Al eerder hoorde ik de minister van Veiligheid op de radio zeggen dat grote criminelen hun geldverkeer niet via het reguliere bancaire systeem afwikkelen. Dat betekent dat de inspanningen die banken en betaaldienstverleners zich getroosten weinig zijn hebben; al het geld dat zij besteden aan de opsporing [1] van grote criminelen wordt dus over de balk gegooid.

De grote criminele geldstromen gaan niet via het reguliere financiële systeem
Nu zag ik dat zij deze mededeling ook in de Tweede Kamer heeft gedaan. Uit het verslag van het antwoord in de eerste termijn in het kader van de begrotingsbehandeling [2] zegt de minister dat het ministerie goed zicht heeft gekregen op de criminele geldstromen en dat het reguliere bancaire systeem er geen rol in speelt:

We hebben goed zicht gekregen op de criminele geldstromen en zien dat een groot deel van het geld niet in ons land wordt witgewassen. Geld gaat via ondergronds bankieren het land uit en wordt in het buitenland uitgegeven. Het geld dat we hier kunnen afpakken en de realistische doelen die daarbij horen, staan dus niet in verhouding tot de criminele miljarden die erin rondgaan.

en verder op:

Sinds een paar jaar weten we door die gehackte berichten dat het geld grotendeels niet hier is; die miljarden zijn niet hier. (…)
Dat ga je niet terugzien in die bedragen — daar ben ik inmiddels van overtuigd — omdat het geld net als de drugs grotendeels ons land verlaat. Dan kunnen we onszelf bezighouden en zeggen: het moet richting die miljarden. Maar dat gaat niet (…)

en

Als het gaat over crimineel geld afpakken en je weet dat van die 16 miljard het grootste deel niet in Nederland is, dan kunnen we met elkaar rondjes blijven draaien en denken dat dat wel in Nederland had moeten zijn en dat de doelen daarom hoger moeten, om vervolgens gefrustreerd te raken dat het niet zo is.

Criminele multinationals
Wat het ook moeilijk maakt is dat de er zeer rijke criminele partijen actief zijn. Het maakt duidelijk dat het geld dat al die Wwft-plichtigen in het midden- en kleinbedrijf moeten uitgeven aan witwasbestrijding volledig verspild is. De minister:

Dit is volgens mij ook de meest complexe aanpak die er is, omdat wat tegenover ons staat, oneindig veel geld in handen heeft en georganiseerd is als zijnde multinationals. Dus dat is waar je mee te maken hebt.

Consequenties
Deze bevinding zou er toe moeten leiden dat het concept van de privatisering van de criminaliteitsbestrijding (‘witwasbestrijding’) grondig wordt herzien. Wie pakt de handschoen op?

NB Het valt op dat er misdaadbestrijdende leden van de Tweede Kamer zijn die nog steeds denken dat ‘de poortwachters’ nuttig zijn [3]. Wie maakt hen wijzer?

Noten:

[1] Juridisch is wat bedrijven doen geen opsporing maar het detecteren van ‘ongebruikelijke transacties’ (transacties waarvan redelijkerwijze kan worden vermoed dat witwassen of terrorismefinanciering in het spel is). Praktisch komt het op hetzelfde neer. Overigens wordt door de verantwoordelijke ministeries hardnekkig en stelselmatig verhuld dat het om een private opsporingstaak gaat.
[2] Zie dit verslag van de plenaire vergadering van 8 februari jl. inzake Begroting Justitie en Veiligheid (36410-VI) van 8 februari jl.
[3] Zoals mevrouw Michon-Derkzen, van de partij die heeft gezorgd voor grote bezuinigingen op politie en justitie (de VVD). Deze partij belijdt alleen met de mond dat zij van ‘law & order’ zijn.

Aanvulling 21:55 uur
Noot [2] aangepast aangezien de verwijzing naar het verslag niet klopte.