Het nieuwste schandaal op het gebied van financiële surveillance van burgers vindt niet toevallig in de VS plaats.

TRAC-schandaal
Op 18 januari jl. maakte mensenrechtenorganisatie ACLU bekend [1] (machinevertaling):

Hoe de opsporingsautoriteit van Arizona een geheim, illegaal surveillanceprogramma opzette om miljoenen van onze financiële gegevens te oogsten.
Nieuwe gegevens, verkregen door de ACLU, werpen licht op de omvang van een massaal surveillanceprogramma dat de financiële gegevens van Amerikanen in de gaten houdt.

De database heet ‘Transaction Record Analysis Center’ (TRAC) en registreert en analyseert money transfers.

ACLU is het met de gang van zaken niet eens, onder meer omdat kwetsbare groepen die van de money transfer diensten gebruik maken hierdoor worden geraakt (machinevertaling):

Western Union, MoneyGram en andere financiële dienstverleners bedienen vaak mensen die anders geen toegang hebben tot bankrekeningen of traditionele financiële diensten, zoals arbeidsmigranten die geld naar huis sturen naar hun familie en mensen zonder kredietwaardigheid. Omdat leden van gemarginaliseerde gemeenschappen sterk afhankelijk zijn van deze diensten in plaats van traditionele banken, komt de last van dit overheidstoezicht onevenredig zwaar terecht bij diegenen die toch al het meest kwetsbaar zijn voor buitensporige rechtshandhaving.

Verder heeft de geheimhouding rond de toegang van de opsporing tot de TRAC-database verstrekkende gevolgen voor mensen die op basis van deze gegevens van misdrijven worden beschuldigd, maar niet weten dat deze gegevens zijn gebruikt om hen te onderzoeken. We weten nu van drie strafrechtelijke vervolgingen waarbij TRAC-gegevens betrokken zijn, maar dat is zeker een klein deel, en strafrechtadvocaten en rechters moeten meer weten.

Uit het bericht blijkt dat de rechtsbescherming van de benadeelde burgers onvoldoende is, een fenomeen dat we in Nederland ook kennen. In het wetsvoorstel plan van aanpak witwassen dat nu bij de Tweede Kamer aanhangig is ontbreekt een volwassen rechtsbescherming.

WSJ
Deze bekendmaking kreeg ook aandacht van zakenkrant The Wall Street Journal, in het bericht “Little-Known Surveillance Program Captures Money Transfers Between U.S. and More Than 20 Countries” (Weinig bekend surveillanceprogramma oogst money transfers tussen de VS en meer dan 20 landen).

“een perfect voorbeeld van de doctrine van de Amerikaanse agentschappen (…) om de middelen om deze plagen te bestrijden om te buigen naar een illegaal instrument voor het massaal verzamelen van privé en vertrouwelijke informatie
Frédéric Pierucci las het WSJ artikel en schreef geërgerd op LinkedIn [2] (machinevertaling):

Onder het mom van een legitieme strijd tegen drugshandel, witwassen of corruptie, zien we hier opnieuw een perfect voorbeeld van de doctrine van de Amerikaanse agentschappen (#DOJ, #FBI, #DEA,…) om de middelen om deze plagen te bestrijden om te buigen naar een illegaal instrument voor het massaal verzamelen van privé en vertrouwelijke informatie van Amerikaanse en Europese burgers.

Een les voor de datahongerige Europese en Nederlandse overheid
Nu de witwasbestrijdingsconcepten uit de VS komen (via de informele wereldregering FATF), doen de Europese en Nederlandse overheden er goed aan lessen te trekken uit de gang van zaken in de VS.

Het TRAC-schandaal is het zoveelste voorbeeld dat Amerikaanse criminaliteitsbestrijdingsconcepten grote schade toebrengen aan burgers. Ook de schade als gevolg van FATCA heeft ons dat geleerd – zodat er alle aanleiding is om de Amerikaanse aanpak niet klakkeloos over te nemen. Immers, in de VS zijn de grondrechten van burgers niet veilig.

Het bancaire sleepnet, via Transactiemonitoring Nederland (TMNL), is een typisch voorbeeld van een Amerikaans criminaliteitsbestrijdingsconcept (bekijk de FATF publicaties). Dat sleepnet hoort er niet te komen.

Noten

[1] Origineel:

Little-Known Surveillance Program Captures Money Transfers Between U.S. and More Than 20 Countries
Law-enforcement agencies across the U.S. have direct access to over 150 million transactions housed at an Arizona nonprofit

[2] Lees dit bericht, het citaat luidt in het origineel:

Sous couvert de lutte légitime contre le trafic de drogue, le blanchiment ou la corruption, on voit ici encore un parfait exemple de la doctrine des agences américaines (#DOJ, #FBI, #DEA,..) de détourner les moyens de lutte contre ces fléaux en outil illégal de collecte massive d’informations privées et confidentielles de citoyens américains et européens.