Eerder schreef ik al het artikel “Leidt de verscherpte Wwft tot dienstweigering door banken en andere Wwft-plichtigen?“. Het antwoord op die vraag luidt: ‘ja’, want op dit moment zijn onder meer banken bezig om cliëntrelaties te beëindigen omdat zij deze “te ingewikkeld” vinden, onder meer vanwege hun Wwft-verplichtingen.

Recent is in het nieuws gekomen dat ABN Amro afscheid heeft genomen van twee bejaarde in het buitenland wonende Nederlanders (zie onder meer FD, Telegraaf). Dat was voor een kamerlid aanleiding om onderstaande vragen te stellen:

Vraag 1
Hebt u kennisgenomen van het artikel «ABN Amro stuurt «buitenlanders» terecht weg»1 en een bijbehorende uitspraak van het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid)2 ?

Vraag 2
Was dit gevolg van de achtereenvolgende antiwitwasrichtlijnen voorzien of bedoeld?

Vraag 3
In hoeverre geeft de Nederlandse nationaliteit een recht op het aanhouden van een bankrekening in Nederland? Vindt u dat een wenselijke situatie?

Vraag 4
Hoe wordt gegarandeerd dat Nederlanders in het buitenland hoe dan ook hun AOW-uitkering of pensioen kunnen ontvangen?

Vraag 5
Is het mogelijk dit soort (risicoloze) klanten uit te zonderen van het Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft)-regime? Bent u daartoe bereid?

Vraag 6
Betekent deze uitspraak dat ook tijdelijk geëxpatrieerde Nederlanders Nederlandse bankdiensten kunnen worden ontzegd? Zo ja, hoe wilt u dat voorkomen?

Vraag 7
Welke gevolgen gaan de antiwitwasmaatregelen hebben voor internationale bedrijven, instellingen en ambassades in Nederland? Wat betekent dit voor het vestigingsklimaat? Kunt u ervoor instaan dat de financiële dienstverlening op peil blijft, tegen redelijke tarieven?

Noten

1 https://www.telegraaf.nl/financieel/1994997/abn-amro-stuurt-buitenlanders-terecht-weg
2 https://www.kifid.nl/fileupload/jurisprudentie/GeschillenCommissie/2018/uitspraak_2018–281__bindend_.pdf

Aanvulling 22 mei 2018
Het WODC heeft onlangs een themanummer Justitiële Verkenningen uitgebracht over verbanning en nieuwe vormen van uitsluiting, zie de aankondiging. In de inleiding schrijft WODC:

Op tal van plaatsen in Nederland zijn eeuwenoude zogeheten banpalen te vinden. Ze markeren de oude grenzen van de banne, het rechtsgebied van de stad. Wie in vroeger tijden werd gestraft met verbanning, werd tot voorbij de banpaal gebracht en geacht zich niet meer binnen de stadsgrenzen te begeven. Maar verbanning en uitsluiting zijn niet enkele fenomenen uit het verleden. Nieuwe vormen daarvan zijn in de afgelopen decennia steeds populairder geworden in Nederland. Het gaat dan om gebiedsontzeggingen, openbaar-vervoerverboden, stadionverboden en (collectieve) toegangsverboden tot winkels en horeca.Het bijzondere van deze maatregelen is dat ze vaak niet strafrechtelijk van aard zijn, maar door de bestuursrechter of door private partijen worden opgelegd, al dan niet in samenwerking met de politie.Bij het binnengaan van een café, stadion, winkel(centrum), trein of tram gelden namelijk huisregels en gaan mensen stilzwijgend een contract aan dat zij zich naar behoren zullen gedragen. Het overtreden van de huisregels, en de contractbreuk die daarmee gepaard gaat, leidt zo tot een overtreding in bestuursrechtelijke of in civielrechtelijke zin.
In de afgelopen decennia zijn publieke taken en verantwoordelijkheden op het gebied van veiligheid steeds meer bij andere partijen dan de overheid komen te liggen. (…)
In dit themanummer wordt in vier artikelen ingegaan op allerlei vragen die deze maatregelen oproepen. Zo is voor het uitvaardigen van bestuursrechtelijke en civielrechtelijke verboden minder bewijslast nodig dan in het strafrecht. De rechts­bescherming is daarmee kleiner dan bij strafrechtelijke maatregelen. Ook is er de kwestie van proportionaliteit: hoe verhoudt de zwaarte van de genomen maatregelen zich tot de ernst van het delict?
In de overige vier artikelen is er aandacht voor drie andere vormen van moderne uitsluiting, namelijk op het terrein van vreemdelingen, staatlozen en de arbeidsmarkt. Ook de historische achtergronden van verbanning komen aan bod, in het bijzonder de wijze waarop deze straf werd toegepast van de achttiende tot de twintigste eeuw in Noordwest-Europa.

Zo te zien komen de consequenties van de witwasbestrijding niet aan de orde.

Aanvulling 15 juni 2018
Op 14 juni 2018 zijn de antwoorden bekend gemaakt.