Eerder schreef ik over de bijzondere praktijk van bankentoezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) om de sectoren die zij aanmerkt als ‘hoog risico sectoren’ op het gebied van witwassen en/of terrorismefinanciering, bekend te maken via het vragenformulier dat zij aan ondertoezichtgestelden, zoals banken, stuurt. Dit is niet alleen een stiekeme en niet transparante werkwijze die een overheidstoezichthouder niet betaamt.

Nog erger is dat van onderbouwing van het verdacht maken van deze branches geen sprake is, terwijl er in de lijst diverse sectoren staan waarin een zeer kleine minderheid van de organisaties/ondernemingen crimineel is. Zo in onbegrijpelijk waarom alle adviseurs en consultants een hoog risico op het gebied van witwassen en/of terrorismefinanciering zouden opleveren.

Over de zwarte lijst die trustkantoren moeten hanteren schreef ik in april jl. Inmiddels was ik in de gelegenheid om de zwarte lijst van branches te bekijken die DNB in het vragenformulier voor banken heeft opgenomen (excelbestanden: NL / EN).

Zwarte lijst van branches (versie banken)
Die lijst luidt:

• Grondstoffen, mineralen, mijnbouw
• Olie, gas, energie
• Militaire goederen/defensie
• Handelaren in edelmetalen
• Handelaren in losse diamanten
• Juweliers
• Handelaren in kunst
• Veilinghuizen
• Handelaren en/ of handelsplatformen en/of aanbieders van bewaarportemonnees in crypto’s
• Uitgevers van cryptotokens (uitgegeven via een Initial Coin Offering)
• Crowdfunding
• (Online) kansspelen
• Bouw, infrastructuur, offshore & dredging**
• Commercieel vastgoed
• Trustkantoren
• Doelvennootschappen en doorstroomvennootschappen van trustkantoren
• Coffeeshops, growshops
• Profsport*
• Relaxbedrijven, prostitutie, adult industry (incl. internet)
• Religieuze instellingen & charitatieve instellingen (o.a. stichtingen)
• Transport, shipping
• Adviesdienstverlening, consultancy
• Intellectueel eigendom/patenten/royalty’s
• Money transfer organisaties en payment service providers
• Farmaceutische industrie
• Cash intensieve sectoren (bijv. taxi branch, car wash / parking / wasserettes)
• Schroothandel
• Autohandelaren
• Horeca
• Online shops
• Handel in luxe / waardevolle producten (leer / bont, antiek, vee)
• Telecom (belwinkels etc.)

De lijst is identiek aan de de zwarte lijst van branches voor trustkantoren, behoudens de twee hierboven blauw gemarkeerde items.

De-risking
Organisaties/ondernemingen uit de hierboven genoemde categorieën kunnen verwachten dat zij veel KYC-vragen van hun bank krijgen en veel moeite zullen hebben om naar een andere bank over te stappen, aangezien banken alles wat volgens DNB hoog risico is proberen buiten de deur te houden (‘de-risking’).

Voor zover ik weet legt DNB geen verantwoording af over de maatschappelijke schade die een gevolg is van haar zwarte lijst van branches.

Verdachtmaking moet stoppen
Het is dringend nodig dat er een einde komt aan de maatschappelijk onbetamelijke praktijken van DNB (en mogelijk andere overheidstoezichthouders) om zonder behoorlijke onderbouwing complete branches verdacht te maken.