Enige tijd geleden was in het nieuws dat een stichting, die was opgericht om de minister van Financiën ‘op afstand’ te zetten van  haar vermogensbelangen, niet de juiste uiteindelijk belanghebbende (ubo) zou hebben ingeschreven. Mijn vermoeden was dat het een stichting administratiekantoor, ‘stak’, zou zijn (blog).

Natuurlijk zijn hier in de Tweede Kamer vragen over gesteld, die recent werden beantwoord. De beantwoording illustreert dat ubo-kunde een juridische mandarijnenwetenschap is geworden, want de minister van Financiën is geen ubo van de stichting, aldus het antwoord op vraag 2:

Naar aanleiding van berichtgeving in de media heb ik een notarieel advies gevraagd over de bij wet voorgeschreven UBO-registratie. Op grond van dit advies en gelet op de relevante wet- en regelgeving met bijbehorende parlementaire toelichting is de conclusie dat ik niet kwalificeer als UBO van de door mij opgerichte stichting. De bestuurders van de stichting zijn aan te merken als UBO en zijn terecht als zodanig geregistreerd vanaf 31 december 2021. Hieronder licht ik dit toe.

Het doel van het registreren van de UBO van een juridische entiteit is het tegengaan van financieel-economische criminaliteit, zoals witwassen van geld en terrorismefinanciering. Door registratie ontstaat transparantie over wie de uiteindelijk belanghebbende van een onderneming of rechtspersoon is. Het betreft de natuurlijke persoon die, al dan niet achter de schermen, zeggenschap heeft over een onderneming of rechtspersoon. De verplichting tot het doen van de UBO-registratie is door de wetgever neergelegd bij de juridische entiteiten zelf. De UBO heeft op grond van de wet een medewerkingsverplichting om te zorgen dat de juridische entiteit de gegevens heeft om de registratie te kunnen voldoen.

Zoals ik aan uw Kamer heb gemeld, heb ik mijn financiële en zakelijke belangen, conform het geldende beleid zoals is neergelegd in de brief van 20 december 2002, op afstand geplaatst door het in beheer te geven aan een stichting (beheerstichting).  [1] Slechts het beheer van de vermogensbestanddelen wordt op grond van een beheersovereenkomst door de beheerstichting verzorgd. De vermogensbestanddelen zelf zijn niet overgedragen aan de beheerstichting, waardoor het eigendom, en rekening en risico bij mij blijven. Het recht op de financiële vruchten blijft ook bij mij. Voor zover financiële en zakelijke belangen in registers moeten worden opgenomen, ben ik daarin ook opgenomen als eigenaar, waardoor de transparantie gewaarborgd is.

Ik heb – en dat is ook het beoogde doel – geen zeggenschap binnen de stichting, behoudens het goedkeuringsrecht als het bestuur van de stichting zou willen besluiten tot statutenwijziging of ontbinding van de stichting. Een en ander is vastgelegd in de statuten van de stichting en de beheersovereenkomst die is gesloten tussen mij en de stichting.

De beheersstichting vormt geen (eigen) vermogen. Als er geen vermogen is, kan ook niet uitgekeerd worden. In het geval wel vermogen zou worden gevormd, dan geldt ook nog het wettelijke verbod voor een stichting tot uitkering van vermogen aan onder andere de oprichter. Het eventuele vermogen kan dan ook niet aan mij worden uitgekeerd.

Op grond van de wet zijn dan ook, in de hierboven geschetste situatie, de bestuurders aan te wijzen als UBO van de beheersstichting. Volledigheidshalve voeg ik het externe juridisch advies van de notarissen toe als bijlage bij deze antwoorden.

[1] Matthias Pauw. 5 oktober 2022. Minister Kaag en haar stichting in de fout met eigen anti-witwasregel. https://www.rtlnieuws.nl/economie/artikel/5337636/Minister-sigrid-kaag-ubostichting-st-jude.

De media (zoals RTL) begrijpen niets van de regels. RTL publiceerde een BroodjeAapUbo (zouden ze al gerectificeerd hebben?).

Het geeft verder aan hoe zeer het ministerie van Financiën op het gebied van witwasbestrijding de weg kwijt is. Hoog opgeleide personen werkzaam bij de overheid en in de private sector (onder meer banken, notarissen) verdoen  hun tijd met dit soort onzinexercities.

Het antwoord op vraag 4 (“Transparantie van juridische entiteiten en de UBO’s die hier achter zitten is een belangrijk middel in het voorkomen en opsporen van financieel economische criminaliteit. Het UBO-register levert hier een belangrijke bijdrage in.“) is dan ook onjuist.

Meer informatie:

• Pagina Tweede Kamer site.
• Beantwoording, site Tweede Kamer.
• Notitie ubo bij stichting of stak (bijlage bij beantwoording), waarin een notariskantoor uitlegt hoe het vermogen van een minister op afstand wordt gezet.