De internationale bedenkers van het register van ‘uiteindelijk belanghebbenden’ (ubo-register) hebben bedacht dat rechtspersonen die geen ‘echte’ uiteindelijk belanghebbende (ubo) hebben (bijvoorbeeld [indirecte] aandeelhouders), hun bestuurders in het ubo-register moeten inschrijven. Een dergelijke ubo wordt ook wel ‘pseudo-ubo’ genoemd. Dit is onder meer aan de orde bij not-for-profit stichtingen. Waarom die internationale bedenkers dit willen is raadselachtig, nu diezelfde statutair bestuurders al in het handelsregister staan ingeschreven. Een onderbouwing van de noodzaak om statutair bestuurders als ubo te registreren, ben ik nog nergens tegen gekomen. Ik ben nog steeds boos op Judith Sargentini (toen lid Europees parlement) die destijds weigerde mijn twitter-vraag hierover te beantwoorden.

Vrijbit bij de AP
Gisteren zag ik dat not-for-profit organisatie Vrijbit met dit thema bezig is en daar – eveneens gisteren – een artikel over publiceerde op hun site: Update: Drama UBO-register sleept zich alsnog voort. Uit het artikel blijkt dat Vrijbit zich verzet tegen de registratie van bestuurders van not-for-profit organisaties in het ubo-register. De organisatie heeft een verzoek bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) ingediend en wordt – zo blijkt uit het bericht – vandaag door de AP gehoord.

De positie van de AP is lastig, aangezien de fenomenen ubo en ubo-register zijn gebaseerd op Europese regelgeving, daar kan de AP niet zo maar omheen. Het neemt niet weg dat ook de antiwitwaswetgeving van Europa aan de AVG en het Europees Handvest moet voldoen, zoals ook aan de orde was in de uitspraak van het Europese hof van november vorig jaar.

Rechtmatigheid registratie bestuurders not-for-profit wordt niet aangekaart
Om op een goede wijze tegen grondrechten schendende regelgeving op te treden, is nodig dat er wordt samengewerkt en juridisch onderbouwde standpunten worden ingenomen.

Voor zover ik weet zijn er geen andere not-for-profit organisaties bezig met het merkwaardige pseudo-ubo fenomeen, terwijl ze er allemaal last van hebben. Het zal wel een gebrek aan tijd, menskracht en geld zijn. Dat is jammer, want zo komen de overheden er mee weg.

Meer informatie:

Vrijbit is een burgerrechtenorganisatie, zo te zien gerund door vrijwillers, die zich onder meer bezig houdt met regeldruk voor vrijwilligers in besturen, digitale overheid en biometrische gegevens in identiteitsbewijzen (zie dossiers). Ze beheren een aantal subsites, onder meer wijvertrouwenslimmemetersniet.nl.

Over de uitspraak van het Europese Hof

• Persbericht Europees Hof 22 november 2022 over de uitspraak in het Nederlands.
• Op dit blog: ECJ judgment: “the provision whereby the information on the beneficial ownership of companies incorporated within the territory of the Member States is accessible in all cases to any member of the general public is invalid”, 22 november 2022.
• Op dit blog: Interview met voorzitter van het Europees Hof van Justitie over onder meer de uitspraak over de ubo-registers, 15 december 2022.