In het internationale betalingsverkeer wordt een belangrijke rol gespeeld door SWIFT, de Society of Worldwide Interbank Financial Telecommunications [1]. SWIFT verzorgt onder meer een berichtensysteem tussen banken en kwam tien jaar geleden in het nieuws toen bleek dat de Amerikaanse geheime dienst onbelemmerde toegang heeft tot betalingsgegevens van Europeanen [2]. Hoewel het Europees parlement zich er tegen keerde [3] lijkt de VS nog steeds toegang te hebben tot het SWIFT-berichtenverkeer [4].

Tax Justice Network stelt wereldwijde financiële surveillance voor
Tax Justice Network (TJN) is een lobby organisatie op het gebied van belastingheffing. Deze organisatie heeft geen belangstelling voor de schade die internationale samenwerking op het gebied van belastingheffing nu al oplevert voor burgers. Zo heeft de organisatie nog nooit interesse getoond voor de slachtoffers van de Amerikaanse FATCA wet (lees mijn FATCA-inleiding).

TJN maakte eind maart bekend dat zij een wereldwijde financiële surveillance via een aangepaste versie van het SWIFT-berichtensysteem voorstaan:

SWIFT data can be useful in financial investigations and supervision in two ways. First, law enforcement agencies could access batches of SWIFT transactions for specific cases they are investigating, to trace specific transactions. Second, broad access to SWIFT data could enable advanced analytics to identify suspicious transaction patterns, develop risk algorithms, and guide policy analyses. This could be done through financial intelligence units or anti-money laundering supervisory bodies in the financial sector. 

Volgens TJN is gewenst dat bij iedere transactie verplichte gegevens wordt meegestuurd inzake de betaler en de ontvanger van de betaling:

• natuurlijke personen: naam, geboortedatum, geboorteplaats en adres;
• rechtspersonen en overige entiteiten: naam, identificatienummer juridische identiteit, personalia uiteindelijk belanghebbenden;

en voorts gegevens inzake de bij de betrokken financiële instellingen. Over dit onderwerp is door vier auteurs van TJN met subsidie van de EU [6] een rapport geschreven [7] waarin aanbevelingen aan de EU worden gedaan.

Het artikel en rapport laten zien dat TJN een ongegrond geloof heeft in technische middelen om misdaad te detecteren en bestrijden en de ogen sluit voor de risico’s die aan het excessieve dataverkeer verbonden zijn.

Noten

[1] Lees de inleiding op de Engelstalige wikipedia.
[2] Onder meer te vinden via de wikipedia inleiding. Der Spiegel schreef op 15 september 2013: NSA Spies on International Payments; Reuters: Hackers release files indicating NSA monitored global bank transfers; Engadget: Shadow Brokers release also suggests NSA spied on bank transactions, 14 april 2017.
[3] Op 11 februari 2010 verscheen een artikel op de site van Bits of Freedom over het SWIFT-akkoord dat door het Europees parlement werd verworpen: Europees Parlement schrijft geschiedenis na torpederen Swift, Axel Arnbak, 11 februari 2010. Aanvang van het artikel: “Met een overweldigende meerderheid heeft het Europees Parlement het SWIFT-akkoord verworpen. Dit akkoord zou de financiële gegevens van alle Europese burgers doorsluizen naar de Verenigde Staten.“.
[4] Zie het bericht van Tax Justice Network onder [5], waarin staat: “The interest in accessing SWIFT data for detecting and combatting risks of illicit financial flows is not new. The Financial Action Task Force has sought access to SWIFT data since the 1990s, but SWIFT resisted. Despite this, authorities around the world have gained some access to SWIFT data. The US used SWIFT data in its Terrorist Finance Tracking Program to map out terrorist networks, and the US, EU, and UK expelled some Russian banks from the SWIFT network in 2022 to enforce economic sanctions against Russia. Researchers have also used SWIFT data to estimate capital fleeing Ecuador, and to study the impact of anti-money laundering regulation on payment flows“.
[5] Zie het bericht van Tax Justice Network, SWIFT: The next frontier in countering dirty money, 28 maart 2023.
[6] Het rapport is gemaakt in het kader van het Europese TRACE project, meer informatie op de site van TRACE. Doel van het project is om artificial intelligence oplossingen te ontwikkelen waarmee illegale geldstromen kunnen worden verstoord. Met de TRACE-oplossingen kunnen overheden witwassen en terrorismefinanciering bestrijden en gegevens efficiënter uitwisselen.
[7] Rapport: Comparative Report on SWIFT Data in the EU27, geschreven door Markus Meinzer, Moran Harari, Florencia Lorenzo en Andres Knobel (allen van Tax Justice Network), gepubliceerd op 6 maart 2023 op SSRN.