel de vergunningplicht voor aanbieders van virtuele valuta, die als ‘registratieplicht’ wordt aangeduid.

Status: Op 10 december 2019 door de Tweede Kamer aangenomen met alleen PVV tegen. De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel op 21 april 2020 aangenomen. De wet is op 21 mei 2020 in werking getreden, behoudens één onderdeel dat op 10 juli 2020 in werking is getreden.

Wetgevingsdossier: overheid.nl, Eerste Kamer.
Berichten op dit blog: tags cryptovaluta, Wwft-voorstellen 2019-2020.

—

Wijziging uitvoeringsregelgeving in verband met wijziging Wwft [dossier 35245]

Het Implementatiebesluit wijziging vierde anti-witwasrichtlijn is op 20 mei 2020 bekend gemaakt en treedt tegelijk met de hiervoor genoemde wet in werking.

—

Wijziging Wwft [dossier 34808]
Officiële naam: Implementatiewet vierde anti-witwasrichtlijn

Korte inhoud: wet, gebaseerd op de 4e Europese anti-witwasrichtlijn (AMLD4), waarmee de Wwft ingrijpend wordt gewijzigd. Opmerkelijk aan deze wet is dat de definities van ‘uiteindelijk belanghebbende’ en ‘politiek prominente persoon’ niet in de wet staan, terwijl ze wel in AMLD4 zijn te vinden.

Status: de wet is in werking getreden op 25 juli 2018. De wet en het inwerkingtredingsbesluit zijn op 24 juli 2018 bekend gemaakt.

Uitvoeringsbesluit: Over het voorontwerp van het op de gewijzigde Wwft gebaseerde uitvoeringsbesluit is een internetconsultatie gehouden, waarna het voorontwerp ingrijpend is gewijzigd.

Wetgevingsdossier: overheid.nl, Eerste Kamer.
Artikelen op dit blog: tag Wwft.

Extra informatie: In het parlementaire dossier 31 477 Bestrijden witwassen en terrorismefinanciering zit informatie die voor de Wwft van belang kan zijn, zoals de brief van de regering met reactie op het verzoek om informatie inzake afronding beleidsmonitoren witwassen en terrorismefinanciering, al lijkt dit meer iets voor superspecialisten.