Zwarte lijsten van landen die iets niet goed doen, zijn in de wetgevende mode. Helaas zijn het niet alleen internationale organisaties, zoals witwasbestrijdingsorganisatie FATF en de Europese Commissie, die dat soort zwarte lijsten maken en regelmatig landen toevoegen en afvoeren. Bovendien zijn er ook nog verschillende soorten zwarte lijsten van landen. Zo kent de Europese Commissie een landenlijst op het gebied van witwasbestrijding én een landenlijst op fiscaal gebied.

Nederland wil ook een duit in het zwarte lijsten zakje doen. Op 7 oktober jl. is de Consultatie aanwijzing van laagbelastende staten 2020 van start gegaan. Daarin wordt voorgesteld de volgende landen op de zwarte lijst te zetten: Anguila, Bahama’s, Bahrein, Barbados, Bermuda, Britse Maagdeneilanden, Guernsey, Isle of Man, Jersey, Kaaimaneilanden, Koeweit, Qatar, Turkmenistan, Turks- en Caicoseilanden, Vanuatu en Verenigde Arabische Emiraten.

Consultatiedeelname
Ik heb een poging gedaan aan de consultatie mee te doen met onderstaande tekst, waarin ik maar weer eens om een database van schurkenstaten heb gevraagd:

Het is ongewenst dat Nederland eigen zwarte lijsten van landen vaststelt, naast de vele andere zwarte lijsten die er al zijn, zoals van Europa, FATF en consorten. Nog erger is dat de zwarte lijsten periodiek worden aangepast en dat een behoorlijke overheidsdatabase ontbreekt, met zwarte lijstlanden, de reden waarom een land op een zwarte lijst staat, wie het land op de lijst heeft geplaatst en wanneer het land weer van de zwarte lijst is afgevoerd. Daarmee bezorgt Nederland grote problemen voor de ondernemingen die acht moeten slaan op al die zwarte lijsten en daar consequenties aan moeten verbinden.
Aanbevelingen: [1] geen nationale zwarte lijsten van landen; [2] een goede zwarte lijst-landen database creëren, eventueel in samenwerking met de EU; [3] hoor en wederhoor toepassen bij de landen op de beoogde zwarte lijst landen; [4] wijziging van de zwarte lijst maximaal één keer per twee jaar op 1 januari.

Hoewel ik een ontvangstbevestiging kreeg, is me niet duidelijk of de indiening is gelukt. Op de reactiepagina zie ik nog niets.

Aanvulling 10 oktober 2019
De Raad van de Europese Unie maakte vandaag bekend dat 2 landen zijn geschrapt van lijst van de fiscale zwarte lijst van landen (‘niet-coöperatieve rechtsgebieden’) en dat 5 staten voldoen aan toezeggingen. Er staan nog negen namen op de lijst van niet-coöperatieve rechtsgebieden:

Amerikaans-Samoa, Belize, Fiji, Guam, Oman, Samoa, Trinidad en Tobago, de Amerikaanse Maagdeneilanden en Vanuatu.

Lees over het bovenstaande het nieuwsbericht van de Raad en de Nota aan de Raad van oktober 2019 betreffende de actualisering van de EU-lijst van niet-coöperatieve rechtsgebieden inzake de belastingregeling voor ondernemingen (pdf). Uit het bericht blijkt dat de lijst van fiscale schurkenstaten met ingang van 2020 twee keer per jaar zal worden geactualiseerd.
Opmerkelijk is dat op de Nederlandse lijst van fiscale schurkenstaten staten ontbreken die wel op de EU lijst staan en dat Nederland andere fiscale schurken aanwijst dan de EU. Als de zwarte lijst alleen voor de landen die er op staan relevant zou zijn, zou dat niet erg zijn.

Aanvulling 15 oktober 2019
Jourová over de schurkenstatenmethodiek:

At #ECOFIN @EUCouncilPress I told finance ministers about ongoing work to improve methodology on high risk 3rd countries. @EU_Commission wants to work closely with 3rd countries to correct #moneylaundering problems and protect EU financial system. pic.twitter.com/A4kOHPf8B5

— Věra Jourová (@VeraJourova) 10 oktober 2019