Op Toezine verscheen het artikel “Hoe kun je leren van fouten?“. Het valt op dat door de auteur van dit artikel van de veronderstelling wordt uitgegaan dat de regels kloppen en uitvoerbaar zijn, zodat alleen nog naar het menselijk nalevingsgedrag hoeft te worden gekeken. Het is hoog tijd dat deze gedragswetenschappers na gaan denken over de vraag of de regels wel begrijpelijk zijn voor de burgers. In diverse domeinen is daar alle aanleiding voor. Wie pakt de handschoen op?

Regeldruk

Dat er iets mankeert aan de regels, wordt in hetzelfde digitale magazine geïllustreerd door het artikel naar aanleiding van de oproep van brancheorganisaties in onder meer onderwijs en zorg om iets te doen aan de regeldruk. Zij signaleren dat incidenten hebben geleid tot gedetailleerde regels en tot stapeling van verantwoordingseisen. Een verantwoorde beroepsuitoefening komt daardoor in het gedrang; het lijkt of een juist doorlopen van de procedure procedure belangrijker is dan het goed helpen van mensen (of het goed bedienen van cliënten). De ondertekenaars van de oproep dringen aan op maatwerk voor iedere sector:

We willen graag de juiste maatvoering terugbrengen in het toezicht. Regels vereenvoudigen, standaardisatie in informatievoorziening en maatwerk creëren voor iedere sector. Met focus op reële risico’s. Graag gaan we daar het gesprek met u en de Tweede Kamer over aan.

Ook in deze sectoren lijkt het one-size-fits-all virus te heersen.

Antiwitwasbureaucratie

In de financiële wereld is rondom de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering hetzelfde proces aan de gang. Alleen daar heeft niemand kritiek op de regelgevingsmoloch met excessieve bureaucratie, snel veranderende regels en veel one-size-fits-all concepten. Komt dat omdat de naleefkundige dienstverleners denken goed geld te kunnen verdienen aan alle ondernemers die zich aan de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) moeten houden? Of komt het doordat incidenten in de sector uitvergroot aan het publiek worden gepresenteerd door de zogenaamd onafhankelijke onderzoeksjournalisten (die wel interesse hebben voor sappige criminele verhalen maar niet voor de antiwitwasbureaucratie) en door een politieke lobby?

Ik blijf me er over verbazen.

Meer informatie:

• Af en toe erkent de overheid wel dat de regels niet goed zijn, zie bijvoorbeeld Doorgeslagen regeldruk corporaties aangepakt, FD 6 december 2017.
• Lees ook “Fouten maken de mens” door marketeer Jochem Koole (5 december jl.) over de perfectie-ideologie die met dank aan de IT hoogtij viert, zowel in de door Koole beschreven persoonsmarketing (iedere mens zijn eigen marketeer), als in het recht.
• Eerder schreef ik het artikel “Open foutencultuur in een trollenmaatschappij | compliance” naar aanleiding van een bericht van de AFM.