Deze maand zijn de nieuwe nationale risicobeoordelingen (National Risk Assessments, ‘NRA’s’) op het gebied van witwassen en terrorismefinanciering bekend gemaakt.
Private ondernemingen die verplicht zijn misdaad te bestrijden [1] zijn verplicht om bij hun eigen risicobeoordelingen (van zichzelf en van hun klanten) met deze NRA’s rekening te houden.
De NRA’s zijn aan de Tweede Kamer bekend gemaakt, zie deze pagina, met verwijzing naar de rapporten van het WODC [2] over witwassen (pdf) en terrorismefinanciering (pdf).

Betaaldienstverlening (inclusief banken)

WODC kondigde de NRA’s aan in het bericht Grootste witwas- en terrorismefinanciering-risico’s in Nederland in kaart gebracht. In het berichten melden zij dat de grootste risico’s verbonden zouden zijn aan ondergronds bankieren en de laagdrempelige mogelijkheden openen buitenlandse bankrekening (merkwaardig nu in andere landen van de EU gelijksoortige regels gelden als in Nederland) [3].

Apart is dat vergunde banken een hoog risico zouden vormen op witwassen en terrorismefinanciering [4], terwijl de minister van Veiligheid onlangs zei dat de grote witwasgeldstromen buiten de banken om gaan (gemeld in mijn interview met Risk & Compliance, zie ook blog). Dit kan betekenen dat juridische dienstverleners en accountants/belastingadviseurs die banken en betaaldienstverleners bedienen, die Wwft-plichtigen in de hoogste risicocategorie moeten plaatsen en zeer veel compliance werk moeten verrichten (= bewijs leveren dat zij de banken gecontroleerd hebben op witwassen en terrorismefinanciering), terwijl twijfelachtig is dat dit iets bijdraagt aan de misdaadbestrijding.

Dreigingen

Hierna volgen passages uit de inhoudsopgaven van de NRA’s, waaruit blijkt dat de dreigingen bij witwassen en terrorismefinanciering voor een deel identiek zijn:

witwassen:

terrorismefinanciering:

Net als in de vorige NRA’s [5] is deze beoordeling gebaseerd op ‘expertoordelen’ [6], dus op mensen van de misdaadbestrijdingsincrowd.

De dreigingen omvatten het hele gewone leven
Uit de inhoudsopgave blijkt dat ongeveer alles wat gewone burgers doen een grote dreiging is, immers, alle girale en contante transacties via zowel banken als betaalinstellingen (‘Payment Service Providers’) zijn hoog risico. Ook het openen van een buitenlandse bankrekening is hoog risico (belangrijk voor degenen die door Nederlandse betaalinstellingen worden geweigerd). Het hele vastgoed is een witwasdreiging (bizar).

Lachwekkend is dat ‘legaal verkregen eigen middelen‘ een grote dreiging voor terrorismefinanciering vormen. Het maakt duidelijk dat terrorismefinanciering als fenomeen niet bestaat, immers, terrorisme kan overal mee gefinancierd worden. De opsomming in de inhoudsopgave is daarom grote flauwekul. Ik schreef al eerder over dit onzinconcept [7].

Tot slot

Op dit moment heb ik geen gelegenheid om de beide rapporten nauwkeurig te lezen en te analyseren. Maar de inhoudsopgave geeft me grote zorgen over de kwaliteit van de NRA’s.

Er zijn best mogelijkheden om misdaad met hulp van private ondernemingen te bestrijden, maar op dit moment zijn Nederland, Europa en dat clubje in Parijs (FATF) volledig op de verkeerde weg. Het bouwwerk wat zij hebben opgetuigd kost ongelofelijk veel geld, leidt tot discriminatie en uitsluiting en is niet effectief. Dit geld kan beter worden besteed.

Noten

[1] Op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft).
[2] Wetenschappelijk Onderzoek-  en Datacentrum, kennisinstituut van het ministerie van Veiligheid, lees de nadere informatie.
[3] Misschien dat het in het Verenigd Koninkrijk anders is.
[4] Aldus het artikel van WODC.
[5] Zie de speciale WODC-pagina over National Risk Assessment met onder andere een overzicht van eerdere rapportages.
[6] WODC schrijft: “De risicobepaling kwam tot stand door expertoordelen over de mogelijke impact van witwas- en terrorismefinanciering-methoden af te zetten tegen de ‘weerbaarheid’ van het beleidsinstrumentarium.”
[7] Zie de terrorismefinancieringsartikelen op dit blog, onder meer:

• Rapport terrorismefinanciering | Wesseling en De Goede, eindelijk een serieus rapport. Maar of er iets mee wordt gedaan…
• Banken krijgen opsporingsinformatie | Serious Crime Taskforce en Terrorismefinanciering Taskforce, met daderinformatie kunnen banken makkelijker opsporen.
• Terrorismefinanciering bestaat nog steeds niet | DNB onderzoek Vivat
• Terrorismefinanciering is geen afzonderlijk fenomeen, bevestigt FATF
• Is het tijd voor een terroristenregister of voor schrappen terrorismefinanciering uit de Wwft?
• Terrorismefinanciering bestaat niet maar wordt wel opgespoord