Onlangs liet DNB weten dat de jaarlijkse uitvraag van trustkantoren is gestart. Trustkantoren zijn bekend met dit tijdrovende fenomeen, dat kenmerkend is voor het financiële toezicht.

Dit jaar is de naamgeving van het integriteitsrisicorapportageformulier gewijzigd, dat formulier, dat bekend stond als het Instelling Specifieke Informatie formulier (‘ISI formulier’) heet nu integriteitsrisicorapportage-formulier (‘IRAP formulier’) [excel]. Het tweede formulier is het Governance, Gedrag & Cultuur en Risicomanagement formulier (‘GGC RM formulier’) [excel], waarbij kan worden aangetekend dat ook het IRAP formulier vragen over governance, gedrag & cultuur en risicomanagement bevat. Liefhebbers van compliance proza kunnen inspiratie opdoen in de formulieren.

Een vergelijking met de banken-pendant van het IRAP formulier was nog niet mogelijk op het moment dat ik dit artikel schreef.

Hoog risico in het IRAP formulier

Al eerder zag ik dat DNB zijn standpunt inzake hoog risico via de uitvraagformulieren bekend maakt en niet netjes via gewone uitingen op de website (en uiteraard ontbreken toelichting en onderbouwing). Ook nu gebeurt dat weer. Ondernemers die met trustkantoren of banken te maken krijgen kunnen uit het onderstaande afleiden hoe het komt dat zij als hoog risico worden bejegend.

In het kader van de trustdienstverlening is het navolgende hoog risico volgens het IRAP formulier.

Hoog risico wegens structuur of rechtsvorm (rubriek ‘Structuren*/eigenschappen doelvennootschappen’)

DNB noemt:

• Doelvennootschappen met private structuur**
• Doelvennootschappen met kwalificatie BFI
• Doelvennootschappen met > 5 lagen in de structuur***
• Doelvennootschappen dat onderdeel is van een structuur met één of meer nominee shareholders
• Doelvennootschappen waarbij sprake is van een structuur met één of meer commanditaire vennootschappen dan wel buitenlandse rechtspersonen die qua eigenschappen/kenmerken vergelijkbaar zijn met een Nederlandse commanditaire vennootschap.
• Doelvennootschappen die kwalificeren als coöperatie/coöperatieve vereniging
• Doelvennootschappen die onderdeel zijn van een structuur waarin één (of meer) (Angelsaksische) trust(s) is (zijn) opgenomen
• Doelvennootschappen die onderdeel zijn van een structuur waarin één (of meer) stichting(en) is (zijn) opgenomen
• Doelvennootschappen die zelf kwalificeren als stichting
• Doelvennootschappen met één (of meer) buitendirecteuren die alleen/zelfstandig bevoegd is (zijn)
• Doelvennootschappen waarbij sprake is van back-to-back**** leningen bij de doelvennootschap en/of haar deelneming(en)

Er hoort de volgende toelichting door DNB bij:

* Structuur: het gaat hierbij om de eigendomsstructuur en de formele zeggenschapsstructuur van de doelvennootschap, alsmede de relevante delen van de structuur van de groep waartoe de doelvennootschap behoort.

** Een private structuur is een structuur die (al dan niet middellijk) gehouden wordt door een of enkele natuurlijke personen, dan wel waar sprake is van feitelijke of bijzondere zeggenschap door een of enkele natuurlijke personen. Het betreft geen beursgenoteerde onderneming en geen staatsbedrijf.

*** NB: bij het bepalen van het aantal lagen dienen zowel de lagen onder als boven de doelvennootschap in acht te worden genomen (incl. de dv).

**** Een back-to-back lening is een kredietinstrument waarbij de kredietnemer geld of financiële instrumenten ter beschikking krijgt. De kredietverstrekker ontvangt daarvoor een zekerheid, direct of indirect, uit eigen liquide middelen van de kredietnemer bijvoorbeeld in de vorm van een deposito, garantiestelling of (in depot) ontvangen financiële waarden.

Hoog risico algemeen (rubriek ‘Doelvennootschappen algemeen’)

Hier worden door DNB genoemd:

• Doelvennootschappen gerelateerd aan vastgoed* (o.a.: projectontwikkeling, het doen van vastgoedtransacties, exploitatie van vastgoed)
• Doelvennootschappen waaraan ook een ander trustkantoor trustdiensten verleent
• Inactieve doelvennootschappen (> 1 jaar geen transactie/activiteit (anders dan instandhouding))

Toelichting DNB

* Hierbij gaat het om de hoofdactiviteit van de structuur waar de doelvennootschap onderdeel van is.

Activiteiten in hoog risico sectoren

DNB geeft de volgende lijst:

• Grondstoffen, mineralen, mijnbouw
• Olie, gas, energie
• Militaire goederen/defensie
• Handelaren in edelmetalen
• Handelaren in losse diamanten
• Juweliers
• Handelaren in kunst
• Veilinghuizen
• Handelaren en/ of handelsplatformen en/of aanbieders van bewaarportemonnees in crypto’s
• Uitgevers van cryptotokens (uitgegeven via een Initial Coin Offering)
• Crowdfunding
• (Online) kansspelen
• Bouw, infrastructuur, offshore & dredging**
• Commercieel vastgoed
• Coffeeshops, growshops
• Profsport*
• Relaxbedrijven, prostitutie, adult industry (incl. internet)
• Religieuze instellingen & charitatieve instellingen (o.a. stichtingen)
• Transport, shipping
• Adviesdienstverlening, consultancy
• Intellectueel eigendom/patenten/royalty’s
• Money transfer organisaties en payment service providers
• Farmaceutische industrie
• Cash intensieve sectoren (bijv. taxi branch, car wash / parking / wasserettes)
• Schroothandel
• Autohandelaren
• Horeca
• Online shops
• Handel in luxe / waardevolle producten (leer / bont, antiek, vee)
• Telecom (belwinkels etc.)

Toelichting DNB:

* Het gaat om (o.a.) spelers, intermediairs, zaakwaarnemers, nationale en internationale bonden (zoals KNVB, FIFA, UCI en IOC), teams/clubs, en eigenaren van teams/clubs.

** (zee)kustgerelateerde bouw- en engineeringactiviteiten, baggeren en dreggen

Hoog risico landen

Daar wordt in het formulier niet over gesproken want in het formulier zit een algemene landenlijst met het verzoek of er ubo’s, PEP’s en doelvennootschappen met activiteiten in het land zijn. Dat zal wel komen omdat de lijsten van hoog risico landen steeds wijzigen en er vele verschillende in omloop zijn.

Slotopmerking

In de ogen van DNB is veel hoog risico. Misschien komt dat omdat de activiteiten vanzelf hoog risico worden als een trustkantoor betrokken is.

Het lijkt me nl. onjuist te denken dat religieuze en charitatieve instellingen per definitie hoog risico zijn. Ook adviseurs en consultants zijn dat niet per definitie net als een aantal andere categorieën. Onbegrijpelijk is dat DNB money transfer organisaties en payment service providers als hoog risico noemt (terwijl daar ook Wwft en Wft van toepassing zijn en toezicht wordt uitgeoefend), terwijl banken en andere financiële instellingen niet worden genoemd.

NB Zie ook deze reactie op bovenstaand artikel, zoals verschenen op de site van Compliance Platform Trustkantoren, waar dit artikel eerder verscheen en mijn commentaar: “Het is vreemd om alle stichtingen als hoog risico aan te merken terwijl maar enkele stichtingen malafide zijn. Waarom worden niet alle bv’s als malafide aangemerkt, want ook daar zijn enkele entiteiten malafide.
Wat mij betreft moet het hele systeem van ‘red flags’ en hoog risico volledig op de schop aangezien het nu leidt tot maatschappelijk onbetamelijk handelen door ondernemingen onder toezicht (op grond van Wwft en/of Wtt 2018)“.