Wwft archief 2018 en eerder

Op deze pagina staan mijn Wwft-aantekeningen inzake 2018 en eerder. Zie voor actuele gegevens de hoofdpagina.
Houdt er rekening mee dat links naar internetpagina’s van derden onjuist kunnen zijn als die derden een dynamisch systeem van URL’s hebben. Dat is heel jammer, zeker als het overheidsinstanties betreft met een voorlichtende taak.

Deze Wwft-pagina’s werden bijgewerkt als ik er de gelegenheid voor heb en zijn niet compleet. Zie voor actuele berichten de hoofdpagina en de rubriek Fraude, witwasbestrijding, Wwft.

—

2018

december 2018

  • [28 december] Artikel over de deugende mens, over een boek van Noami Ellemers, ook interessant voor naleefkundigen. Met onder meer “Wat in elk geval niet helpt is het aan de schandpaal nagelen van mensen die een morele fout gemaakt hebben. Laten we oppassen met oordelen in termen van goed en kwaad, al was het maar omdat we van tijd tot tijd allemaal tekortschieten. Wees terug¬houdend met het opleggen van straffen, sancties of verplichtingen omdat die bij de betrokkenen wel de nodige stress veroorzaken, maar hen nog niet tot een beter gedrag brengen. En voorkom vooral dat het bekend worden van misstappen het karakter van een laatste oordeel krijgt waardoor de daders geen kant meer op kunnen.“. Het bevestigt wat ik al vermoedde. Daar hebben de Europese en Nederlandse misdaadbestrijders geen boodschap aan. Boetes en naming & shaming datgene waarin zij naar slecht Amerikaans voorbeeld geloven.
  • [28 december] Hoezeer Nederland de weg kwijt is als het gaat om schurkenstaten-lijstjes, blijkt uit het bericht “Nederland stelt zelf lijst laagbelastende landen vast in strijd tegen belastingontwijking“. Dit is pure marketing en bezorgt degenen die de regels moeten naleven grote problemen.
  • [20 december] IFFC is een vage private club op het gebied van bestrijding van financieel-economische criminaliteit. Uit het interview op hun site met de nieuwe programmamanager blijkt waar ze mee bezig zijn, onder meer data-analyse.
  • [17 december] Op 17 december 2018 deed de Raad van Discipline een tuchtrechtelijke uitspraak over een advocaat die zijn derdengeldenrekening gebruikte in strijd met de Advocatenwet / Voda en in strijd met de Wft. Opvallend is de Raad de advocaat onder meer veroordeelt wegens niet-naleving van de Wwft. Wellicht dat dit mogelijk is (dan moet de advocaat melden dat hij zelf in strijd met de advocatenregels en Wft handelt), maar mij lijkt ernstiger dat de advocaat de derdengeldenrekening misbruikt.
  • [17 december] Paul Frissen schrijft over de verantwoordingszucht in de zorg, “Anders verantwoorden“. Wat hij schrijft is ook op de witwasbestrijding van toepassing. Hij schrijft onder meer: “Het discours van de transparantie uit zich in codes, verantwoordingsrituelen en afrekeningen” en “Totale zichtbaarheid wordt opgeëist. Transparantie heeft niet voor niets vaak de gedaante van een getal. Het getal symboliseert de uitrekenbaarheid. In een evidence based wereld spreken de feiten, zeker in kwantitatieve vorm, contextloos voor zich: citatiescores zijn de nieuwe kabbalistiek. Getallen dienen vergelijkbaarheid. Onvergelijkbaarheid en ondoordringbaarheid zijn verdachte tekenen van een kwaad geweten of de wens iets te verbergen.“.
  • [17 december] Kamerbrief antwoorden Kamervragen over zwart geld
  • [17 december] Kamerbrief antwoorden Kamervragen over witwassen
  • [16 december] Artikel Fecwise over de schurkenstaten onder de Wwft.  De auteurs signaleren onduidelijkheden rondom de toepassing van de ‘objectieve’ indicator onder de Wwft, gebaseerd op het Europese antiwitwasrecht.
  • [10 december] Celstraffen voor bestuurder en eigenaar Amsterdams trustkantoor, De Rechtspraak
  • [5 december] Witwastoezicht op banken blijft nationaal, accountant.nl
  • [5 december] In Nederland heerst nog grote naïviteit rondom het systeem van meldingen van ongebruikelijke transacties. Dat is in andere EU landen anders, zo lees ik in het artikel van Lex van Almelo op accountant.nl. Elders in Europa roept de effectiviteit van het meldingssysteem grote vraagtekens op, zo blijkt tijdens een bijeenkomst van Accountancy Europe over de bestrijding van financiële criminaliteit.
  • [3 december] De CNUE schrijft over een Spaanse AML conferentie, International Forum on Anti-Money Laundering – Madrid, 26-27 November 2018. Er wordt verslag gedaan van de conferentie, intro: “‘The Centralised Prevention Body of the General Council of Notaries has provided the authorities with information on more than 180,000 transactions suspected of money laundering and terrorist financing. The Spanish Notariat is the most advanced in the fight against these crimes and must collaborate with authorities and Notaries from other countries, such as Latin America, to help them develop systems that allow them to fight this evil in a similar way’, as pointed out by the General Director of Registries and Notaries, Pedro Garrido, at the inauguration of the International Forum ‘Economic Crimes: the collaboration of the Notariat in prevention and prosecution’ held in Madrid on 26-27 November“. Voorts: “Since January 2006, the Centralised Body for the Prevention of Money Laundering has sent 180,832 requests for information to judicial bodies, the Public Prosecution Service, the Police and the Civil Guard; 5,547 transactions suspected of money laundering have also been reported to the Executive Service of the Commission for the Prevention of Money Laundering and Monetary Offences in Spain (SEPBLAC). On the other hand, the Notarial Tax Collaboration Body attended to 133,469 informative requests from the Tax Agency and Regional Treasuries (since January 2007).“

november 2018

  • [26 november] Verplicht leesvoer voor onderzoeksjournalisten die zich met internationaal belastingrecht bezig houden: het artikel van Peter Wattel “Van soevereiniteitsvoorbehoud naar Unieplicht, óók voor exiteers” dat op 26 november 2018 op NJBlog stond.
  • [23 november] Een slachtoffer van cybercrime kan ook slachtoffer van de fraudebestrijdingssystemen van de bank worden, zo blijkt uit het Fraudehelpdeskartikel Slachtoffer lijkt oplichter en wordt dubbel slachtoffer. Het geeft aan dat banken moeten streven naar systemen die het criminelen niet gemakkelijk maken.
  • [19 november] “Integriteit is heel hard werken”, Opportuun over integriteitsproblemen bij het OM. Interview met Kitty Nooy, hoofd van het Bureau Integriteit OM (BI-OM).
  • [8 november] De Europese Commissie heeft bekend gemaakt dat drie EU-staten worden aangepakt wegens het onvoldoende implementeren van AMDL4. Zie ook dit bericht.
  • [8 november] FATF heeft een rommelige site, waarop tegenwoordig ook nieuwsberichten voor toezichtssubjecten worden gepubliceerd, onder de noemer “Private Sector Business Bulletin“. Deze zijn op dit moment via deze pagina te vinden en liefhebbers van dit soort informatie kunnen een e-mail abonnement nemen. Het november nummer van het Private Sector Business Bulletin (pdf) is vandaag uitgekomen.
  • [8 november] In een bericht over terrorismefinanciering (TF) bevestigt FATF dat het als afzonderlijk fenomeen niet bestaat. Gevolg: TF kun je alleen opsporen als je weet wie de vermoedelijke terroristen zijn. Een gewone Wwft-plichtige is daar niet toe in staat.
  • [7 november] In een artikel “ING vond enorme geldstroom ‘niet verdacht’” over een witwasonderzoek op Curaçao komt de opsporing door ING aan de orde. Een middelgroot bedrijf ontving enorme bedragen, volgens de bank was dat niet verdacht, het OM denkt er anders over.
  • [6 november] De Raad van Europa schrijft dat afpakken wordt verbeterd: “De Raad heeft vandaag een verordening aangenomen over de wederzijdse erkenning van bevriezings- en confiscatiebevelen. De nieuwe regels moeten ervoor zorgen dat criminele activa in de hele EU doeltreffend worden bevroren en geconfisqueerd. Dit zal de EU veiliger helpen maken, omdat de financiering van criminele activiteiten, waaronder terroristische daden, zo wordt aangepakt“.
  • [6 november] Advocaat Peter Plasman schreef voor Ivoren Toga het artikel “De witwassende samenleving” (6 november 2018) over het gemakkelijke denken in de witwasbestrijding.
  • [2 november] Ook Ewald Engelen keert zich tegen de vastleggingsmanie die in Nederland en Europa heerst, maar daarbij denkt hij vast nooit aan witwasbestrijding, want hoe meer daar wordt vastgelegd hoe beter. Zijn tweet van 2 november jl.:

 

Aardig dat hij accountants onder de procesdeskundigen schaart. Hij vergeet de juristen!

oktober 2018

september 2018

  • [19 september] Belgische advocaten van terreurverdachten mogen VS niet meer in, Advocatie. Is het einde van de westerse beschaving in zicht?
  • [19 september] Banken willen de Wwft-naleving gaan centraliseren, zelf schreef ik daar al over. Zie ook dit bericht op accountant.nl. Het is tenslotte De Wet van het Dubbele Werk.
  • [19 september] De belastingdienst heeft bekend gemaakt dat de Wwft is gewijzigd.
  • [14 september] De ING-zaak levert een ongelofelijke hoeveelheid artikelen op waarin auteurs over elkaar heen buitelen met mooie integriteitsverhalen. Natuurlijk levert Pheiffer een bijdrage. De compliance industrie ziet gouden kansen om alle ondernemingen in Nederland te beschermen tegen het OM en DNB. Ook BigTech wil AML diensten gaan bieden zo blijkt uit dit bericht over Microsoft. Ik las een bericht van iemand uit de accountancy die schreef dat het tijd is dat accountants hun klanten permanent gaan monitoren, iemand dus die gelooft in het heil van transparantie en surveillance. Waar doet dat ook al weer aan denken… >>> Artikel gemaakt.
  • [13 september] Filosoof René ten Bos neemt de integriteitsindustrie in de maling in zijn artikel Een hekel aan nette mensen (FD, mogelijk betaalmuur). Hij vermoedt een verband tussen klimaat en corruptie.
  • [13 september] In dit Engelstalige artikel wordt gezegd dat het rechtse terrorisme in de UK belangrijker is dan het islamistische (maar ik weet niet of dit een betrouwbare bron is). In Duitstalige artikelen ben ik al tegengekomen dat in Duitsland rechts terrorisme in opkomst is.
  • [6 september] Artikel Compliance Officer: ‘pain in the ass’, of goede vriend? op RTLZ.
  • [5 september] De overheid vindt rechters maar lastiger, steeds vaker worden mensen gestraft buiten de rechter om, in het strafrecht en ook in het bestuursrecht, zoals in de witwasbestrijding. Het is een gevaarlijke tendens.
  • [3 september] Uit dit bericht blijkt dat SRA de Wwft-handreiking herziet.

augustus 2018

  • [25 augustus] Terroristen zijn gewoon criminelen, staat nu ook op nu.nl: ‘Profiel van terrorismeverdachte verschilt nauwelijks van gewone crimineel’.
  • [20 augustus] De techbedrijven zijn druk bezig om artificial intelligence aan de man te brengen en vinden ruim gehoor bij de overheid. Bijvoorbeeld bij de gemeente Berlijn, zo blijkt uit het artikel Berlin will mit Künstlicher Intelligenz Korruption bekämpfen dat bij Heise verscheen. Niet verrassend wordt in het artikel over ‘Ungeklärter Datenschutz’ gesproken. In Golem verscheen het artikel Sicherheitslücke in Berliner Polizeidatenbank, 21 augustus 2018
  • [16 augustus] In België lijken ze een ander ubo-register te hebben dan in de rest van Europa. Bij de Belgen zitten er alleen rijken in het register. De Tijd schrijft Iedereen mag straks neuzen in ‘rijkenregister’ en dat de wetgeving over het register is al ruim een jaar klaar is. Het was nog wachten op een koninklijk besluit, dat op 14 augustus jl. is gepubliceerd en op 31 oktober in werking treedt. Het artikel bespreekt de illusie dat alleen op naam van rechtspersoon en onderneming kan worden gezocht en niet op de naam van de natuurlijke persoon. Zie ook dit bericht.
  • [4 augustus] Ondernemer John Fentener van Vlissingen was te horen in een radioprogramma op NPO 1. Hij liet zich uitermate kritisch uit over de KYC (know your customer) bureaucratie bij banken, die volgens hem ineffectief is. De aflevering is hier te beluisteren (het gedeelte van 17 tot 18 uur).
  • Kwam een nieuwe organisatie tegen, ‘Institute for Financial Crime‘, afgekort tot IFFC, wat de handelsnaam blijkt te zijn van een stichting, Stichting financieel forensisch instituut. In het bestuur zitten diverse juristen, fiscalisten en forensisch accountants. Hun website is hier te vinden. Zij doen hun werk kennelijk in stilte, want ze bestaan al een paar jaar en ik had er nog nooit van gehoord.

juli 2018

  • [juli] Privacy is verdacht, zo blijkt uit wat de Egmont Group, de wereldwijde organisatie van FIU’s als indicatoren aanmerkt voor ‘concealed beneficial ownership’. Lees annex E bij hun rapport over het onderwerp, waar staat “The client is reluctant to provide personal information“. Iedere moderne burger hoort daar voorzichtig mee te zijn in een tijd van Cambridge Analytics, persoonsgegevensroof en identiteitsfraude! De aankondiging van het rapport staat hier en het complete rapport is hier te vinden.
  • [30 juli] De doorzichtige rekeninghouder. In Golem een artikel over de trend dat de overheid alles van de financiën van de burger wil weten: “Gläserner Bankkunde. Behörden fragen immer mehr Kontodaten ab“, Justus Staufburg, Golem 30 juli 2018.
  • [26 juli] Van de FATF komt een onophoudelijke stroom van rapporten, zie dit bericht met een aankondiging van een rapport over ‘Professional Money Laundering’. Ik zou graag met AI al die rapporten eens gaan analyseren.
  • [25 juli] Vandaag zijn de wijzigingen in de Wwft in werking getreden. Lees dit bericht.
  • [19 juli] Het is doodstil rondom AMLD4 en AMLD5. Degenen die er over schrijven, melden alleen sec wat er aan de hand is. In dit B&B bericht van 19 juli 2018 is wel iets van kritiek te bespeuren: “Kritische Stimmen sehen in der geplanten 5. Geldwäscherichtlinie die Gefahr, dass der Zahlungsverkehr unter dem Deckmantel der Bekämpfung von Geldwäsche und Terrorismusfinanzierung künftig „fast vollständig überwacht“ werde” en verder over de bureaucratie: “Während viele Unternehmen noch mit der Anpassung ihrer bestehenden Compliance-Management-Systeme an die Regelungen des gerade erst neugefassten Geldwäschegesetzes befasst sind, muss sich in kürzester Zeit bereits erneut mit Änderungen der Anforderungen auseinander gesetzt werden“.
  • [19 juli] In Zwitserland schijnen verzekeringsmaatschappijen privé detectives in te zetten die meer mogen dan de politie, lees meer op Versicheringsspione-Nein.
  • [19 juli] Juist politiemensen, FIOD-medewerkers en andere overheidsmensen die opsporing doen leveren een verhoogd risico op witwassen en terrorismefinanciering op, zo blijkt uit deze kamerbrief. Zie eerder in juni dit bericht. Mij lijken ze een groter risico dan leden van de Eerste Kamer, dus misschien kan de lijst van PEP’s in AMLD4 en het uitvoeringsbesluit worden aangepast.
  • [19 juli] In The Guardian stonden artikelen over de contant-loze samenleving, zie [1] The cashless society is a con – and big finance is behind; [2] I’m living a cash-only life in a tap-and-go world. Verder op 13 juli Hang on to your cash. This dash to digitise payments is dangerous. De trend is anders. Zowel overheid als Big Tech willen graag precies weten waar iedere burger zijn geld aan uitgeeft.
  • Het moderne antiwitwasproza is fascinerend. In de UK – waar het witwassen is uitgevonden – schrijft de overheid epistels met dit soort koppen: “Up to 5 years in prison for criminals who use UK property market for money laundering“. Alle aanleiding voor een blogje.
  • Op platform overheid verscheen een artikel van Cachet, Jihadi’s in België: de naïviteit voorbij. De auteur bespreekt een boek van Paul Ponsaers over het Belgisch terrorisme. Uit de boekbespreking kan worden afgeleid dat sprake is van criminele organisaties, die internationaal samenwerken over financiële middelen beschikken en in staat zijn om geavanceerde wapens en (ingrediënten) voor springstoffen aan te schaffen.

juni 2018

  • Eind juni heeft FATF vergaderd, zo blijkt uit het bericht “Outcomes FATF-MENAFATF Joint Plenary, 27-29 June 2018“. Ze blijven doen of terrorismefinancering bestaat, tegen beter weten in hoop ik.
  • In deze officiële publicatie worden de kosten van het ubo-register genoemd: “Bijdrage aan ZBO’s en RWT’s (– € 7,0 mln.). Dit betreft de bijdrage van het Ministerie van Financiën aan het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor bouw en vulling van het «ultimate beneficial owner» (UBO-register). Het UBO-register moet helpen voorkomen dat het financiële stelsel wordt gebruikt voor het witwassen van geld of voor terrorismefinanciering.“.
  • [7 juni] Europees persbericht: Nieuwe EU-regels voor het bestraffen van witwassers, pdf-versie, zo te zien niet over AMLD5 maar over het strafrechtelijke voorstel.

mei 2018

  • België: NBB heeft geactualiseerde informatie bekend gemaakt. De overzichtspagina over AML/CFT staat hier. De Vlaamse terminologie is heel anders dan de Nederlandstalige. Zo wordt gesproken over waakzaamheidsonderzoek, atypische verrichtingen en over melding van vermoedens.
  • [25 mei] Bericht CNUE over het Spaanse notariaat: The Spanish notariat at the forefront of the fight against money laundering, volgens het bericht beheert dat notariaat het Spaanse ubo-register.
  • De EU is voornemens contra-sancties tegen de VS in te stellen, vanwege de Iran-sancties door de VS, zie het artikel in het FD.
  • ATR heeft advies uitgebracht over het uitvoeringsbesluit Wwft.
  • Uit de nieuwsbrief van Onderzoekcentrum Onderneming & Recht van mei 2018 blijkt dat binnenkort het door B. Snijder-Kuipers en A.T.A.Tilleman geredigeerde “Handboek Wwft” wordt gepubliceerd. Hopelijk is dat wat minder op grote ondernemingen gericht als het eerder door mevrouw Snijder gemaakte werkboek Wwft en wordt er ook aandacht aan besteed dat beroepsbeoefenaren als advocaten persoonlijk (en niet hun kantoor) Wwft-plichtig zijn voor bepaalde diensten.

april 2018

  • [27 april] Bericht van MONEYVAL, “No money for terror” – conference in Paris calls for reinforcing resources of the FATF and the “FATF-style regional bodies” such as MONEYVAL“, waaruit blijkt dat de criminaliteitsbestrijders meer geld willen. Op deze pagina staat een introductie van de organisatie.
  • [26 april] Al bestaat terrorismefinanciering niet, er wordt flink over geschreven. M.J. Bökkerink schreef voor Tijdschrift voor Compliance (2018 nr. 2) het artikel “Terrorismefinanciering – de noodzaak van publiek-private samenwerking”.  Dat samenwerking nodig is, begrijp ik wel, want je moet als bank weten wie de terroristen zijn om hun inkomsten te kunnen bevriezen.
  • [26 april] G. Demmink vraagt zich in dezelfde editie van het Tijdschrift voor Compliance af of het systeem van melden van ongebruikelijke transacties wel zo slim is. Zijn artikel heet “Herakles en de Kerberos”. Uit de intro: “De oorspronkelijke gedachte achter het melden van ongebruikelijke transacties was dat het Fingerspitzengefühl waarmee banken zich destijds op de borst sloegen, zou leiden tot kwalitatief hoogwaardige meldingen aan de FIU (toen nog MOT). In de hooiberg van transacties zouden zij feilloos de speld weten te vinden, die zou leiden tot de start van een opsporingsonderzoek. Zo is het niet gegaan. Onderzoeken en rapporten wijzen op zeer geringe operationele output van het meldproces. De speld is de hooiberg geworden waarin de melders en de ontvangers van de meldingen de weg zijn kwijtgeraakt.“
  • Op 19 april 2018 heeft het Europees parlement de wijziging op AMLD4 aangenomen, zie dit bericht.
  • De surveillancemaatschappij komt er onherroepelijk aan, zo kan uit berichten als “AML robots: UK regulator highlights use of machines to combat money laundering” worden afgeleid. Ook de Nederlandse overheid verwacht van ondernemingen dat zij hun cliënten en andere relaties digitaal monitoren.
  • [16 april] Terrorismebestrijding gaat de burger ernstig hinderen, niet alleen op het gebied van ‘terrorismefinanciering’. Zo begint België als eerste met het vragen van identiteitsinformatie van buspassagiers, lees dit artikel over het monitoren van alle reisbewegingen van alle Europese burgers, Anoniem door EU reizen kan binnenkort niet meer: alle gegevens opgeslagen, AD 16 april 2018.
    Uitkomst van de poll van het AD (19 april om 19:40 uur):  
  • [14 april] In België wordt gezichtsherkenning ingezet om hondepoepcriminelen op te sporen, aldus dit artikel: Hondenpoep laten liggen? Knokke-Heist zet voortaan camera’s in om u te beboeten. Lijkt me een gevalletje van function creep.

maart 2018

  • [22 maart] In een bericht van het Europees Parlement wordt geschreven over terrorismefinancing, onder meer: “The Parliament wants EU countries to track suspicious financial transactions and charities and also look into the trafficking of oil, cigarettes, gold, gems and works of art“. Kennelijk financieren terroristen zich via goud, sigaretten, edelstenen en kunst, net als gewone burgers, want terrorismefinanciering bestaat niet. Voorts maken terroristen veelvuldig gebruik van goede doelen organisaties; zou dat waar zijn of alleen een Europese fantasie?
  • [19 maart] SOMO denkt dat BFI’s hetzelfde zijn als brievenbusmaatschappijen, lees dit bericht. Toch schijnt SOMO gezaghebbend te zijn.
  • [5 maart] Beantwoording kamervragen over de uiteindelijk belanghebbende, onder meer bij doelvennootschappen van trustkantoren. Het verhaal over de ‘terugvaloptie’ inzake de bestuurders van een entiteit als ubo, wordt – tegen beter weten in – volgehouden. Voorts over de vraag of fondsen voor gemene rekening hun ubo’s moeten registreren, daar is nog geen duidelijkheid over.

februari 2018

  • [27 februari] Europa en CFT. Vandaag maakte ik een bericht over not-for-profit die door Europa in kwaad daglicht wordt gesteld. Maar daar blijft het niet bij. Er wordt door het Europees Parlement aangedrongen op meer gegevensuitwisseling over onder meer verdachte transacties en wordt verzocht om een (kennelijke nieuwe) zwarte lijst van “individuals and entities operating under opaque regimes and with high rates of suspicious transactions“. Dus weer een lijstje. Ook voor banken is er werk aan de winkel, aldus het bericht:
    • oblige banks to monitor pre-paid debit cards, so as to ensure that they can only be reloaded via bank transfers and personally identifiable accounts,
    • monitor places of worship and education, centres, charities, and cultural associations, if there is reasonable suspicion of their ties to terrorist groups,
    • improve oversight of traditional ways to transfer money (e.g. hawala or Chinese fei ch’ien) and make it mandatory to declare every significant transaction made, and
    • assess whether virtual and crypto currencies, block chain and FinTech technologies help fund terrorism financing and should be regulated by EU rules.
  • [19 februari] Er werden wederom kamervragen over de Wwft beantwoord, oppervlakkig als altijd. Het blijft verbazen dat Transparency International zo serieus wordt genomen.
  • [15 februari] Nog steeds actueel: een publicatie van Ben Hayes uit 2012 over terrorismefinancieringsbestrijding, “Counter-terrorism, ‘policy laundering’ and the FATF: legalising surveillance, regulating civil society”, waarin hij de FATF ideeën bekritiseert.
  • [13 februari] De Nederlandse strafrechtelijke bepaling inzake witwassen bevat overkill, aldus een artikel.
  • [8 februari] FBNed artikel over het ubo-register
  • [6 februari] Op 6 februari werd bekend dat de zwarte lijst van ML/TF schurkenstaten is vastgesteld door de Europese Commissie, zie MEPs confirm Commission blacklist of countries at risk of money laundering, Europees parlement 7 februari 2018, “Tunisia, Sri Lanka and Trinidad and Tobago added to money laundering blacklist“. Zie ook MEPs cross political lines over Tunisia’s inclusion on anti-money laundering blacklist, Europees parlement 31 januari 2018.

januari 2018

  • [31 januari] MEPs cross political lines over Tunisia’s inclusion on anti-money laundering blacklist, Europees Parlement.
  • [31 januari] Nederland is een geheimzinnig land. Aldus het FD in een artikel over de Financial Secrecy Index van Tax Justice Network. Het rapport over Nederland staat hier. De Verenigde Staten staat nummer 2 als het om geheimzinnigheid gaat, na Zwitserland die op 1 staat. NB Niet gekeken wat de kwaliteit van het werk van dit Netwerk is.
  • [30 januari] Moneyval heeft een AML rapport over Oekraïne uitgebracht, kijk hier. Onbegrijpelijk is dat er nog steeds geen Europese database is waarin al dit soort documenten te vinden zijn, voorzien met een zinvolle categorisering en tags.
  • [30 januari] Het is stil rond het ubo-register. Ik zag echter aanleiding om maar eens bekend te maken dat alle certificaathouders in het ubo-register komen, zie deze post. Overigens lijkt het me rijkelijke overkill.
  • [29 januari] A.Th. Akse schreef voor het Tijdschrift voor Compliance het artikel “De bestrijding van verhullingsstructuren door de FIU-Nederland“, in plaats van zijn beroepshalve opgedane wijsheid op de website van FIU-Nederland bekend te maken aan het Wwft-plichtige publiek! Zie ook dit bericht.
  • [29 januari] LIBE en ECON hebben bekend gemaakt er met de wijziging van AMLD4 uit te zijn, zie dit bericht.
  • [29 januari] Criminaliteitsbestrijding en privacy staan op gespannen voet. Zo blijkt ook uit dit Belgische bericht: “Privacycommissie fnuikt nieuwe terroristendatabank“.
  • [25 januari] In het Advocatenblad stond een artikel ‘Veel advocaten zijn onvoldoende bekend met wijzigingen Wwft’, wat ook logisch is omdat de Wwft maar voor een beperkt deel van de advocatenactiviteiten geldt. Gelukkig is de auteur van het artikel op de hoogte van het begrip Wwft-plichtige diensten.

2017

december 2017

  • [28 december] Lex van Almelo schrijft voor de NBA informatieve artikelen over de Wwft-naleefverplichtingen van accountants. Op 28 december 2017 verscheen het artikel “Boete van 21 mille voor nalaten cliëntenonderzoek“. Overigens roept de oorspronkelijke gerechtelijke uitspraak wel vragen op die in het artikel op accountant.nl niet worden beantwoord. Zo zegt de rechter “Artikel 3, tweede lid, aanhef en onder d, van de Wwft verplicht immers tot een voortdurende controle op de zakelijke relatie en op de tijdens deze relatie verrichte transacties.” zonder duidelijk te maken wat dat in het geval van een administratiekantoor inhoudt.
  • [18 december] Accountant.nl over accountant en ongebruikelijke transactie: Accountantskamer: vermoeden piramidespel verplicht tot Wwft-melding
  • [18 december] Bericht AFM over de Wwft: “AFM gaat strenger toezien op melden ongebruikelijke transacties“. De AFM hangt de wetenschappelijk niet onderbouwde gedachte aan dat weinig meldingen zou betekenen dat de Wwft niet goed wordt nageleefd.
  • Accountant en criminaliteit. Accountancy Europe bracht de publicatie “Fighting financial crime. Auditor’s role in the fight against fraud, corruption and money laundering” uit. Hoewel de auteurs enerzijds spreken over financiële criminaliteit (zoals fraude, omkoping en handel met voorwetenschap) lijken zij elders in het document hun rol breder te zien. Zo wordt ook gesproken over “the occurrence of non-compliance with laws and regulations”, wat bijvoorbeeld kan omvatten dat er onvoldoende cybersecurity maatregelen worden genomen en dat de privacy regels niet worden nageleefd; het voordeel dat een onderneming daardoor heeft zou als ‘zelfwitwassen’ kunnen worden aangemerkt. Als de rol van de accountant zo breed is, heeft dat tot gevolg dat de juridische kant van het beroep aanzienlijk versterkt moet worden. Daar vindt ik in de de uitgaven niets over.
  • [15 december] Europa bereikt overeenstemming over wijziging AMLD4. Dus binnenkort kan iedereen aan de slag met de nieuwe Europese bureaucratische voorschriften. En nu maar hopen dat het zin heeft. Want enige kritische reflectie op de bedenksels van Europa ontbreekt.
  • [8 december] Uit het verslag van de laatste FATF vergadering blijkt dat er wijziging is opgetreden in de FATF landenlijst. Wanneer komt hier nu eindelijk eens een fatsoenlijke database waar dit soort informatie in staat? De Nederlandse overheid scheept de ondernemende burger af, “doen jullie het maar zelf”.
  • Pheiffer schreef weer een opbeurend stukje in het FD voor accountants, “‘Gezeur en gezever’ over morele verantwoordelijkheid van accountants, Accountants en adviseurs moeten oog houden voor letter én geest van wet- en regelgeving”.
  • [1-9 december] ICC organiseerde de week van de integriteit.

november 2017

oktober 2017

  • [16 oktober] In de Nota naar aanleiding van het verslag behorend bij het wetsvoorstel Wet implementatie EU-richtlijn toegang belastingautoriteiten tot antiwitwasinlichtingen, komen AMLD4, Wwft en het ubo-register ook aan de orde.
  • [16 oktober] Het eerste wetsvoorstel tot aanpassing van de Wwft is ingediend.
  • [5 oktober] De FATF heeft een zeer rommelige website waar een goed actualiteitenoverzicht ontbreekt. Toch vond ik dit bericht over de rol van rechtspraak en opsporing op het gebied van AML/CFT: “The role of judges and prosecutors in tackling money laundering and terrorist financing : Experiences, challenges and best practices“, wat suggereert dat rechters (die toch onafhankelijk zijn) mee doen in de FATF systemen. Het bericht gaat over workshops die in september jl. plaats vonden.
  • [5 oktober] Is het BSN nog bruikbaar in de fraudebestrijding? Die vraag wordt niet alleen in Nederland gesteld, zo blijkt uit dit bericht op security.nl, “Adviseur Witte Huis wil social security nummer als ID vervangen“. Het gebruik van dit soort nummers wordt een steeds groter risico voor burgers.
  • [3 oktober] AFM over de Wwft: Geregistreerde beheerders van beleggingsinstellingen moeten meer doen om risico’s op witwassen en terrorismefinanciering te verkleinen.
  • [3 oktober] Compliance en cultuur. AFM plaatst het bericht “Open foutencultuur essentieel voor gezonde bedrijfscultuur” over een onderwerp dat ook buiten het AFM-domein van belang is. Dus ook voor de Wwft. Lastig is wel dat dit ingaat tegen adviezen van marketingadviseurs en tegen het gevoel van professionals.
  • [2 oktober] Terrorismefinanciering. “Has Countering the Financing of Terrorism Gone Wrong? Prosecuting the Parents of Foreign Terrorist Fighter“, Bérénice Boutin, over de veroordeling van een moeder die haar zoon geld stuurde. Als ik mij goed herinner was er voor veroordeling geen opzet nodig. De vraag is of dat wel in overeenstemming is met de grondrechten.
  • Degene die een beschrijving zoekt van het huidige financiële stelsel in Nederland, kan de ‘beleidsdoorlichting’ van oktober 2017 lezen. Waarom het document een ‘doorlichting’ wordt genoemd, is mij een raadsel, maar een goed overzicht lijkt het wel te zijn. Ook de witwasbestrijding wordt vermeld. Op pagina 119 en verder wordt dit terrein beschreven; in de vraag of de regels wel zinvol zijn voor de verschillende typen normadressaten en of de regels doeltreffend zijn, kunnen de auteurs niets zeggen, wat zorgelijk is.

september 2017

  • [27 september] In de CCBE nieuwsbrief is informatie te vinden inzake de wijzigingen van AMLD4. Over Panama: “The CCBE has been following developments regarding the Panama Papers. The European Parliament PANA Committee has published its draft Report and draft Recommendations. In total, over 1500 Amendments have been proposed to the draft Report and Recommendations. The draft Report and Recommendations impact on a number of issues which are of concern to the legal profession, including the role of the self-regulatory body, professional privilege, strengthening of the Financial Intelligence Unit and beneficial ownership provisions. The CCBE is following developments.” en over AMLD4: “Discussions are continuing with regard to the revision of the 4th AML Directive. Two more trilogues (meetings between the Commission, Parliament and Council) are scheduled for October and November in order to reach a compromise. The beneficial ownership provisions are causing much debate within the three institutions, and specifically those provisions regarding Trusts. However, there is a willingness on all sides to conclude discussions before the year is out.“
  • [22 september] Over waar het naartoe gaat met de wijzigingen van AMLD4 is nog weinig nieuws bekend. Op een EP pagina vond ik alleen verwijzing naar documenten van juni jl. (briefing EP) en december 2016 (1, 2). Schandalig dat de Europese politiek zo bezig is met dit onderwerp.
  • [22 september] In België hebben ze ook een Panama commissie en daar is al een centraal register van bankrekeningen, aldus dit bericht.
  • [21 september] AV bericht over het onderzoek dat BFT bij administratiekantoren instelt naar naleving van de Wwft.
  • [18 september] De Algemene Rekenkamer schrijft in aanbevelingen over bestrijding btw-fraude over een rol van ubo-register en overheidsregister van aandeelhouders (‘CAHR’). De relatie met btw-fraude ontgaat me. Citaat: “[Aanbeveling] Belastingdienst: zorg voor de totstandkoming van een aandeelhoudersregister om misbruik van  btw-nummers bij eigendomswisselingen van ondernemingen te helpen voorkomen. [Toezegging van bewindspersoon] De staatssecretaris staat positief  tegenover de totstandkoming van een  beperkt toegankelijk centraal aandeelhoudersregister dat gebruikt kan worden door de Belastingdienst en  andere toezichtorganisaties om hun  taken uit te voeren. Hij meldt dat de  minister van VenJ, in overleg met de  ministers van Financiën en van EL&I,  een brede impactanalyse uitvoert,  waarover de Tweede Kamer zal worden geïnformeerd. Een aandeelhoudersregister biedt volgens de  staatssecretaris waardevolle informatie in het kader van de fraudebestrijding bij de belastingheffing, in het  bijzonder bij eigendomswisselingen  van aandelen.” Wat mij betreft raadselachtig.
  • [7 september] De Wwft is een voertuig geworden voor overheidsdoelen zoals belastingheffing, zo blijkt uit de fiche Implementatie Richtlijn (EU) 2016/2258. De richtlijn wordt als volgt beschreven: “Op grond van het voorstel krijgt de Belastingdienst met het oog op het toezicht op de juistheid en volledigheid van gegevens die in het kader van de CRS binnen de Europese Unie worden uitgewisseld toegang tot informatie die door financiële instellingen op grond van de Wwft wordt vastgelegd. Ook regelt het voorstel voor hetzelfde doel de toegang voor de Belastingdienst tot het centraal register met informatie over uiteindelijk belanghebbenden (hierna ook: UBO-register).” De Wwft is er dus alleen voor de overheidsportemonnee! Zie in dat verband ook het overheid.nl dossier “Wet implementatie EU-richtlijn toegang belastingautoriteiten tot antiwitwasinlichtingen”. Het wetsvoorstel is al bij het parlement ingediend, terwijl we nog wachten op de AMLD4-wetsvoorstellen.
  • [5 september] In het verslag over een FATF-vergadering komt de-risking door banken aan de orde, wat er op neer komt dat banken afscheid nemen van klanten de in de sfeer van Wwft/AML-CFT bewerkelijk zijn. Laconiek wordt opgemerkt “De FATF heeft al enige tijd aandacht voor het zogeheten «de-risking»: een fenomeen waarbij financiële instellingen relaties met cliënten of categorieën cliënten beperken of beëindigen om risico’s te vermijden in plaats van te beheersen.“.  Dit gaat leiden tot discriminatie, zoals nu al gebeurd bij FATCA cliënten.
  • [5 september] In hetzelfde verslag wordt gesproken over een Commissie Meldplicht, waaraan wordt deelgenomen door brancheorganisaties van Wwft-plichtigen: “De deelnemers van de Commissie meldplicht, waaronder alle Wwft-toezichthouders en vertegenwoordigers van meldingsplichtige instellingen, zijn hiervan op de hoogte gesteld. Tevens publiceert De Nederlandsche Bank na elke plenaire vergadering een bericht op haar website «Open boek toezicht» met verwijzingen naar de nieuwe lijsten. Op diezelfde website wordt ook toegelicht welke (aanvullende) maatregelen Nederlandse financiële instellingen zouden moeten nemen in het kader van de naleving van de Wwft, om het verhoogde risico ten aanzien van relaties met ingezetenen van deze landen en het uitvoeren van transacties van of naar deze landen te mitigeren.“. Deze informatievoorziening is volstrekt onvoldoende.
  • [5 september] Aan de versterking van de institutionele basis en governance van de FATF moet veel meer gebeuren dan in het verslag over een FATF-vergadering wordt genoemd.
  • [1 september] FAFT publiceerde op deze pagina een niet compleet overzicht van National risk assessments met verwijzing naar de uit 2013 daterende methodologie.

augustus 2017

  • [25 augustus] Dat de Wwft een moeilijke wet is, illustreert een artikel in Trouw met als titel “DNB: banken kunnen ongemerkt meewerken aan financiering terrorisme” terwijl het artikel daar helemaal niet over gaat. Overigens: terrorismefinanciering bestaat helemaal niet als fenomeen. Terroristen financieren hun activiteiten met alle mogelijke legale en illegale bronnen. Ik verdenk de overheid ervan de tamtam van de terrorismefinancieringsbestrijding alleen te slaan vanwege het publicitaire effect.
  • [21 augustus] Er is weer een nieuwe nationale terroristenlijst bekend gemaakt. Het persbericht is op 21 augustus verzonden, het rapport op de bekend gemaakte pagina is van 3 augustus. Onbegrijpelijk dat hier geen vaste URL voor is.
  • De status van de wijziging van AMLD4 kan worden bekeken via de ‘legislative train’ van het Europees Parlement. Kies http://www.europarl.europa.eu/legislative-train/ en ga naar Area of Justice and Fundamental Rights > Revision of the anti-money laundering directive (AML). Countering terrorist financing

juli 2017

  • [26 juli] De UK is ons lichtend voorbeeld als het om fraudecreatie en fraudebestrijding gaat. De FCA is nu aan het consulteren over het onder meer aanpakken van het senior management. Zie “Individual accountability – extending the Senior Managers and Certification Regime to insurers“. Mooie teksten: “We believe that holding individuals to account is a key component of effective regulation.“. Het zou wel handig zijn als iedereen die ‘senior management’ wordt genoemd ook de bijpassende bevoegdheden binnen de onderneming krijgt (via dwingend recht). En overigens, het zou ook mooi zijn als de overheid zich zelf hield aan deviezen als “encourage a culture of staff at all levels taking personal responsibility for their actions” en “make sure firms and staff clearly understand and can demonstrate where responsibility lies“. En het zou goed zijn als bij slechte wetgeving en slecht politiek opereren “holding individuals to account“ zou gelden voor de mensen betrokken bij die slechte wetgeving.
  • [21 juli] Twee advocaten, Angelique Perdaems en An Klaasse, schreven voor Fiscaal Tijdschrift Vermogen het artikel “UBO-register: opsporing versus privacy“. Aan dit artikel en enige andere artikelen besteed ik aandacht in berichten voor het ondernemingsrechtweblog en het ubo-register weblog.
  • [20 juli] Uitspraak over niet naleving Wwft door betaaldienstverlener.
  • [18 juli] Martin Crum schreef voor iex.nl een column over de cashloze maatschappij. Overheden en banken vinden het geweldig, maar de laatste privacy voor de burger verdwijnt.
  • [17 juli] Bureau Financieel Toezicht, de toezichthouder voor onder meer accountants en administratiekantoren, publiceerde op 17 juli jl. een bericht over de aanpassing van de Wwft.
  • [14 juli] Op 14 juli 2017 stelde de Europese Commissie een zwarte lijst van landen vast, het betreft landen die hun AML- en CFT-verplichtingen niet goed nakomen, zie deze pagina. Op de lijst staan: cat 1.: Afghanistan, Bosnië en Herzegovina, Guyana, Irak, Laos, Syrië, Uganda, Vanuatu, Jemen; cat 2.: Iran; cat. 3: Democratische Volksrepubliek Korea (DVK).
  • [14 juli] Op 14 juli verscheen het Convenant Pilot Samenwerking Bestrijding Terrorismefinanciering in de Staatscourant. De private partners bij dit convenant zijn ABN, ING, Rabo, Volksbank en AEGON.
  • [13 juli] Dat van de Wwft activiteiten van banken niet het onmogelijke mag worden verwacht, wordt geïllustreerd door dit antwoord op kamervragen over beleggingsfraude (antwoord 12): “Op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) zijn banken verplicht om onderzoek te verrichten naar hun cliënten. Daarnaast verplicht de Wwft tot het melden van ongebruikelijke transacties bij de Financiële inlichtingen eenheid (FIU). Voor de naleving van deze verplichtingen is het noodzakelijk dat banken informatie vergaren over hun cliënten en dat zij de transacties van hun cliënten monitoren. Hierbij kunnen banken fraude detecteren, bijvoorbeeld aan de hand van mutaties op een bankrekening die door een frauduleuze partij wordt aangehouden. Omdat fraude doorgaans wordt vormgegeven met gelegitimeerde transacties, is het voor banken niet eenvoudig om signalen van fraude – bijvoorbeeld met beleggingsfondsen – te detecteren. Ook lopen geldstromen vaak over meerdere rekeningen. Wanneer die bij andere banken of in het buitenland worden aangehouden, heeft een bank daar geen inzicht in. De informatiedeling tussen banken onderling en tussen banken, toezichthouders en opsporingsinstanties is gebonden aan geldende regelgeving met betrekking tot privacy en vertrouwelijkheid. Deze gelden ook op het terrein van bestrijding van beleggingsfraude.“
  • [13 juli] Een draft opinion van de Europese JURI commissie werd gepubliceerd. Onderwerp: de wederzijdse erkenning van bevriezingsmaatregelen, “proposal for a regulation of the European Parliament and of the Council on mutual recognition of freezing and confiscation orders (COM(2016)0819 – C8-0002/2017 – 2016/0412(COD))”.
  • In een persbericht van 13 juli laat de Europese Commissie weten dat terrorismefinanciering via de kunsthandel wordt bestreden, “Security Union: Cracking down on the illegal import of cultural goods used to finance terrorism“. Mij lijken andere criminele opbrengsten, zoals uit oliehandel en wapenhandel, veel belangrijker, maar daar hoor je niets over.
  • [12 juli] In België is een ubo-register wetsvoorstel ingediend, zo blijkt uit dit Engelstalige artikel van 12 juli jl.
  • [4 juli] Taru Spronken maakt zich in het artikel ‘Terroristische dreiging‘ op NJBlog er zorgen over dat de Nederlandse antiterrorismemaatregelen het terrorisme bevorderen. Zij besluit met “Het lijkt erop dat de grens van aanvaardbaarheid van repressieve maatregelen ter voorkoming van terroristische aanslagen wel is bereikt.“

juni 2017

  • [29 juni] FATF publiceerde de aankondiging van “Public Consultation on the Draft Guidance for Private Sector Information Sharing“. Uit de aankondiging: “The draft guidance contains a section on sharing of information on suspicions that funds are the proceeds of crime or related to terrorist financing within the financial group in a cross border environment“.
  • DLA Piper publiceerde in juni jl. dit overzicht van de Europese implementatie.
  • Das Gesetz zur Umsetzung der 4. Geldwäsche-Richtlinie wurde am 24.06.2017 im Bundesgesetzblatt veröffentlicht. Es ist am 26.06.2017 in Kraft getreten. (DIHK)
  • Im GmbHG wurden durch das Gesetz zur Umsetzung der vierten Geldwäscherichtlinie, zur Ausführung der EU-Geldtransferverordnung und zur Neuorganisation der Zentralstelle für Finanztransaktionsuntersuchungen Änderungen zur Gesellschafterliste vorgenommen. (DIHK)
  • Midden juni werd bekend dat kansspelaanbieders worden uitgezonderd van de Wwft, met uitzondering van speelcasino’s. Dit heeft de minister in een brief van 24 mei 2017 laten weten.
  • [11 juni] BMI over terrorismebestrijding: “Wir werden mit der Bedrohung leben müssen“, 11 juni 2017
  • [8 juni] Wat ik niet begrijp: illegale praktijken ten nadele van de overheid worden ‘witwassen’ genoemd maar als de burger wordt benadeeld is het vervalsen van een handtekening ineens geen strafrechtelijk fenomeen. De auteur van dit FD-artikel spreekt heel laconiek over “ABN Amro heeft zo’n tien managers ontslagen of herplaatst omdat hypotheekadviseurs van de bank onder hun leiding de afgelopen jaren handtekeningen van klanten hebben gekopieerd.“, zonder duidelijk te maken dat dit simpel valsheid in geschrifte is, waarschijnlijk door de bank gepleegd, aangezien er onvoldoende is gedaan om dit te voorkomen. Hier is sprake van witwassen door de bank, ten nadele van de burger.
  • [1 juni] Een Franstalige uitspraak van het Europese mensenrechtenhof handelde over een man (Zschüschen) die van witwassen werd beschuldigd en zich beriep op zijn zwijgrecht, zonder succes. In een Engelstalig persbericht wordt de uitspraak samengevat: “The case concerned criminal proceedings which led to Mr Zschüschen’s conviction for money laundering. He had opened an account in a Belgian bank and, within two months, paid a total of 75,000 euros (EUR) into it. Questioned by the authorities about the origin of the money, he remained silent throughout the proceedings. Mr Zschüschen complained of a violation of his right to be presumed innocent, his right to remain silent and his defence rights more generally. The Court found that this complaint was manifestly ill-founded, taking the view that the approach of the trial courts, which did not find it necessary to define the predicate offence in order to convict a person of money laundering, had not had the effect of shifting the burden of proof from the prosecution to the defence. The Court noted in particular that the domestic courts had convincingly established a body of circumstantial evidence sufficient to find Mr Zschüschen guilty, and that his refusal to provide the requisite explanations about the origin of the money had merely corroborated that evidence.“

mei 2017

  • Op het ondernemingsrechtweblog is een bericht verschenen over het advies van de Gecombineerde Commissie Vennootschapsrecht (GCV) over de afschaffing van toonderaandelen.
  • [22 mei] Op deze datum bracht het Meijers Committee een commentaar uit op de strafrechtelijke AML voorstellen, “Comment on the proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council on countering money laundering by criminal law”. Onder meer schrijven zij: “The Meijers Committee finds it questionable whether it is necessary and proportionate to oblige EU Member States to criminalise ‘self-laundering’“.
  • Op 15 mei werd door de vaste commissie voor financiën in het kader van btw-fraude ook over witwassen en terrorismefinanciering gesproken, zie het verslag. Daarbij kwamen ook het ubo-register en anonieme betaalmiddelen (zoals contanten) aan de orde.
  • [11 mei] Dat de tendens is dat de wetgevers grondrechten negeren, blijkt uit de UK regelgeving inzake ‘unexplained wealth orders‘ die vast via de naïeve Europese wetgever ook in het Nederlandse recht terecht komen. Lees het artikel bij TI-NL over dit onderwerp.
  • De Wwft-informatie is nog even versnipperd. Ik zag dat de belastingdienst de pagina’s over de Wwft heeft bijgewerkt. Zo te zien is dit de startpagina. Bij ‘meer informatie‘ wordt naar handleidingen en leidraden verwezen. Opvallend is dat er nu ook informatie voor domicilieverleners is.
  • Ook in Duitsland wordt gediscussieerd over de openbaarheid van het ubo-register, zo blijkt onder meer uit het document “Ein öffentlicher Zugang zum Transparenzregister verletzt das Grundgesetz” geschreven door Prof. Dr. Gregor Kirchhof, LL. M.

maart 2017

  • De positie van FIU Nederland wordt versterkt door middel van het Besluit van 23 januari 2017 tot wijziging van het  Besluit controle op rechtspersonen in verband  met actualisering van de benaming van diverse  instanties, Staatsblad 2017, 18.
  • In aflevering 4 van het Tijdschrift Ondernemingsrecht verscheen een artikel van Kitty Lieverse onder de titel “Privacy, transparantie en constitutionele toetsing“, waarin zij de ontwikkelingen rondom het ubo-register en de spanning met het recht op privacy signaleert. Zij bespreekt de vraag of de regelgeving inzake een dergelijk register kan worden getoetst aan Europese rechtsbeginselen.

januari 2017

  • 23 januari maakte Europa een Proposal for an EU initiative on restrictions on payments in cash bekend. Het is een interessant thema om te volgen, aangezien contante betaling voor de gewone burger een van de weinige methoden is om nog enige privacy te hebben.
  • [13 januari] Het komt er al een tijd niet van om deze actualiteitenrubriek bij te werken, dus kijk bij de tags Wwft en AMLD4 voor informatie. Het wachten is op de afronding van de wijzigingen van AMLD4. Uit de procedure file bij het Europees Parlement (EP) blijkt dat een en ander nog onderweg is. Verschillende EP commissies hebben grote aantallen amendementen ingediend. Het zal me benieuwen of de AMLD4 ingrijpend wordt aangepast.
  • [11 januari] Artikel in het Advocatenblad met een voorbeeld waaruit blijkt dat het niet altijd even eenvoudig is om vast te stellen of iets een ongebruikelijke transactie als bedoeld in de Wwft is, kennelijk ook niet voor toezichthouder Bureau Financieel Toezicht.

2016

december

  • Dat maatregelen tegen witwassen en terrorisme(financiering) de burger schade kunnen berokken blijkt uit een bericht op ICJ.org: Council of Europe: Commissioner for Human Rights Comment on national human rights structures On 6 December, the Council of Europe’s Commissioner for Human Rights published a Human Rights Comment on national human rights structures: protecting human rights while countering terrorism. The Commissioner stresses that States’ duty to prevent and combat terrorism should not be fulfilled at the expense of human rights standards, and points out the vital role of national human rights structures (NHRSs) in effectively combating terrorism without giving in to fear or undermining human rights. Among other things, he notes that NHRSs play a vital role in the promotion of human rights standards and awareness-raising in the aftermath of terrorist attacks; the importance of their advisory role, which allows them to carry out in-depth human rights impact assessments of draft counter-terrorism laws and policies; and their role in receiving individual complaints. >>> More information here

november

  • Contant geld ligt onder vuur bij de criminaliteitsbestrijding en speelt een grote rol in de Wwft, terwijl het voor de burger de enige manier is om nog enige privacy te hebben. Over dat onderwerp gaat dit Engelstalige artikel van Brett Scott op Follow the Money, dat eerder verscheen op TheLong+Short.

oktober

  • Eind oktober komt terrorismefinanciering in beeld vanwege een uitzending van Zembla. In het FD stond het artikel “Wiebes: terrorismefinanciering via btw-fraude nog niet aangetoond“. Aangezien terroristen waarschijnlijk vaak criminele inkomsten hebben, kan het ongetwijfeld voorkomen dat btw-fraude daarvoor wordt gebruikt. Maar of je daar nu een showtje van kan maken vraag ik me af. Ten slotte is de belangrijkste inkomstenbron van de ISIS terroristen de verkoop van olie aan het westen, zo heb ik wel eens gelezen.
  • Op 27 oktober deelt DNB mee dat onderzoek wordt gedaan naar naleving van de sanctieregelgeving door bijkantoren van buitenlandse verzekeraars. De sanctieregelgeving wordt vaak in één adem met de Wwft genoemd en omvat ook maatregelen tegen terroristen.
  • Op 25 oktober publiceerde de AFM het bericht “Nieuwe handvatten AFM helpen witwassen voorkomen“, waarin de AFM meedeelt dat naar aanleiding van een themaonderzoek de AFM good practices heeft geformuleerd voor een bepaalde doelgroep en op de website geplaatst. Deze good practices kunnen volgens de AFM ook beleggingsinstellingen / instellingen ter collectieve belegging in effecten / financiële dienstverleners ondersteunen in de aanscherping van procedures en maatregelen ter voorkoming van integriteitsrisico’s, zoals witwassen en terrorismefinanciering. Hoewel het te prijzen is dat de AFM zorgt voor Wwft-guidance, vergroot het ook de chaos in de informatievoorziening in de Wwft, zoals ik al eerder signaleerde (1, 2).
  • Op accountant.nl verscheen 24 oktober een Wwft-artikel voor accountants naar aanleiding van een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven tegen een accountant die een restaurant als klant heeft. Lex van Almelo legt uit hoe de Wwft door accountants moet worden toegepast.
  • Op 24 oktober werd het Rapport Criminaliteit en Rechtshandhaving 2015 bekend gemaakt. Opvallend is dat in dit rapport niets over de witwasbestrijding via de Wwft is te vinden. Het woord ‘witwassen’ komt alleen voor bij het noemen van de bepalingen in WvSr over dat onderwerp.
  • Ik plaatste een bericht over het CCBE-commentaar op de voorgestelde wijzigingen in AMLD4 (ook PWC schreef daar over).
  • Het wetgevingsproces inzake AMLD4 is in volle gang. Velen kondigen AMLD4 aan (ook het NCI, die naar een artikel uit maart 2016 verwijst) maar weinigen besteden aandacht aan de praktische gevolgen of leveren kritiek.
  • 4 oktober – FIOD en politie zitten achter Wwft-plichtigen aan die niet aan hun Wwft-verplichtingen voldoen, de zgn. ‘niet-melders’, artikel AccountantWeek. Doelwit van de acties: notarissen, autoleasebedrijf, autohandelaren en een belastingadviseur.

september

  • 30 september – Bericht DNB over de wijzigingen als gevolg van AMLD4.
  • De consultatie inzake aanpassing van de Wwft aan AMLD4 is inmiddels afgerond. Zie voor enige signaleringen onder de AMLD4 tag.
  • Deze maand werd 11/9 herdacht. Iemand attendeerde op een artikel uit 2011 van Ewin Bakker in de Internationale Spectator, “Terrorisme en contraterrorisme in de schaduw van 9/11: tien jaar angst voor terrorisme”. In het artikel wordt betoogd dat ‘terrophobia’ erger is dan terrorisme. Een wijze les die nog steeds geldig is.
  • De antiwitwaswetgeving bevat een groot aantal raadselachtige elementen, zoals onder meer de one-size-fits-all benadering, waar ik al over schreef. In de Wwft-internetconsultatie maken de NOB en de NOvA net als ik bezwaar tegen de one-size-fits-all benadering in de Wwft.
  • 19 september – PWC levert in dit bericht commentaar op de voorgestelde wijzigingen in AMLD4.
  • Een ander thema wat me interesseert is of de AML-regelgeving wel effectief is en of de regelgevingssubjecten er wel iets van begrijpen. In dat verband lijkt het artikel “The Evolving EU Anti-Money Laundering Regime: Challenges for Fundamental Rights and the Rule of Law” van V. Mitsilegas, N. Vavoula in de Maastricht Journal of European and Comparative Law interessant. Echter, op die uitgave heb ik geen abonnement. Bij ECLAN vond ik deze samenvatting: “Over the past twenty-five years, the European Union has developed a far-reaching legal regime aimed at countering money laundering. The evolution of this regime has been linked inextricably with the parallel development of global standards in the field, most notably by the Financial Action Task Force on Money Laundering (FATF). This article will critically evaluate the content of EU anti-money laundering law, by putting forward a comprehensive typology of the EU anti-money laundering regime as outlined in the successive EU Anti-Money Laundering Directives and consisting of three elements: the criminalization of money laundering and terrorist finance; the prevention of money laundering via the imposition of a series of duties on the private sector; and the focus on financial intelligence, via the establishment and co-operation of financial intelligence units responsible for receiving and analysing reports received from the private sector. The article will examine the evolution of EU law as regards all elements of anti-money laundering law, by focusing in particular on the changes brought forward by the post-Lisbon Fourth Money Laundering Directive. The article will cast light on the influence of the FATF in shaping these standards and will highlight the impact of the ever expanding EU antimoney laundering legal framework on fundamental rights and the rule of law.“
  • Naar aanleiding van AMLD4 schreven B. Snijder-Kuipers en A.T.A. Tilleman het artikel “De Vierde Witwasrichtlijn komt er aan: tips voor de General Counsel“, TOP 2016(2) 194. Zij schrijven dat volgens de AMLD4 iedere rechtspersoon een ubo zou moeten hebben maar lichten dat niet toe. Dat is jammer, want uit de informatie die ik nu heb kan ik niet afleiden dat dit zo is en zo ja waarom en wat de gevolgen zijn (0% belang?). Zie mijn artikel over het raadsel van de ubo.

augustus

  • Tot 16 augustus 2016 kan nog worden meegedaan aan de internetconsultatie over de implementatie van AMLD in de Wwft
  • 3 augustus schreef Priscilla de Haas een artikel over de ‘subjectieve indicator’ in de Wwft. Overigens is dat geen ‘indicator’. Dat het zo wordt genoemd is een onderdeel van de antiwitwasmarketing van de Nederlandse overheid

juli

juni

  • 15 juni verscheen op de site van TNO een artikel over terroristenmarketing, onder de titel “Bommen, granaten en terroristen die katten aaien“, wat overigens de Nederlandse overheid en de Nederlandse pers er niet van weerhoudt er ijverig aan mee te doen, bijvoorbeeld door die malle dreigingsbeeldberichten

mei

  • 30 mei: Safe Interenvios zaak Europees hof van justitie (uitspraak), zie het op 30 mei 2016 verschenen artikel van Marcin Kotula “Money laundering, customer due diligence and data protection: the CJEU’s judgment in Safe Interenvios” op EU Law Analysis. Mengeling van AML en privaatrecht. Ook mededingingsrecht speelt een rol. Aanleiding: een Spaanse bank die de rekeningen van een betaaldienstverlener opzegt. Onder meer over de vraag of er verzwaard cliëntenonderzoek kan plaats vinden bij een partij (betaaldienstverlener) die normaliter onder het lichte regime valt. Hij bespreekt ook AMLD4.
  • 20 mei: De Cinjee zaak lijkt alleen bekend in verzekeringsland. Op Amweb verscheen een bericht dat het Sliedrechtse notariskantoor Koppelaar ruim € 141.000 schadevergoeding moet betalen aan één van de slachtoffers in deze zaak. Hoewel dit niet specifiek over de Wwft lijkt te gaan, betreft het dezelfde integriteitseisen.

april

  • 6 april: a Centre for European Policy Studies (CEPS) commentary, “The EU and the 2016 Terrorist Attacks in Brussels: Better instead of more information sharing“, by Didier Bigo, Sergio Carrera, Elspeth Guild and Valsamis Mitsilegas. The commentary includes: “Moreover, more information does not always make the work of law enforcement authorities easier or more effective. Large volumes of data cannot identify potential terrorist plots, yet greatly increase the possibility of false positives and negatives.“
  • 6 april: publicatie CEPS waarin ook AML aan de orde komt: rapport “The Cost of Non-Europe in the Area of Organised Crime“, door Sergio Carrera, Elspeth Guild, Lina Vosyliūtė, Amandine Scherrer and Valsamis Mitsilegas.

februari

  • 18 februari werd de eerste antiwitwasmonitor aan het Nederlandse parlement aangeboden, zie de brief van de minister van veiligheid en de monitor (pdf).
  • 12 februari: bekendmaking consultatie Wijziging Uitvoeringsbesluit Wwft in verband met overdracht bevoegdheden aan kansspelautoriteit. Met deze amvb worden Wwft-handhavingsbevoegdheden aan de kansspelautoriteit overgedragen. Pagina over de consultatie: hier. Het voorgestelde besluit is uiterst kort.
  • 11 februari werd de brief inzake de contouren van het ubo-register bekend gemaakt, lees hier de brief. Ik plaatste er ook een artikel over.
  • 1 februari: AccountantWeek publiceert een artikel over een o.t. melding door een accountant met een grappige titel: “Accountantskantoor meldt ongebruikelijke transactie klant aan FIU-Nederland“. Dit is geen nieuws. Als accountants hier van zouden opkijken, is er iets heel zorgelijks aan de hand.

januari

2015

december

  • 23 december 2015 publiceert het KNB een bericht over de wijzigingen van de Wwft per 1 januari a.s. Vreemd dat de overheid zo weinig voorlichting geeft over deze wet. Ik heb een ambtenaar een keer horen zeggen dat de private sector dit zelf maar moet doen. Bizar. Waarom geen aparte site wwft.nl ?
  • Hoe ingewikkeld de Wwft is, wordt geïllustreerd door dit filmpje, dat in de versie die ik op 16 december zag wat storende fouten bevatte. Zo houdt het Bureau Financieel Toezicht (BFT) geen toezicht op handelaren in goederen. Ook het toezicht op de advocatuur is weg bij het BFT (maar dat heb ik nog niet in de wet nagekeken). Ik had contact met een van de verantwoordelijken, die me vertelde dat ze gaan kijken of de inhoud aangepast kan worden.
  • Op 9 december maakt de KNB melding van beantwoording van kamervragen over de effectiviteit van de witwasbestrijding.
  • De Wet Bibob is verwant aan de Wwft. Op 1 december maakt Actal het advies over de Bibob praktijk bekend (lees dit bericht), het advies (pdf) is hier te vinden. Actal schrijft: “Naar aanleiding van een signaal heeft Actal onderzoek gedaan naar het gebruik van de Bibob procedure. De belangrijkste bevinding van het onderzoek is dat provincies en gemeenten het Bibob-instrument niet selectief en risicogericht toepassen. Dat betekent dat veel ondernemers onnodig de Bibob-procedure moeten doorlopen. Bovendien krijgen zij vaak de volledige Bibob-vragenlijst, terwijl een selectie van de vragen ook afdoende was. In zijn advies vraagt Actal aan de Minister van VenJ om te bevorderen dat de Bibob-procure selectief, risicogericht en op een minder belastende manier wordt toegepast.“

november

  • 16 november: AML and KYC are mentioned in the CEPS commentary by Alistair Milne, “Achieving European Policy Objectives  through Financial Technology”,  ECRI Commentary No. 17, 16 November 2015, abstract: “This ECRI Commentary argues that ‘FinTech’ (newly emerging Financial  Technologies) can play a crucial role in achieving European policy objectives in the  area of financial markets. These notably include increasing access by smaller firms  to trade credit and other forms of external finance and completing the banking and  capital markets unions. Accomplishing these objectives, however, will require a  coordinated European policy response, focused especially on promoting common  business processes and the adoption of shared technology and data standards.”
  • De Europese notarissenorganisatie publiceerde deze maand in de nieuwsbrief een bericht “Lunch-debate on the fight against money laundering – 14 October 2015″
  • Ik ontdekte dat de Wwft pagina van NOB is verplaatst naar http://www.nob.net/nob/commissie-beroepszaken/wet-ter-voorkoming-van-witwassen-en-financiering-van-terrorisme-wwft

oktober

  • EBA, EIOPA and ESMA consult on anti-money laundering and countering the financing of terrorism, 21 October 2015
  • 14 oktober 2015 wees de rechtbank vonnis in een Wwft-strafzaak tegen een notaris, zie uitspraak.
  • De WODC publiceert het rapport “De bestrijding van witwassen, tevens de eerste versie van de Nederlandse antiwitwasmonitor. Beschrijving en effectiviteit 2010-2013. Startversie monitor anti-witwasbeleid”, zie de pagina over het rapport. De volledige tekst (pdf) is hier te vinden. De door J. van der Knoop en R. Rollingswier van Decide opgestelde monitor is ook op overheid.nl te vinden.
  • Kamervragen aan de Minister van Veiligheid en Justitie over het bericht dat opsporingsdiensten witwasdossiers laten liggen (ingezonden 14 oktober 2015).
  • Niet alleen in Aruba hebben ze geheime antiwitwasguidance. Ook in Duitsland is dat het geval, zo blijkt uit de nieuwsbrief van Achim Diergarten van www.anti-geldwaesche.de. Op 6 oktober schreef hij “die FIU Deutschland hat in der letzten Wochen ihren neuesten, den nunmehr 12. Newsletter herausgegeben. Dieser enthält diesmal einige Anhaltspunkte zur Erkennung von Geldwäschehandlungen, insbesondere für den Bereich der so genannten Güterhändler. Allerdings soll diese Hinweise auch dem Finanzsektor zu Gute kommen, da sie helfen können, verdächtige Transaktionen auf Geschäftskonten besser zu erkennen. Der Newsletter ist nicht mehr direkt abrufbar über die Seite der FIU, sondern wird über die jeweiligen Verbände zur Verfügung gestellt. Da er als vertraulich einzustufen ist, kann ich ihn leider auch nicht auf meiner Seite www.anti-geldwaesche.de veröffentlichen.“

juli

  • 1 juli 2015 uitspraak rechtbank inzake een handelaar in goederen die de Wwft niet kende. Opvallend is dat het niet kennen van wet voor deze ondernemer tot strafbare ‘opzet’ (door strafjuristen “kleurloze” opzet genoemd) leidt. Het komt dus neer op een risicoaansprakelijkheid. Ik vraag me af of het strafrecht hier wel voor is.

juni

  • Bijzonder Strafrecht meldt dat Melissa van den Broek onderzoek heeft gedaan naar de effectiviteit van AML regelgeving in Europa. Ze brengst verslag uit in het boek, ‘Preventing money laundering: a legal study on the effectiveness of supervision in the European Union‘. Ik ben benieuwd. Jammer dat dit soort informatie niet gratis ter beschikking kan worden gesteld. Tot nu toe is in de parlementaire stukken rondom de Wwft helemaal niets te vinden aan onderbouwing dat het zin heeft om opsporing van financiële criminaliteit (want daar komt de Wwft praktisch op neer) uit te besteden aan de burger.
  • Het bericht dat AccountantWeek overschrijft van Graydon, inhoudend dat accountants onvoldoende tijd aan het cliëntenonderzoek op grond van de Wwft zouden besteden, kan onmogelijk juist zijn, gelet op de cliëntenonderzoeksverplichtingen die accountants op grond van hun eigen regelgeving al hebben. Graydon denkt kennelijk hier nieuwe klanten mee te kunnen winnen. Het rapport van Graydon is zeer summier en maakt geen splitsint tussen verschillende soorten kantoren. Dat 16% van de ondervraagden meer dan 15 minuten aan het onderzoek besteedt kan onmogelijk kloppen.
  • Op 5 juni is de 4e Antiwitwasrichtlijn in het Europese staatsblad gepubliceerd, zie dit bericht. De richtlijn moet op 26 juni 2017 in alle Europese landen zijn geïmplementeerd. Zie voor meer informatie over de richtlijn deze berichten.

mei

  • De Wwft komt uitvoerig aan de orde in een lijst van vragen en antwoorden ten behoeve van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie die op 18 mei 2015 is vastgesteld en die hier is te vinden. Natuurlijk staat er stoere taal over fraudebestrijding in, waarbij zowel van overheid als burger het onmogelijke wordt verwacht. Er staat bizarre vragen in, zoals een vraag over het cliëntenonderzoek onder de Wtt waarvan de vragensteller lijkt te denken dat het minder ver gaat dan het cliëntenonderzoek onder de Wwft. Aandacht voor de vraag of het wel zin heeft om kleine ondernemingen die een beperkt zicht hebben op hun klanten onder de Wwft te brengen, ontbreekt zoals gebruikelijk.

april

  • Door DNB is een nieuwe leidraad Wwft en Sanctiewet uitgebracht, gericht op de ondernemingen waarop DNB toezicht houdt (zoals trustkantoren): Nederlandstalige versie; Engelstalige versie. De actuele Nederlandse leidraad zou via deze pagina te vinden moeten zijn. Ook de AFM heeft de Wwft leidraad herzien, zo is in april bekend gemaakt. De leidraad is ook via deze pagina te vinden.
  • [10 april] De Raad van State heeft advies uitgebracht over het voorstel voor de Wijzigingswet financiële markten 2016, die de Wwft ingrijpend zal wijzigen, zo blijkt uit dit overzicht. Ook de wetgevingskalender maakt melding van het advies. Het wetsvoorstel zelf kon ik op overheid.nl nog niet vinden.

maart

  • Ergens deze maand verscheen het themanummer ‘Misdaadgeld, witwassen en ontnemen’ van Justitiële verkenningen (WODC), met daarin onder meer een artikel over de effectiviteit van het antiwitwasbeleid in de EU-staten.
  • [26 maart] De Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB) heeft een nieuw model risicobeleid Wwft opgesteld, zie deze aankondiging. Het model is een MS Word bestand dat hier is te vinden. Ik heb er doorheen gebladerd, het lijkt er op dat het een soort korte handleiding Wwft is. Pas in paragraaf 4.2 komt een meer feitelijke invulling, die afkomstig lijkt te zijn uit de leidraad van het Bureau Financieel Toezicht, de toezichthouder Wwft voor belastingadviseurs. Zie voor de BFT leidraden deze pagina. Er wordt verwezen naar een aantal ‘landenlijsten’, nl. de Corruption Perceived Index van Transparency, de FATF lijsten van ‘besmette’ landen en de landen waartegen sancties zijn ingesteld op grond van de Europese sanctieregelgeving.
  • [3 maart] Artikel Wiebe de Vries over de strafrechtelijke richtlijn Strafvordering Witwassen

februari

  • [10 februari] Uitspraak van de Hoge Raad over een opmerkelijke zaak waarin valsheid in geschrifte wordt gepleegd door middel van de melding van een ongebruikelijke transactie op grond van de Wet Melding ongebruikelijke transacties. Ook is bijzonder dat betrokkene werd vervolgd als deelnemer aan een organisatie die tot oogmerk had het plegen van valsheid in geschrifte en/of overtreding van de Wet Melding ongebruikelijke transacties en/of witwassen.

januari

  • [26 januari 2015] Blijkens een bericht van het Europees Parlement loopt AMLD4 verder in de procedure. Een deal over AMLD4 wordt nu aan twee comissies voorgelegd: “A deal on new legislation to fight money laundering, tax crimes and terrorist financing will be put to a vote in the economic and monetary affairs and civil liberties committees. Under the deal concluded by Parliament and EU government negotiators, the ultimate owners of companies would have to be listed in central registers, which would be accessible to people with a “legitimate interest”, such as investigative journalists.” Zie voor meer informatie over de ontwerprichtlijn de aparte pagina.
  • [13 januari] Gebruik je beveiligde e-mail? Dan ben je vast een terrorist! Artikel in Computerworld over de uitspraak van een Spaanse rechtbank, die volgens het artikel oordeelde dat het gebruik van beveiligde e-mail een indicator voor terrorisme is. Zorgelijk! Het past wel in de trend dat overheden liever niet hebben dat de burger cybersecurity maatregelen neemt, waarbij die overheden dan vrolijk vergeten dat er nog meer partijen digitaal actief zijn (zoals criminelen). Zie over die trend dit artikel. Doet me overigens denken aan een AML compliance dienstverlener die beweerde dat een te grote kennis van AML/CFT regelgeving betekent dat betrokkene een hoger AML/CFT risico oplevert…
  • [11 januari] De Europese Commissie publiceerde op 11 januari 2015 een overzicht van antiterrorismemaatregelen “Fighting terrorism at EU level, an overview of Commission’s actions, measures and initiatives“, meer informatie in het Engels: html, pdf, doc. Ook terrorismefinanciering, een onderwerp van belang voor alle Wwft-plichtigen, komt in het bericht aan bod.
  • [8 januari] Leiden de aanslagen in Parijs tot meer antiterrorisme wetgeving? Steve Peers schreef het artikel, Does the EU need more anti-terrorist legislation?
  • [6 januari] Dat achter ABC-leveringen waarbij een notaris betrokken is, geen frauduleuze praktijken schuil hoeven te gaan, blijkt uit een uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden in een strafzaak tegen een kandidaat-notaris, waarvan een samenvatting op de Bijzonder Strafrecht site is te vinden. De uitspraak is op 6 januari 2015 op rechtspraak.nl geplaatst. Kennelijk is er door de opsporing te gemakkelijk van uitgegaan dat de kandidaat-notaris op de hoogte was van subsidiefraude. De uitspraak illustreert dat het Openbaar Ministerie een onjuist beeld heeft van de notariële praktijk. Hoewel dit een strafzaak is, is de problematiek ook voor de Wwft-verplichtingen van notarissen en andere dienstverleners van belang. Ik schreef hier een artikel over.
  • [1 januari] Inwerkingtreding van de Wet verruiming mogelijkheden bestrijding financieel-economische criminaliteit, met onder meer verhoging van de straffen voor witwasdelicten. Artikel 420ter Wetboek van Strafrecht luidt nu: “1. Hij die van het plegen van witwassen een gewoonte maakt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste acht jaren of geldboete van de vijfde categorie.  2. Met dezelfde straf wordt gestraft hij die zich schuldig maakt aan witwassen in de uitoefening van zijn beroep of bedrijf.“

2014

december

  • [30 december] Gehoord van iemand uit de hoek van de zeevaart, maar nog geen tijd gehad om na te gaan of er iets over geschreven is: zeevarenden ondervinden grote hinder van de anti-terrorisme wetgeving die steeds verder is uitgebreid. Het leidt er soms toe dat zeevarenden geen familiebezoek kunnen krijgen of lastig terug naar hun thuisland kunnen. Soms kunnen bekenden die in dezelfde haven liggen elkaar niet ontmoeten vanwege alle beperkende maatregelen. Als dat klopt betekent dat de wetgeving een trieste invloed heeft op onze wereld.
  • [23 december] Integriteitsbevordering openbare sector: in een persbericht van de rijksoverheid (BiZa) staat “Bij het nieuwe Steunpunt integriteitsonderzoek politieke ambtsdragers kunnen met name commissarissen van de Koning, burgemeesters en voorzitters van waterschappen terecht voor advies over de aanpak van vermoedelijke integriteitsschendingen door politieke ambtsdragers. Het steunpunt maakt deel uit van het Bureau Integriteitsbevordering Openbare Sector (BIOS).“
  • [23 december] In het persbericht meldt de rijksoverheid inzake Witwassen en fraude de volgende wijzigingen: “Witwassen en fraude | De straffen voor witwassen en corruptie gaan omhoog. Ook wordt de strafbaarstelling van misbruik van gemeenschapsgeld (subsidiegelden) verruimd. Verder wordt de maximale boete voor bedrijven in de toekomst meer afhankelijk gemaakt van hun jaaromzet. Om crimineel gewin harder en effectiever te kunnen aanpakken, verhoogt de bewindsman de strafmaxima voor de verschillende vormen van witwassen. De maximumstraf voor het ‘kale’ delict wordt verhoogd van vier naar zes jaar gevangenisstraf. Gebeurt het witwassen uit gewoonte, of in de uitoefening van een beroep dan wordt de gevangenisstraf maximaal acht jaar.“
  • [5 december] Article ‘Designing Supervision under the Preventive Anti-Money Laundering Policy in the European Union‘ by Melissa van den Broek, 5 December 2014. This article concerns the supervisory architectures in the EU Member States under the preventive anti-money laundering policy and and presents four models of supervision that are currently present in the European Union.
  • [2 december] Artikel in The Guardian over digitale terrorismebestrijding, ‘You’re the bomb!’ Are you at risk from the anti-terrorism algorithms?, over de risico’s voor gewone burgers en ondernemers van de digitale criminaliteitsbestrijding.
    Intro: ‘Does the stuff you post on the internet make you look like a terrorist? Is the rhythm of your typing sending the wrong signals? The government wants sites such as Google and Facebook to scan their users more closely. But if everything we do online is monitored by machines, how well does the system work?‘

november

  • [19 november] FATF gehackt? De voorpagina van http://www.fatf-gafi.org/ is er wel maar waar ik ook op klik, steeds krijg ik “Service Unavailable“.
  • [17 november] Speech of the Commissioner for Migration, Home Affairs and Citizenship, including the AML/CFT policies of the EU. Dit heb ik ook op het blog aangekondigd.
  • [17 november] The Council of Europe’s anti-money laundering Committee (MONEYVAL) on 17 November 2014 published a report entitled ‘Strengthening Financial Integrity through Financial Inclusion‘. Dit heb ik ook op het blog aangekondigd.
  • [13 november] 4e Europese antiwitwasrichtlijn. KNB bepleit intrekking Europese antiwitwasplannen
  • [5 november] Ik heb wat achterstand in mijn Wwft-aantekeningen, maar dit bericht is belangrijk: de IBA heeft een AML-gids voor advocaten uitgebracht, lees dit bericht. Voor een analyse had ik nog geen tijd.
  • [5 november] Lex van Almelo schreef voor De Accountant een artikel over de Wwft-verplichtingen van accountants, daarin wordt bepleit dat het doen van Wwft-meldingen door accountants wel degelijk nut heeft, lees verder…

oktober

  • [30 oktober] In een nieuwsbericht over intrekking van Europese regelgevende plannen, heeft notarissenorganisatie Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) laten weten bij Timmermans te zullen aandringen op intrekking van de Europese voorstellen inzake nieuwe anti-witwasregels. KNB schrijft “Als het gaat om de nieuwe anti-witwasregels acht het notariaat het wenselijk in het algemeen te blijven pleiten voor een zo gering mogelijke toename van regelgeving op dit gebied. Dit omdat de regelgeving voor de praktijk op dit moment al zeer belastend is.“
  • [29 oktober] het centrale register voor vastgoedtaxateurs wordt een aparte entiteit, aldus een artikel op Vastgoedmarkt.nl. Uit het artikel blijkt dat de drie bestaande registers SCVM, VastgoedCert en RICS zullen worden samengevoegd in een nieuwe stichting voor alle vastgoedtaxateurs. Er is overeenstemming over inrichting, bestuur, organisatie en financiering. De operatie begint in januari 2015 en zal aan het eind van dat jaar zijn voltooid.
  • [27, 30 oktober] Gevolg van de integriteitswetgeving is dat op allerlei plaatsen enorme gegevensverzamelingen worden aangelegd, onder meer over de overheid. Dat gebeurt niet altijd op een goede manier, zo blijkt uit het rapport van de Algemene Rekenkamer over de basisregistraties (30 oktober) en de kritiek van diezelfde Rekenkamer op het achterblijven van maatregelen inzake de security van DigiD (27 oktober). Over de security en kwaliteit van particuliere gegevensverzamelingen is helemaal niets bekend. Het wordt tijd dat daar onderzoek naar wordt gedaan.
  • [27 oktober] FATF “Guidance on Transparency and Beneficial Ownership”. FATF schrijft: “The FATF has adopted guidance which will help policy makers and practitioners in national authorities to identify, design and implement risk-based measures to prevent the misuse of corporate vehicles for the purpose of money laundering, terrorist financing and other illicit purposes. These measures will also support efforts to prevent other serious crimes such as tax crimes and corruption.” Ik heb nog geen tijd gehad voor dit rapport, ervaring uit het verleden is dat de FATF-publicaties lastig te lezen zijn en weinig praktisch toepasbaar. Hopelijk is de kwaliteit van dit nieuwe document beter.
  • Profilering. Bijzonder Strafrecht attendeert in het bericht ‘Risicogericht toezicht, profiling en Big Data’ op het artikel van  Bart Custers in Tijdschrift voor Toezicht, aflevering 3, 2014. Uit de Wwft en andere wetgeving blijkt dat de overheid veel heil verwacht van risicoprofilering op basis van het doorzoeken van grote gegevensbestanden. Het lijkt op een naïef geloof in de wetenschap, met “zoekalgoritmen” waarvan wonderen worden verwacht. Mijn juristenverstand zegt dat er alleen uitkomt wat je er instopt.
  • Profilering. Anderen waarschuwen juist voor de gevaren van het verrichten van onderzoek aan ongerichte gegevensverzamelingen. Zie mijn bericht van 3 oktober met diverse vindplaatsen, onder meer weer een mooi artikel van Maxim Februari: Die totale fraudeaanpak is niet veilig voor de burgers, 7 oktober 2014

augustus

  • Op YouTube verscheen een filmpje met counterterrorism + international security expert Ben Hayes, waarin hij uitlegt dat terrorismebestrijding in vele landen wordt gebruikt als alibi voor ondrukking en voor het schenden van grondrechten. Verder gaat hij in op de problemen die charitatieve organisaties ondervinden bij het werken in allerlei niet-westerse landen, als gevolg van witwas- en terrorismebestrijdingsmaatregelen (inclusief de sanctieregels).

juli

  • [22 juli] Dat de anti-terrorisme regelgeving in de UK uit de bocht vliegt, wordt geïllustreerd door dit BBC-artikel ‘Terrorism definition ‘should be narrower’. In de UK is kennelijk een veel te ruime definitie van terrorisme. Het illustreert de gulzigheid van de beleidsmakers, die journalisten en bloggers slachtoffer maken van die regelgeving. Zie hier over ook dit document (persbericht) en dit bestand (volledig rapport). Dit kan in Nederland ook gebeuren met de veel te ruime definitie van terrorismefinanciering, zie mijn eerdere bericht.
  • [14 juli] Het Bureau Financieel Toezicht heeft het jaarverslag 2013 (breder dan Wwft) bekend gemaakt. Zie ook het bericht van het KNB naar aanleiding van dat verslag.
  • Bureau Financieel Toezicht heeft onlangs een nieuwe presentatie over de Wwft (pdf) op de internetsite geplaatst.
  • [8 juli] Nu DNB als toezichthouder probeert krachtiger op te treden, krijgt DNB ook kritiek. Onder meer van Pieter Lakeman in een column voor Ftm, onder de titel “De onderzoeksterreur van De Nederlandsche Bank”. Een kritiek die ook kan gelden voor de activiteiten op grond van de Wwft.
  • [1 juli] Klacht tegen accountant BFT wederom niet-ontvankelijk, artikel in AccountancyNieuws
  • [1 juli] NBA heeft een verbeterde versie van de NBA-handreiking over de Wwft uitgebracht, aldus dit bericht.
  • [1 juli] De Tweede Kamer stemt in met hogere straffen voor witwassen en corruptie, zie dit bericht van de rijksoverheid. Onder meer: “Om crimineel gewin harder en effectiever te kunnen aanpakken, verhoogt de bewindsman de strafmaxima voor de verschillende vormen van witwassen. De maximumstraf voor het ‘kale’ delict wordt verhoogd van vier naar zes jaar gevangenisstraf. Gebeurt het witwassen uit gewoonte, of in de uitoefening van een beroep dan wordt de gevangenisstraf maximaal acht jaar.“

juni

  • [30 juni] Een medewerker van Graydon verwacht in zijn blog dat Nederland strenger op naleving van de Wwft zal toezien. Het is te hopen dat de wetgevingskwaliteit ook omhoog gaat en de voorlichting wordt verbeterd, want daarmee is het nu droevig gesteld.
  • [26 juni] De internetconsultatie Wijzigingswet financiële markten 2016 is van start gegaan met ook voorstellen voor belangrijke wijzigingen in de Wwft, zie mijn bericht.
  • [21 juni] Al eerder signaleerde ik de vreemde artikeltjes die FIU-Nederland plaatst onder het kopje “casuïstiek”, berichtjes waarvan de ondernemers die onder de Wwft vallen niets kunnen leren. Omstreeks 21 juni (want de berichten zijn nooit gedateerd) verscheen er weer een onder de rare titel “Nostalgische poging tot witwassen“. Mensen van FIU-Nederland, kan dit niet beter?
  • [20 juni] Onder de kop “NBA: Accountants moeten ongebruikelijke transacties blijven melden” staat op de site van de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants een bericht over de Wwft-meldplicht van accountants. Vreemd is dat het artikel begint met “De NBA vindt dat beroepsbeoefenaren ongebruikelijke transacties moeten blijven melden wanneer zij aanleiding hebben om te veronderstellen dat sprake is van witwassen.” Is
    er iemand die dat niet vindt dan? Het staat gewoon in de wet dat ongebruikelijke transacties moeten worden gemeld. Zie mijn artikel naar aanleiding van dit bericht.
  • [20 juni] FEC heeft het jaarverslag 2013 gepubliceerd, zo blijkt uit dit bericht. Link naar het jaarverslag (pdf).
  • [16 juni] Follow the Money publiceert een obligaat verhaal over dat advocaten te weinig ongebruikelijke transacties zouden melden, het is hier te vinden. Mooi voorbeeld van framing zoals al enige tijd plaats vindt. De vele advocaten die geen Wwft-relevante activiteiten hebben, zullen er blij mee zijn. Overigens charmant dat deze onderzoeksjournalistieke site als opschrift heeft “just keeping them honest”. Hoe “honest” journalisten zijn, vraag ik me regelmatig af.
  • [9 juni] Ybo Buruma schrijft op NJBlog een artikel over de strafrechtelijke witwasbestrijding, dat begint met “Denkend aan Holland zie ik brede geldstromen van oneindig ver hiervandaan | rijen ondenkbaar verdachte transacties als hoge stapels door de burelen gaan”.
  • [4 juni] Ook het geld wordt digitaal en dat levert witwasrisico’s op. Micha Schimmel schrijft een artikel “DNB: banken en betaalinstellingen moeten oppassen met integriteitsrisico’s bitcoin”
  • [3 juni] In het land waar ze alles doen wat god verboden heeft, hebben ze “guidelines” voor de vervolging. Die moeten we in Nederland ook gaan gebruiken, aldus A.J.E. Schouten en C. Beuze in hun artikel voor Strafblad 2014/13, ‘Fraud, Bribery and Money Laundering Offences Guideline: Een bruikbaar handvat voor de ontwikkeling van de Nederlandse oriëntatiepunten voor straftoemeting in fraudezaken?’. Zie de aankondiging op Bijzonder Strafrecht.
  • [2 juni] De Nederlandse integriteitswetgeving biedt ruime mogelijkheden om onschuldige burgers te treffen, zie mijn artikel “Over integriteit in Nederland: “Onbegrijpelijk oordeel over integriteit bankdirecteur” en hoe een fietspadencontroleur een vuurwapengevaarlijke crimineel wordt”

mei

  • [30 mei] “Over de bestrijding van het Kwaad | 126 vragen over de witwasbestrijding in Nederland“, mijn artikel naar aanleiding van in april 2014 gestelde kamervragen.
  • [26 mei] De Algemene Rekenkamer beantwoordt 41 vragen van de kamercommissie over de witwasbestrijding, kijk hier.
  • [22 mei] Advocatenorganisatie CCBE vermeldt in de mei nieuwsbrief de stand van zaken rondom de Europese antiwitwasregelgeving: “Anti-money laundering # Proposal for a 4th Directive: The European Parliament’s plenary session voted on 11 March on the amendments agreed by the ECON and LIBE Committees. The Council (Member States) now needs to reach its position. The intention is for the Greek Presidency to reach a ‘General Approach’ (Common Position) under its term (before end of June) and it is believed that there is a high chance of achieving this. It will then be for the Italian Presidency to finish the job (beginning in July 2014). # FATF Stakeholder Forum: The Financial Action Task Force (FATF) organised a stakeholder meeting in Brussels on 25-26 March in order to discuss the Risk Based Approach. The FATF is revising its 2008 Guidance on the Risk Based Approach (RBA) to take into account various changes made following the revision of the FATF Recommendations in 2012. The CCBE, American Bar Association (ABA) and International Bar Association (IBA) participated in this meeting. # Guidance on where lawyers may be unwittingly used for money laundering purposes: The CCBE, American Bar Association and International Bar Association have begun work on a concise typologies guidance illustrating cases where lawyers may be unwittingly used for money laundering purposes. This project is an own-initiative exercise as it is believed the guide will be of assistance to the global legal profession.”
  • [21 mei] In het rapport van de Rekenkamer “Resultaten verantwoordingsonderzoek 2013 bij het Ministerie van Veiligheid en  Justitie (VI)” spreekt de Rekenkamer ontevredenheid uit over de resultaten die de minister van veiligheid bij de witwasbestrijding heeft behaald, zie par. 3.1.4., “Inzicht in resultaten aanpak bestrijding witwassen nog onvoldoende”.
  • [mei] Het Compliance Professionals Netwerk Nederland (CPNN) organiseert op 23 juni 2014 het Compliance Congres 2014, met als thema Anti-Money Laundering & Financial Economic Crime. Meer info op www.compliancecongres.nl.
  • [mei] Deze maand ontving ik de preadviezen van de NJV met als thema ‘Crises, rampen en recht‘. De Wwft wordt op pagina 34 even genoemd door E.R. Muller, die het verder niet behandelt.
  • [9 mei] Judith Sargentini reageerde in het FD (artikel achter betaalmuur) op het artikel van 2 mei over het Europese uboregister onder de titel ‘Privacy niet in het geding met openbaar register”. Zij schrijft “De schrijvers vrezen ook voor de privacy van de eigenaren van bv’s en niet-beursgenoteerde nv’s. Ik kan ze geruststellen. Hun privacy is bij mij in goede handen. Het EP schrijft precies voor wat er in het publiek register mag worden opgenomen. Het huisadres van de uiteindelijke eigenaren hoort daar niet bij. Daarnaast is er een stevige controlerende rol weggelegd voor de nationale autoriteit voor gegevensbescherming. Een openbaar register voor eigenaren geeft de samenleving de kans om grootschalige belastingontwijking aan te pakken en daar hebben we allemaal baat bij.“
  • [2 mei] De gevaren van de integriteitsindustrie worden geïllustreerd in een uitspraak van de Hoge Raad over een bankdirecteur, besproken op Cassatieblog door Kasper Jansen.
  • [2 mei] In het FD verscheen een artikel (betaalmuur) van Linda Reijling en Arnold van der Smeede, “Stemming EP mag privacy eigenaar niet schaden”, waarin de auteurs aangeven zich zorgen te maken over privacy en security van het Europese uboregister.
  • [1 mei] De Vereniging Nederlandse Assurantie Beurs organiseert op 20 mei a.s. een themamiddag ‘Witwassen, terrorismefinanciering en sanctie’.

april

  • [26 april] Radioprogramma Argos zond een programma uit over predictive profiling, iets wat degenen die onder Wft en Wwft vallen worden geacht te doen binnen hun mogelijkheden. Hier wordt het breder getrokken dan alleen het financieel-economische strafrecht. In het programma komt aan bod of er wel een wetenschappelijke onderbouwing is van de profileringsmode. Europarlementariër In ’t Veld spreekt over het klakkeloos accepteren van op Amerikaanse leest geschoeide antiterrorismemaatregelen. Het programma kan als podcast worden teruggeluisterd en ook via de VPRO-site worden gevonden.
  • [25 april] Op accountant.nl wordt in een vraag & antwoord aandacht besteeed aan de identificatieplicht op grond van de Wwft. De vraag luidt: “Wij zijn bezig om onze permanente dossiers te updaten en te digitaliseren en hebben een vraag over de identificatie van personen. Moet er een kopie identiteitsbewijs in het dossier zitten en moet deze recent zijn?” Het antwoord begint met “Er hoeft geen kopie identiteitsbewijs in het dossier te zitten. Wel moet uit het dossier blijken welk identiteitsbewijs is gebruikt om de identiteitsgegevens van de cliënt te verifiëren. Het identiteitsbewijs waarvan de kopie in het dossier zit of waar naar verwezen wordt, mag – afhankelijk van uw risico-inschatting, waarover hierna meer – verlopen zijn.” Lees verder
  • [24 april] 1st European Union Integrity System report by Transparency International, press release (pdf),  report (pdf).
  • [23 april] De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) heeft gereageerd in de internetconsultatie over het wijzigingsbesluit Wet Financieel Toezicht (Wft) 2015, onder meer op het onderdeel 6b. over de verduidelijking indicatoren ongebruikelijke transacties. Aankondiging op de site van de NVB, consultatiereactie (pdf).
  • [22 april] Kamerleden stellen 126 vragen over witwasbestrijding, zie mijn artikel.
  • [15 april] Op 15 april werden 41 vragen werden van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie aan de Algemene Rekenkamer op overheid.nl bekend gemaakt, zie deze pagina. Op 26 mei jl. werden deze 41 vragen beantwoord, lees deze pagina.
  • [3 april] De Nederlandse Orde van Advocaten heeft het verslag bekend gemaakt, dat door FIU-Nederland is gemaakt van de op 19 november 2013 gehouden relatiedag voor de advocatuur. Deze dag is georganiseerd door FIU-Nederland en de Nederlandse Orde van Advocaten

maart

  • [25 maart] De NOB laat weten dat de Wwft-richtsnoeren van NOB/NBA zijn herzien. De tekst van de nieuwe richtsnoeren zijn hier te vinden.
  • [14 maart] Het informatieprotocol van de FEC is op 14 maart in de Staatscourant verschenen. FEC licht dit op deze pagina toe: “Op 14 maart 2014 is het Informatieprotocol FEC 2014 gepubliceerd in de Staatscourant. Dit protocol vervangt het eerder gepubliceerde Informatieprotocol FEC 2011 en is onder meer aangepast naar aanleiding van de toetreding van FIU-Nederland tot het FEC en het uittreden van de AIVD. Het Informatieprotocol FEC 2014 is per 1 januari 2014 in werking getreden en legt de manier vast waarop FEC-partners informatie uitwisselen.”
  • [14 maart] Op 14 maart is de internetconsultatie inzake het Wijzigingsbesluit financiële markten 2015 van start gegaan. Onderdeel daarvan is een voorstel tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit Wwft.
  • [6 maart] De Rekenkamer maakt het rapport over de witwasbestrijding bekend, aankondiging, rapport. De Rekenkamer schrijft: “We hebben onderzocht of de ministers van Financiën en van Veiligheid en Justitie (VenJ) de bestrijding van witwassen hebben verbeterd sinds ons vorige onderzoek uit 2008. Onze conclusie is dat de ministers weliswaar hebben geïnvesteerd in het vergroten van de capaciteit, deskundigheid en informatie-uitwisseling, maar nog niet kunnen aangeven wat dit heeft opgeleverd.” Voorts schrijft de kamer: “De ministers hebben geen inzicht in de voornaamste witwasrisico’s en in de resultaten van witwasbestrijding. Terwijl de gegevens er wel zijn.” De laatste volzin is opmerkelijk. Maar als de Rekenkamer het zegt moet het wel waar zijn.
  • [5 maart] Artikel van Vasco van der Boon in het FD, “De Europese Unie moet een eigen antiwitwasbeleid ontwikkelen, dat minder sterk leunt op het werken met zwarte lijsten”. Het artikel betreft een boek dat vandaag uitkomt naar aanleiding van een door Europa gesubsidieerde studie van wetenschappers onder leiding van de Utrechtse hoogleraar Brigitte Unger onder de titel ‘The Economic and Legal Effectiveness of the European Union’s Anti-Money Laundering Policy’. Ik ben benieuwd.
  • [5 maart] Ferguson: Big Data and Predictive Reasonable Suspicion, in dit bericht wordt het artikel (66 pagina’s) aangekondigd. Uit de samenvatting: “This article traces the consequences in the shift from a “small data” reasonable suspicion doctrine, focused on specific, observable actions of unknown suspects, to the “big data” reality of an interconnected information rich world of known suspects.” Aangezien het bij het signaleren van mogelijke ongebruikelijke transacties ook speelt, zeker bij grote instellingen, lijkt dit een interessant artikel (dat ik gezien de omvang nog niet heb gelezen).

februari

  • [februari] In het anticorruptierapport van de EU, dat hier is te vinden, komt gelijksoortige problematiek aan de orde als in de “witwas” bestrijding. Zie over dit rapport ook een artikel van Pianoo.
  • [februari] In de nieuwsbrief van februari 2014 die door de fiscalistenorganisatie CFE (Confédération Fiscale Européenne) werd verspreid, schrijft CFE over de stand van zaken rondom de 4e antiwitwasrichtlijn: “EP Committees vote for public registers of beneficial owners but against extending AML duties to aggressive avoidance. On 20 February 2014, the ECON and LIBE Committees of the European Parliament voted on the proposal for a 4th Anti Money Laundering Directive. The MEPs favoured the introduction of public registers of ultimate beneficial owners of companies, foundations and trusts established in the EU. These registers have been the most contentious point in the negotiations and have caused two postponements of the vote. Proposals seeking to extend the scope of the reporting obligation to “aggressive tax avoidance” have not been taken on board, maintaining the principle that only criminal activity has to be reported. MEPs have however added, mostly in the recitals, references to the fight against tax fraud, evasion and tax avoidance. The CFE is strongly opposed to including aggressive tax avoidance in the AML Directive, as this would blur the distinction between legal and illegal tax behaviour, causing massive legal uncertainty for taxpayers and advisers. Provisions safeguarding legal privilege have been kept and even slightly extended. The EP plenary vote is scheduled for 11 March 2014. As the result of the ECON/LIBE vote already reflects a compromise, major changes in the plenary vote are unlikely. The EU Council vote on the dossier is still due.“
  • [28 februari] Verslag van de commissievergadering over de ontwerp AMLD. Op deze plaats de ontwerpagenda voor de EP vergadering.
  • [24 februari] Engelsen mopperen over de openbaarmaking van belanghebbenden bij trusts, artikel Spears
  • [februari] Uit de evaluatie van de Wet Opsporing terroristische misdrijven door het WODC blijkt dat dit een overbodige wet is, lees de samenvatting door het WODC (meer informatie hier). Wanneer gaan wetenschappers eens een keer de Wwft onderzoeken?
  • [februari] NL blijft zich druk maken over pubers die oorlogje willen spelen > nieuwste dreigingsbericht AIVD
  • [februari] Op de FTM site verscheen op 18 februari 2014 het artikel “De ongeleide aanval op witwassers” van Dennis Mijnheer, met onder meer aandacht voor de Europese AML plannen. Ook Jan van Koningsveld is van de partij in dit artikel.
  • [februari] Jan van Koningsveld gaat op 6 maart 2014 meewerken aan een witwasprogramma op Nederland 3 (tv) zo blijkt uit een bericht op zijn site. Intro: “Jan van Koningsveld, expert op het gebied van witwassen, is geïnterviewd door Art Rooijakkers. Samen lopen ze door de Javastraat in Amsterdam om zaken op rondom het  thema witwassen op begrijpelijke wijze te bespreken.” Het belooft een sappig Amsterdams gebeuren te worden. Verder meldt hij een optreden op 29 mei 2014 op het congres van ACAMS onder de titel “Successfully identifying Ultimate Beneficial Owners: Rooting out corruption”.
  • [februari] Nederland is het beste jongetje in de Wwft-klas, zo blijkt uit het nieuwsbericht van 18 februari 2014 onder de titel “Nederland voldoet aan internationale normen tegen witwassen en financieren van terrorisme“. Nederland heeft een pluimpje van de FATF gekregen, hoera! Over de effectiviteit en de zinvolheid van de Wwft zullen we het maar niet hebben. En de strafbaarstelling van terrorismefinanciering in de nieuwe vorm biedt de nodige kafka-mogelijkheden; het is te hopen dat de overheid geen tijd heeft om de burger er mee lastig te vallen. Het FATF rapport over ons dappere landje is hier te vinden.
  • [februari] Het FEC convenant is op 7 februari 2014 in de Staatscourant geplaatst.
  • [februari] De FEC laat in dit bericht weten dat door wetswijziging de mogelijkheden voor informatie-uitwisseling van DNB en AFM met de FEC-partners zijn verduidelijkt en dat de FEC-samenwerking nog verder wordt geoptimaliseerd. Voor de FEC-samenwerking betekent deze wetswijziging dat DNB en AFM nu uit hoofde van de Wft verkregen informatie aan de AIVD, de Belastingdienst, de FIOD, de nationale politie, het Bureau Financieel Toezicht (BFT), de FIU-Nederland en het OM kunnen verstrekken, voor zover de gegevens of inlichtingen dienstig zijn voor de uitoefening van hun wettelijke taken.
  • [februari] ICJ nieuwsbrief E-Bulletin on counter-terrorism & human rights (pdf)
  • [februari] Wie wil weten wat ons voorland is op het gebied van compliance, spoede zich naar de conferentie die wordt georganiseerd door de Criminal Justice Section van de American Bar Assocation (ABA) op 15 en 16 mei over “White collar crime and regulatory trends in the European Union and the United States” op het kantoor van NautaDutilh in Amsterdam, in samenwerking met Alvarez & Marsal, NautaDutilh and Zy-Lab. Zie voor een introductie het artikel van het NCI. Het programma staat hier, er zijn Nederlandse bijdragen van Walter Hendriksen (NOVA), Menno van der Marel (Fox-IT), Joost Italianer en Arjen Tillema (Nauta), Michel Grummel (Alvarez). Aanmelding kan via deze pagina, de kosten van deelname bedragen normaliter EUR 100.
  • [februari] FIU-Nederland illustreert met een casus over accountants wederom dat de medewerkers niet begrijpen hoe zij de meldersgroepen van goede handreikingen kunnen voorzien. De casus over de koeien met gouden hoorns gaat over een frauderende accountant, maar het had net zo goed een zakenman, belastingambtenaar of bibliothecaris kunnen zijn. De casus bevat geen informatie die nuttig is voor Wwft-plichtige ondernemingen. Dit moet veel beter kunnen. Zie ook mijn artikel op dit weblog.
  • [februari] Accountantsorganisatie NBA heeft eigen Wwft-richtsnoeren uitgebracht, aldus laat de NBA weten. Zie ook het bericht in AccountancyNieuws, “NBA: Handreiking geactualiseerde Wwft-richtsnoeren gepubliceerd“. Volgens pagina 5 van de richtsnoeren zou dit de gemeenschappelijke tekst van NOB en NBA moeten zijn. De NOB spreekt begin februari 2014 zelf over richtsnoeren van oktober 2013. Tja, waarom zou je het makkelijk maken… | Aanvulling 14-2-2014: Op de NOB site is op 12 februari jl. een bericht verschenen, waarin een update van de Wwft-richtlijnen wordt aangekondigd. Dus kennelijk zijn de richtsnoeren van februari 2014 wel een gemeenschappelijk product.

januari

  • [januari] ICJ nieuwsbrief E-Bulletin on counter-terrorism & human rights (pdf)
  • [januari] Het Basel Committee on Banking Supervision heeft vernieuwe guidelines inzake anti-witwassen en terrorismefinanciering gepubliceerd, zie voor de guidelines dit pdf bestand. De guidelines zijn ook aangekondigd in een bericht van het Nederlands Compliance Instituut.
  • [15 januari 2014] Hoogleraar Controlling Dirk Swagerman schreef een artikel “Controllers en witwassen” voor de site Controllersmagazine. Ik heb een reactie gegeven omdat hij lijkt te denken dat ook de controller-werknemer zelf Wwft-plichtig zou kunnen zijn.
  • [januari] Het tijdstip van de overgangsregeling van artikel 38 lid 1 Wwft is vastgesteld op 1 januari 2014. Zie hierover ook dit bericht. Het besluit is hier te vinden. De tekst van het nieuwe artikel 38 Wwft luidt momenteel:
    1. Ten aanzien van cliënten die reeds op grond van de Wet identificatie bij dienstverlening zijn geïdentificeerd of ten aanzien van wie geen verplichting tot identificatie op grond van die wet was vereist, alsmede in voorkomende gevallen de trust ten behoeve waarvan zij handelen, verricht een instelling het cliëntenonderzoek, bedoeld in artikel 3, eerste lid, in de navolgende gevallen binnen de daarbij genoemde termijn na een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip:
    a. zes maanden ingeval van cliënten op welke artikel 9 van toepassing is;
    b. een jaar ingeval van cliënten op welke artikel 8, eerste lid, van toepassing is of waarvan de instelling bekend is dat artikel 8, vierde lid, van toepassing is;
    c. twee jaar ingeval van cliënten op wie de onderdelen a en b niet van toepassing zijn en die rechtspersoon zijn met zetel buiten Nederland of handelen ten behoeve van een trust;
    d. bij eerste gelegenheid ingeval van cliënten op welke de onderdelen a tot en met c niet van toepassing zijn.
    De artikelen 6, 7 en 8, vierde lid, zijn van overeenkomstige toepassing.
    2. In afwijking van het eerste lid verricht een instelling in geval van een zakelijke relatie met betrekking tot een levensverzekeringsovereenkomst als bedoeld in artikel 1:1 van de Wet op het financieel toezicht het cliëntenonderzoek, bedoeld in artikel 3, eerste lid, wanneer een geldelijke uitkering plaatsvindt aan de cliënt.
    3. Gegevens van de in het eerste lid bedoelde personen die reeds op grond van de Wet identificatie bij dienstverlening zijn vastgelegd, worden geacht te zijn vastgelegd ingevolge deze wet.
    4. Onverminderd artikel 8, vierde lid, draagt een instelling er zorg voor dat een persoon als bedoeld in artikel 8, vierde lid, onderdeel a, beslist omtrent het voortzetten van de zakelijke relatie met cliënten als bedoeld in het eerste lid.

2013

december

november

  • Journalist Hugo Arlman vraagt zich in het NJB van november 2013 af waarom Nederland zich zo druk maakt over een paar Syrië gangers. Zijn artikel over Nederlandse terrorismebestrijding is ook op NJBlog te vinden.
  • CFE schrijft in de november nieuwsbrief het volgende over de status van het ontwerp voor de 4e AML-richtlijn:
    “4th Anti Money Laundering Directive: joint rapporteurs present draft report
    On 11 November 2013, the two jointly responsible rapporteurs Judith Sargentini (NL, Greens) from the Civil Liberties, Justice and Home Affairs Committee and Krišjānis Kariņš (LV, EPP) from the Economic and Monetary Affairs Committee, presented their joint draft report. A number of amendments concern the inclusion of data protection, generally working in favour of tax advisers´ clients, while some would increase administrative burden for “obliged entities” like tax advisers. Both rapporteurs are in favour of introducing public registers on beneficial ownership, containing also trusts and similar entities. In the current discussion on tax evasion, such registers are seen by NGOs as an important tool and the AML Directive revision is seen as the occasion to have such registers introduced. While this may facilitate their work, tax advisers would not be able to rely solely on public registers. The rapporteurs would leave it to the member states to decide whether their registers should be open to the public or only to obliged entities. For politically exposed persons, the rapporteurs favour a list. The joint Committees´ vote is scheduled for 22 January and the plenary vote for 11 March 2014.    ”
    Zie voor de vindplaats van het ontwerp committee rapport de nieuwsbrief, pagina 9 en 10.

oktober

  • Rejo Zenger bericht op zijn weblog (23 oktober 2013) over de twijfels die bestaan aan de mogelijkheid om terrorismefinanciering via data onderzoek op te sporen. Hij bespreekt de antwoorden die de minister van veiligheid naar aanleiding van kamervragen heeft gegeven. De minister schreef onder meer “De conclusie in het in vraag 1 aangehaalde bericht dat terroristen vaak geen afwijkend financieel gedrag vertonen kan ik ten dele onderschrijven. De afgelopen jaren hebben verschillende onderzoeken plaatsgevonden naar de bruikbaarheid van financiële signalen voor de preventieve kant van de bestrijding van terrorisme. Uit deze onderzoeken blijkt onder andere dat voor het plegen van aanslagen niet altijd grote bedragen nodig zijn en daardoor de voorbereidingen van terroristische aanslagen moeilijk te ontdekken zijn met behulp van alleen financiële signalen. Daarnaast is gebleken dat financiële patronen ten aanzien van terrorisme veelal weinig afwijken van reguliere financiële patronen, zodat het lastig blijft om met een preventief oogmerk gericht te zoeken in grote databestanden.”
    Ook boeiend is dat de minister schrijft “Gezien de zeer vertrouwelijke aard van dit type zaken, kan ik overigens niet uitsluiten dat de resultaten eveneens deels vertrouwelijk zullen moeten blijven.” Via de Wwft worden opsporingsverplichtingen bij ondernemingen neergelegd, maar zij worden niet door de overheid ondersteund.
    Het wordt tijd dat dat de monitoringverplichtingen van Wwft eens goed onder de loep worden genomen. Uit het slot van de brief van de minister blijkt dat hij daar helemaal niets voor voelt. Hij herhaalt de Wwft-mantra: “Ik zie geen aanleiding om aan de conclusies, zoals vermeld in het in vraag 1 aangehaalde bericht gevolgen te verbinden voor de herziening van de EU-Richtlijn tegen Witwassen en Financiering van Terrorisme. Met de vierde anti-witwasrichtlijn zullen aanbevelingen van de Financial Action Task Force (FATF), een internationaal kader waar Nederland zich met 35 andere landen aan gecommitteerd heeft, worden omgezet naar de Europese situatie. Nederland is voorstander van een nauwkeurige omzetting van die aanbevelingen in Europees recht.” Een kritische houding ten opzichte van wat de FATF produceert, ontbreekt volledig.
  • In oktober 2013 kwam een nieuwsbrief van de CCBE, de Europese juristenorganisatie, uit. Daarin benadrukken ze nogmaals dat zij zeer ontevreden zijn over het FATF-rapport over de juridische beroepsgroepen. De CCBE schrijft op pagina 2 van de nieuwsbrief:”Anti-Money Laundering
    Vulnerabilities of Legal Professionals
    In June 2013, the Financial Action Task Force (FATF) published a report on “Money Laundering and Terrorist Financing – Vulnerabilities of Legal Professionals”. The report attempts to describe red flag indicators of money laundering and terrorist financing that may be useful to legal professionals, self-regulatory bodies (SRBs), competent authorities and law enforcement agencies. The report also contains a large number of case studies. The CCBE believes the report does not meet its initial objective of identifying potential money laundering/terrorist financing “vulnerabilities” of the legal profession. This implied the elaboration of typologies illustrating situations where there are risks for lawyers to unwittingly participate in money laundering activities even when lawyers have completed their due diligence requirements. The CCBE understood that the purpose was to prepare a report based on concrete and existing cases. This type of report would have been a useful pedagogical tool for lawyers and also a way to minimise money laundering risks.
    Unfortunately, the CCBE believes the report ended up as a compilation of “cases” regarding, to a large extent, hypotheses where lawyers would deliberately be involved in criminal activities in collusion with their clients. Therefore, the typology initially foreseen to be prepared is absent from the report and the notion of “red flag” indicators have been diverted from their initial objective.“
  • Voorlichting aan Wwft-plichtige ondernemers via het strafrecht (verkopers van roerende zaken). Het valt op dat de overheid nauwelijks enige moeite doet om de doelgroepen van de Wwft van informatie te voorzien over de wet. Kennelijk wordt er gekozen voor de methode van de strafrechtelijke weg om ondernemers op hun verplichtingen te wijzen, zo blijkt uit de recente berichten over het aanpakken van de niet-melders. Zie bijvoorbeeld het recente bericht van het OM, “OM, FIOD en Politie pakken niet-melden ongebruikelijke transacties aan”. In dat bericht worden bedrijven genoemd die roerende zaken verkopen, zoals een meubelhandel en garagebedrijven. Misschien dat garagebedrijven via de Bovag zijn geïnformeerd, maar ik vermoed dat er een grote groep in het midden- en kleinbedrijf is, die niet van de Wwft op de hoogte is. Zie ook mijn artikel over de handleiding van de belastingdienst over handelaren in goederen.

september

  • Kamervragen over het bericht dat financiële data-analyse nauwelijks terreur voorkomt, zonder antwoord. Naar aanleiding van het artikel «Het speuren in bankdata maakt ons niet veiliger», NRC Handelsblad, 3 september 2013. (Terrorismefinanciering.) Zie voor het antwoord hierboven naar aanleiding van een bericht van Zenger.
  • Op accountant.nl verschenen op 30 september 2013 vraag en antwoord over de Wwft, gericht op accountants. Onderwerp: een cliënt van de accountant (handelaar die contanten ontvangt) leeft de Wwft niet na. Wat zijn de gevolgen voor de accountant. Mag de cliënt aan de accountant vertellen of een ongebruikelijke transactie is gemeld?
  • Prof. mr. H.U. Jessurun d’Oliveira schreef voor NJBlog (18 september 2013)  een artikel onder de titel “Terrorisme on-Nederlands?“. Onderwerp: het voorstel van de staatssecretaris van Veiligheid om mensen die deelnemen aan een terroristische organisatie het Nederlanderschap te laten verliezen.
  • Ook op Curaçao wordt aan witwasbestrijding gedaan, zo blijkt uit een artikel van Karel Frielink van 20 september.
  • FIU-Nederland is weer druk met relatiedagen. Op 10 oktober 2013 is er een voor trustkantoren. De advocaten komen op 19 november 2013 op bezoek. Overigens jammer dat FIU-Nederland zo’n onoverzichtelijke website heeft, gekeken of er een agenda op stond, maar nee, die hebben ze niet.

augustus en eerder

  • [augustus] Interessante fraude notitie van het Openbaar Ministerie, waarin onder meer wordt geconstateerd dat de nieuwe toeslagenwetgeving van de rijksoverheid en privatisering van overheidstaken ruime gelegenheden heeft geboden voor fraudeurs.
  • [augustus] In Europa wordt nagedacht over de voorstellen voor de 4e antiwitwasrichtlijn. Inmiddels zijn er conceptrapporten van de Committee on Economic and Monetary Affairs (ECON) en de Committee on Development. Zie mijn bericht met vindplaatsen van 5 juli 2013 dat op 7 augustus 2013 is aangevuld.
  • [juli] Op 8 juli 2013 schrijft Jonathan Goldsmith in een artikel met de titel “The best of summer holiday reading“ onder het kopje “Crime” naar aanleiding van het FATF rapport van juni 2013 over juristen: “The fiction list for lawyers has not been strong this year. A late contender is the publication in the last few days of the Financial Action Task Force’s publication ‘Money Laundering and Terrorist Financing Vulnerabilities of Legal Professionals’, about which I wrote recently (after seeing a review copy). The report does not deal with vulnerabilities of unwitting legal professionals so much as how complicit lawyers facilitate crime, which is an entirely different matter. The reviewers were unanimous in their damning criticism for its not keeping to the promise of its title.” Zie voor het FATF rapport op deze locatie.
  • [juli] Europese advocatenorganisatie CCBE doet voorstellen voor amendementen inzake het ontwerp voor de 4e antiwitwasrichtlijn.
  • [juli] De minister van veiligheid deelde op 5 juli 2013 mee dat een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer is ingediend, waarin onder meer is opgenomen dat de straf voor witwassen wordt verhoogd, zie dit bericht.
  • [juni] Het OM schrijft over de FATF aanbevelingen voor advocaten en notarissen (21 juni 2013). Het OM: “Het FATF rapport bevat 42 zogenoemde ‘rode vlaggen’, indicatoren voor meldplichtigen om te beoordelen of er sprake is van een cliënt die wil witwassen. Indien er een rode vlag opduikt, heeft de juridische professional een onderzoekplicht. Daarnaast kunnen de indicatoren gebruikt worden door de toezichthouder op de meldplicht, de FIU maar ook voor de autoriteiten belast met opsporing en vervolging. Het rapport vormt voor Nederland een waardevolle input voor de witwasbestrijding.“
  • [juni] Over het strafrechtelijke begrip witwassen blijft de nodige rechtspraak verschijnen, onlangs weer Hoge Raad 18 juni 2013, CA3302. Inhoudsindicatie op rechtspraak.nl: “Witwassen. Motiveringseis t.a.v. verwerven van voorwerpen afkomstig uit eigen misdrijf. HR herhaalt relevante overwegingen uit HR NJ 2010/655 en HR NJ 2013/266. De HR beantwoordt de vraag of de vooropstelling m.b.t. witwassen door ‘voorhanden hebben’ van een voorwerp afkomstig uit een door verdachte zelf begaan misdrijf ook geldt indien ‘verwerven’ van een dergelijk voorwerp is bewezenverklaard, bevestigend. Ook t.a.v. zulk een ‘witwassen’ dient de eis te worden gesteld dat er sprake is van een gedraging die meer omvat dan het enkele verwerven en die een op het daadwerkelijk verbergen of verhullen van de criminele herkomst van dat door eigen misdrijf verkregen voorwerp gericht karakter heeft. I.c. kan uit ’s Hofs motivering niet worden afgeleid dat sprake is van meer dan het enkele verwerven en voorhanden hebben van het door eigen misdrijf verkregen geldbedrag doordat de gedragingen van verdachte ook (kennelijk) gericht zijn geweest op het daadwerkelijk verbergen of verhullen van de criminele herkomst van dat geldbedrag. De omstandigheid dat verdachte niet alleen geld op zak had bij zijn aanhouding, maar ook op verschillende plaatsen in zijn huis bewaarde, brengt niet zonder meer mee dat verdachte de criminele herkomst van dat geld heeft getracht te verbergen of te verhullen.” Zie ook het artikel op Bijzonder Strafrecht over deze zaak. Op 2 juli 2013 kwam daar weer een nieuwe uitspraak bij, die ook door Bijzonder Strafrecht wordt gesignaleerd.
  • [juni] In een bericht op SC van 10 juni 2013 staat dat Judith Sargentini, rapporteur voor het Europees Parlement over de 4e antiwitwasrichtlijn, vindt dat het voorstel ‘ongelooflijk schuurt’ met de privacyvoorstellen van de Europese Commissie. Meer hierover zal verschijnen in het komende nummer van tijdschrift SC.
  • [mei] Op 30 mei 2013 is het wetsvoorstel inzake terrorismefinanciering door de Tweede Kamer aangenomen. Er wordt verwacht dat het voorstel op 9 juli 2013 door de Eerste Kamer wordt aangenomen, zie dit bericht.
  • Het Bureau Financieel Toezicht (BFT), de Wwft-toezichthouder voor juristen en accountants, publiceerde het jaarverslag 2012, zie het artikel in AccountancyNieuws en het persbericht van BFT en het jaarverslag zelf.
  • Verslag van rondetafelgesprek over de Wwft georganiseerd door ManagementScope, met de Wwft als onderwerp. Interessante uitspraken over de Wwft, onder meer “Dinkgreve: ‘De vraag is ook of de wet het doel bereikt dat hij wil bereiken. Hoe effectief en kostenefficiënt is deze wet? De wet brengt veel extra administratieve rompslomp met zich mee voor bedrijven en instellingen. De reikwijdte wordt bovendien steeds opgerekt door jurisprudentie. Op zich is daar niets mis mee, omdat we nu eenmaal in een tijd leven waarin transparantie belangrijk is. En wat fout is, is fout. Maar het betekent wel dat we zorgvuldig moeten omgaan met deze wet. Het zal niet de eerste keer zijn dat een persoon zijn baan kwijtraakt omdat hij onterecht beschuldigd is van witwassen. Waar rook is, is vuur, zeggen ze dan in Europa. In Amerika denkt men daar anders over. Vrijgesproken is vrijgesproken.’“
  • [mei] Artikel “Witwassen én ontnemen, een voedingsbodem voor onbegrip?” door Melissa D. Nuis in het NJB nr. 22 van 31 mei 2013. Zie de signalering bij Bijzonder Strafrecht. Het artikel gaat over witwassen in het strafrecht.
  • [mei] Internationale advocatenorganisatie CCBE (ook op Twitter) schrijft ook regelmatig over witwasbestrijding. Recente berichten: commentaar CCBE van 18 mei 2013 op het voorstel voor de 4e Antiwitwasrichtlijn.
  • [mei] Op 16 mei 2013 is door de Minister van Veiligheid en Justitie een nieuw instellingsbesluit inzake de Financial Intelligence Unit – Nederland vastgesteld. Kijk hier voor het Instellingsbesluit FIU-Nederland 2013 en de daarbij behorende toelichting.
  • [mei] Op 15 mei 2013 is door de minister van financiën een voorstel “Wijzigingswet financiële markten 2014” bekend gemaakt. Van dit voorstel maakt ook een wijziging van de Wwft deel uit. Zie dit bericht voor de wijzigingen.
  • [mei] In de vaste commissies voor Financiën en voor Veiligheid en Justitie is over het Europese Commissievoorstel voor een richtlijn ter voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme (COM(2013)45)3 gesproken. Inmiddels is het verslag van een schriftelijk overleg (vastgesteld 8 mei 2013) beschikbaar, waarin gestelde vragen worden beantwoord. Zie hierover ook het weblog Bijzonder Strafrecht. Eerdere berichten over de voorstellen zijn via de tag 4e Europese antiwitwasrichtlijn te vinden.
  • Artikel Lex van Almelo over de meldplicht op grond van de Wwft, “Witwasmeldplicht hooguit preventief”. Intro: “Veel doet de recherche niet met de informatie uit witwasmeldingen. Maar de plicht voor onder anderen zakelijke dienstverleners om  ongebruikelijke transacties te melden, voorkomt waarschijnlijk enigszins dat zij samenwerken met witwassers. De meldplicht is daarom – tot ergernis van de dienstverleners – met ingang van 2013 opnieuw uitgebreid.” Van Almelo interviewt mevrouw Stouten, die zegt “Dat de meldplicht ook leidt tot het vangen van witwassers zie ik niet op effectieve wijze gebeuren. Als je kijkt naar de grote aantallen meldingen, vind ik dat er schrikbarend weinig mee wordt gedaan. Ik kan me de weerzin van beroepsbeoefenaren dan ook goed voorstellen voor zover het de meldplicht betreft en alle moeite die het kost om goed klantonderzoek te doen.“. Zij constateert vervolgens dat er geen licht is aan de horizon voor de beroepsbeoefenaars. Dus de nodeloze bureaucratie blijft.
  • In het artikel van Van Almelo, “Witwasmeldplicht hooguit preventief”, wordt ook gesproken over het vaststellen wie de vertegenwoordiger is, “Bovendien moet je voortaan altijd vaststellen of de persoon die je voor je hebt bevoegd is om namens de rechtspersoon te handelen. Daarvoor moet je bijvoorbeeld in de statuten van de rechtspersoon kijken.” Kennelijk is Stouten en/of Van Almelo er niet van op de hoogte dat rechtspersonen niet alleen door personen aangewezen in de statuten (= bestuurders) kunnen worden vertegenwoordigd.
  • [februari] In februari heeft de Europese Commissie een ontwerp voor de Vierde Antiwitwasrichtlijn vastgesteld. Kijk hier voor de Nederlandse versie van het ontwerp. Zie over de procedure deze pagina. Meer informatie is te vinden in deze rubriek.
  • Op 1 januari 2013 zijn een aantal belangrijke wijzigingen in de Wwft in werking getreden. Zie hierover het artikel van het BFT dat via dit bericht is te vinden. Kijk voor eerdere artikelen over de Wwft in het tagarchief Wwft. De parlementaire geschiedenis is in het dossier op overheid.nl te vinden. Het koninklijk besluit inzake de inwerkingtreding staat hier.

2012

  • FIU-Nederland heeft in december 2012 een Wwft-handleiding voor handelaren in zaken van grote waarde gepubliceerd, die hier te vinden is.
  • Dat bestrijding van witwassen volop in de aandacht is, ook in de wetenschappelijke wereld, blijkt uit alle promoties over witwasonderwerpen. J. Ferwerda promoveerde in 2012 met een proefschrift met als titel “The Multidisciplinary Economics of Money Laundering“. Ik zag op de site van de rechtenfaculteit van de Erasmus Universiteit, tegenwoordig Erasmus School of Law geheten, de promotie van de heer Hanafi Amrani aangekondigd. Op vrijdag 15 november 2012 promoveert hij op het proefschrift: “The Development of Anti-Money Laundering Regime: Challenging issues to sovereignty, jurisdiction, law enforcement, and their implications on the effectiveness in countering money laundering“.
  • Internationale aspecten antiwitwaswetgeving. Conclusie in Europese zaak dat bank uit Gibraltar Wwft-informatie aan Spaanse FIU moet verstrekken.
  • Het wetgevend proces met betrekking tot wijziging van de Wwft is voortgezet. Onder meer worden nu specifieke bepalingen over cliëntenonderzoek bij personenvennootschappen geïntroduceerd, zie mijn bericht van 25 september 2012.
  • Reactie KNB op Europese witwasbestrijdingsvoorstellen (pdf), gepubliceerd op een EU site. De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) maakt van de gelegenheid gebruik te reageren op het Verslag van de Europese Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over de toepassing van Richtlijn 2005/60/EG tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme.  De KNB gaat in op de volgende onderwerpen: CDD-maatregelen ; het beroepsgeheim van de notaris en gelijkwaardigheid van derde landen. Het document is ongedateerd maar zal waarschijnlijk uit 2011 of 2012 dateren.
  • Een Belgische student, Didier De Prins, schreef een scriptie over de juridische aspecten van de sanctielijsten, te vinden via de site allescripties.nl ‘Terrorismefinanciering: de blacklists met personen en organisaties’, om te downloaden is registratie nodig. In zijn conclusie schrijft hij onder meer “De blacklists en de gerelateerde bevriezing van tegoeden zijn een adequaat instrument voor de preventieve bestrijding van terreurdaden, desniettegenstaande bevinden ze zich in een conflictrelatie met het recht op een eerlijk proces.”
  • Het interview in De Accountant met mevrouw Stouten onder de titel ‘Toets naleving witwasmeldplicht’  is hier (pdf) te vinden. Een inleiding staat op Accountant.nl. Mevrouw Stouten promoveerde op een Wwft-onderwerp. (25 juli 2012) Dit artikel past in de Wwft-nalevingscampagne die thans gaande is. Ik mis nog steeds aandacht voor de bureaucratie waar de Wwft-naleving toe leidt en de verschillende positie van de verschillende Wwft-plichtigen (zie ook mijn eerdere berichten). Ik vrees dat ik een roepende in de woestijn ben.
  • FIU-Nederland is druk bezig de website uit te breiden. Er staat veel meer informatie op en er is ook een Engelstalige versie (juli 2012)
  • Op 22 juni 2012 heeft de CCBE, de Europese advocatenorganisatie, gereageerd op het rapport van de Europese Commissie over de Europese antiwitwaswetgeving, de titel van de reactie is “CCBE response to the April 2012 Commission report on the application of directive 2005/60/EC“. De reactie is hier te vinden (pdf bestand).
  • Op 5 juni 2012 organiseerde FIU-Nederland een relatiedag. Meer informatie: het nieuwsbericht, de pagina over de relatiedag met Hennie Verbeek-Kusters – Hoofd FIU-Nederland – Introductie FIU-Nederland, Lars van Mulligen – Virtueel bankieren, Esther Duijts – Jurisprudentie, misdaad mag en zal niet lonen en Anita van Dis-Setz – Uitgebreider JP overzicht m.b.t. witwassen en Ontwikkelingen witwasbestrijding.
  • FIU-Nederland heeft in april een informatieblad voor makelaars uitgebracht, te vinden via de FIU-Nederland website.
  • Op 23 april 2012 is een wetsvoorstel tot wijziging van de Wwft ingediend bij de Tweede Kamer, zie het dossier op overheid.nl. Het kabinet wil de Europese ontwikkelingen kennelijk niet afwachten, zo constateer ik in mijn artikel op dit weblog.
  • De CCBE meldt in de nieuwsbrief van januari 2012 dat de Europese Commissie druk bezig is met de voorbereiding van een nieuwe antiwitwasrichtlijn, “The European Commission aims to present a proposal for a new Anti-Money Laundering Directive between September and December 2012. The Commission is currently carrying out an impact assessment on the 3rd Money Laundering Directive. This impact assessment must be completed before any new legislation can be proposed. The Commission expects the impact assessment to be completed in Spring 2012, and following this, the Commission will present its proposal.“
  • Het Financieel Expertise Centrum (FEC) heeft in januari 2012 een jaarplan voor 2012-2014 uitgebracht. Witwassen en vastgoedfraude in de pensioensector krijgen speciale aandacht.
  • In januari 2012 publiceerde FIU Nederland een “Informatieblad notarissen melden ABC transactie“. Dit informatieblad gaat over hoe je een ongebruikelijke transactie meldt. Over wanneer een ABC transactie ongebruikelijk is, is FIU Nederland heel summier. Zij schrijven:

“Een aantal voorbeelden waaruit kan blijken dat er sprake is van fraude:
• de waarde van de onroerende zaak is in een korte periode aanzienlijk in waarde gestegen;
• blijkens de verklaringen is in korte tijd zeer grondig verbouwd (nog voordat de eigendom daadwerkelijk op koper C is overgegaan);
• dezelfde koper (C) heeft binnen korte tijd meerdere onroerende zaken voor eigen bewoning aangeschaft.
Betreft het twee of meer opvolgende transacties waarbij, naar uw redelijke overtuiging, sprake lijkt van een onverklaarbare prijs- of waardeontwikkeling, dan bent u als (kandidaat)notaris op grond van de WWFT verplicht deze ongebruikelijke transactie te melden aan de FIU-Nederland.”

2011

  • Het Compliance Platform voor trustkantoren houdt op 15 december 2011 een bijeenkomst over de UK Bribery Act. Zie dit bericht.
  • Brief 29 november 2011 van de minister van financiën, FATF wil meer voorschriften inzake de uiteindelijk belanghebbende. Citaat: “Tijdens de plenaire vergadering van oktober jongstleden is een voorlopig akkoord bereikt over het onderdeel in de standaard dat betrekking heeft op transparantie van rechtspersonen en in het bijzonder de verplichtingen in relatie tot de UBO (de ultimate beneficial owner, ofwel de uiteindelijk belanghebbende) van rechtspersonen. Landen worden geacht systemen te hebben die de autoriteiten in staat stellen om de identiteit van de UBO van rechtspersonen ofwel op te vragen (bijvoorbeeld via een verplichting op bedrijven om deze informatie te allen tijde voorhanden te hebben) ofwel tijdig te kunnen bepalen via informatie waarover deze autoriteiten kunnen beschikken. Hoewel de algehele verplichting om over deze informatie te kunnen beschikken reeds bestond en niet is aangepast, wordt er in de nieuw overeengekomen tekst gedetailleerder voorgeschreven wat er van de landen wordt verwacht en via welke methoden dit doel zou kunnen worden bereikt. “
  • Op 20 oktober 2011 hield Geert Corstens bij het symposium Witwassen in Willemstad en openingstoespraak onder de titel “Bestrijding van witwassen: ontwikkelingen en actuele thema’s” (html).
  • In de samenvatting van de notulen van de vergadering van de Committee on the Prevention of Money Laundering and Terrorist Financing van 17 oktober 2011, staat het volgende inzake de herziening van de Derde Antiwitwasrichtlijn: “Review of the third anti money laundering directive. The CPMLTF discussed the outcome of a survey conducted among CPMLTF members on views with respect to priorities for the revision of the third Anti Money Laundering Directive. The Committee expressed general support for the Commission’s proposed timetable. The Commission will prepare a first draft application report by the next meeting on 14 December.“
  • EU-mededeling over een Europees systeem voor het traceren van terrorismefinanciering COM(2011)429, bron: brief staatssecretaris Buitenlandse Zaken (html) 5 september 2011. In de mededeling worden de verschillende opties voor de opzet en werking van een EU-systeem voor het traceren van terrorismefinanciering (EU-TFTS) beschreven. Zie ook dit bericht over het Nederlandse standpunt.
  • Actualiteiten Wwft van de NIVRA, internetbericht van 28 september 2011, waarin worden genoemd: “De NBA heeft op 9 september 2011 gereageerd op de sinds 19 juli 2011 openbare internetconsultatie van de Wwft. In een afzonderlijke brief heeft de NBA op 16 september 2011 gereageerd op voornemens om de vormgeving van het toezicht op (onder anderen) accountants te wijzigen. Op 9 september 2010 reageerden het NIVRA en de NOvAA de toenmalige openbare internetconsultatie van de Wwft, na vóór de consultatievoorstellen op 6 juli 2010 een brief te hebben gewijd aan vraagpunten over onduidelijkheden in de wet. Laatstgenoemde brieven vulden het NIVRA en de NOvAA met de brief van 23 november 2010.”. Zie ook PleinPlus over de bezwaren van de NIVRA tegen de nieuwe toezichthouder.
  • Kabinet versterkt aanpak identiteitsfraude, persbericht rijksoverheid, 16 september 2011
  • “KPMG: Banken besteden minder aandacht aan maatregelen tegen witwassen“, bericht in AccountancyNieuws, website (21 september 2011).
  • De Wwft-consultatie is inmiddels gesloten. Ik heb er aan mee gedaan. (16 september 2011)
  • Brief minister naar aanleiding van FATF vergadering (15 september 2011). Het ministerie denkt toch niet dat alle Wwft-plichtigen dit soort brieven lezen, laat staan dat zij de onderliggende documenten raadplegen én begrijpen? Uit tekst op de site van DNB blijkt dat de Bank veronderstelt dat degenen die onder DNB-toezicht staan dit doen: “Van instellingen wordt verwacht de herziening van de FATF documenten te volgen en om in het kader van de te nemen AML/CFT-maatregelen, de specifieke omstandigheden, zoals hieronder uiteengezet, in acht te nemen. Elke plenaire vergadering (in februari, juni en oktober) zal de FATF de documenten herzien indien daar aanleiding voor is.” Van banken mag dit wel worden verwacht. Maar moeten administratiekantoren (die overigens niet onder toezicht van DNB staan) dit ook doen op grond van de Wwft?
  • De Europese Commissie bereidt een nieuwe antiwitwasrichtlijn voor, zie mijn bericht (augustus 2011).
  • Ik schreef een artikel “Antiwitwaswetgeving en de praktijk van alledag: de weigerende notaris en de opzeggende bank” over de problemen bij de naleving van de antiwitwasregels, augustus 2011.
  • Sinds de zomer 2011 verstrekt de belastingdienst Wwft-voorlichting, met name gericht op makelaars in onroerende zaken en verkopers van goederen. Zie mijn bericht hierover op deze site. Nieuwsbericht: kijk hier.
  • Ongedateerd bericht FIU-Nederland, “Extra aandacht voor Politically Exposed Persons (PEP’s)“, naar aanleiding van situatie in Libië.
  • Ongedateerd bericht FIU-Nederland, “Personen en organisaties waarvan de tegoeden op grond van nationale en Europese regelgeving bevroren zijn”.
  • Uitspraak rechtbank Amsterdam 21 juli 2011, LJN: BR2619, uitspraak over bevriezing van tegoeden in het kader van Sanctieregeling terrorisme 2007 II. De voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam heeft het besluit van de Minister van Buitenlandse Zaken om de tegoeden van IHH-Nederland te bevriezen geschorst.
  • In juli 2011 publiceerde de belastingdienst een Wwft-leidraad voor makelaars (die ik overigens pas veel later ontdekte).
  • “Accountants melden van alle vrijeberoepsbeoefenaren de meeste ongebruikelijke transacties.” aldus een bericht op accountant.nl dat verwijst naar een artikel (pdf) in De Accountant onder de titel “Voorkomen witwassen en vastgoedfraude” (juli 2011).
  • Wijziging van het besluit van de Minister van Financiën tot aanwijzing toezichthouders Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme, zie overheid.nl. Deze wijziging is het gevolg van het toevoegen van domicilieverlening als Wwft-plichtige dienst. Toelichting bij het besluit: “Per 1 Juli 2011 zijn de domicilieverleners als aparte instelling benoemd onder de Wet ter voorkoming van witwassen en het financieren van terrorisme. Thans is De Nederlandsche Bank de aangewezen toezichthouder. Dit is niet de bedoeling. De Nederlandsche Bank blijft toezichthouder voor wat betreft de trustkantoren, maar met deze aanpassing is beoogd dat het toezicht op de natuurlijke persoon, rechtspersoon of vennootschap die beroeps- of bedrijfmatig een adres of postadres ter beschikking stelt, voor zover deze niet kwalificeert als trustkantoor, zal worden uitgevoerd door de controleambtenaren van de Belastingdienst Holland/Midden Unit MOT. ” (15 juli 2011)
  • Er is op 19 juli 2011 een internetconsultatie gestart inzake wijziging van de Wwft, zie mijn bericht.
  • Sinds 1 juli 2011 valt ook domicilieverlening onder de Wwft als zelfstandige dienst. Zie mijn bericht.
  • De minister van veiligheid en justitie stelt voor het toezicht op naleving van de Wwft door advocaten weg te halen bij het Bureau Financieel Toezicht en neer te leggen bij een nieuwe toezichthouder voor de advocatuur, zie hierover de internetconsultatie en het bericht op rijksoverheid.nl (juli 2011). De Nederlandse Orde van Advocaten is niet blij met het voorstel. Zie over het voorstel mijn bericht.
  • De antiwitwaswetgeving is ooit bedacht voor banken en vervolgens op een grote variëteit van ondernemingen van toepassing verklaard, waarbij niemand zich heeft afgevraagd of de ondernemingen er wel praktisch iets mee kunnen. Dat dit niet werkt, is te voorspellen (maar politiek natuurlijk niet bespreekbaar). Uit een proefschrift van mevrouw Liliya Gelemerova dat deze maand is verschenen, “The anti-money laundering system in the context of globalisation: a Panopticon built on quicksand?“, blijkt dat de customer due diligence van de antiwitwaswetgeving niet goed functioneert. Zie hierover het persbericht van de universiteit van Tilburg. Ik heb hierover ook een bericht gemaakt. Aanvulling 27 mei 2013: inmiddels is de pdf-versie van dit proefschrift bekend gemaakt.
  • Op 11 mei heeft de Duitse regering een wetsvoorstel inzake de Duitse antiwitwasregelgeving ingediend. Zie over de reactie van DIHK mijn bericht.
  • FIU-Nederland voert nieuw meldsysteem ongebruikelijke transacties in. Met ingang van 9 mei  2011 wordt bij de Financial Intelligence Unit-Nederland (FIU-Nederland) een nieuw systeem ingevoerd voor het melden en verwerken van ongebruikelijke transacties. Bestanden moeten in XML-formaat worden aangeleverd en voor het doen van meldingen is registratie van belang. Meer informatie over het nieuwe systeem is te vinden via de website van de FIU: www.fiu-nederland.nl. De meest frequente melders zijn inmiddels door FIU-Nederland op de hoogte gesteld van de gewijzigde procedure.
  • Brief van de staatssecretaris van veiligheid en justitie van 13 april 2011, waarin de evaluatie van het Bureau Financieel Toezicht, te Utrecht (BFT) aan de orde komt. Over onder meer deze brief is in april 2011 vergaderd, zie het verslag.
  • Het Bureau Financieel Toezicht moet de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) kunnen handhaven door zelf boetes op te leggen, bericht over de plannen van staatssecretaris Teeven, Advocatenblad nr. 6, 2011 (alleen voor abonnees).
  • De Nederlandse Orde van Belastingadviseurs (NOB) schrijft op de site over de nieuwe leidraden (1 april 2011). Op de NOB site is meer informatie over de Wwft te vinden.
  • Op 1 april 2011 (helaas geen aprilgrap) kwam BFT met specifieke Wwft-leidraden voor diverse groepen, onder meer (a) advocaten en juridisch dienstverleners en (b) accountants, belastingadviseurs, administratiekantoren en alle overige instellingen zoals genoemd in artikel 1 lid 1 letter a sub 11, 12 en 13 Wwft Deze leidraden zijn via de site van BFT te vinden.
  • Bericht FIU voor melders, extra aandacht voor Politically Exposed Persons (PEP’s) naar aanleiding van gebeurtenissen Noord-Afrika, omstreeks april 2011.
  • Deloitte publiceerde in opdracht van de EU een rapport over de witwasbestrijding in Europa, bericht NOVA, februari 2011. De pdf versie van het rapport is te vinden via de EU site.
  • In februari 2011 bracht het ministerie van financiën een algemene leidraad over de Wwft uit. Deze is onder meer via rijksoverheid.nl en de site van BFT te vinden. Zie over deze leidraad het bericht van de NOB.

2010

2009

  • M.L van Duijvenbode, artikel Het cliëntenonderzoek in de WWFT: een terugblik op het afgelopen jaar, Onderneming en Financiering 2009 (17) 4, pagina 39 en verder. Opmerking ET: de titel van dit artikel dekt niet de lading aangezien het geen terugblik op het afgelopen jaar is. In het artikel wordt wel de geldende regelgeving samengevat, vooral gericht op de doelgroep kredietinstellingen.

2008