In dit blogbericht breng ik wat kritische reacties op het bancair sleepnet bij elkaar.

Inleidende informatie over het sleepnet:

# mijn eerste artikel over het wetsvoorstel waarvan het sleepnet deel uitmaakt,
# mijn artikel over het sleepnet.

Reacties

Fleur le Roy
(advocaat strafrecht en bestuursrecht) publiceerde een kritische opinie in het FD van 13 januari, Privacy op de tocht door nieuwe witwasaanpak (ook vermeld in Advocatie). Zij merkt onder meer op:

Het gevreesde onheil zit onder meer in de massale schaal van de gegevensverwerking en het feit dat gegevensbeveiliging nooit 100% kan worden gegarandeerd. Ook zien de instanties het gevaar dat geautomatiseerde profilering leidt tot discriminatie, met onterechte alerts, plaatsing op een zwarte lijst en uitsluiting tot het reguliere bankwezen tot gevolg.
De Toeslagenaffaire laat zien wat dit kan aanrichten. Bovendien laat het wetsvoorstel het treffen van passende maatregelen ter bescherming van grondrechten aan marktpartijen over, terwijl dit een taak van de overheid is. Kortom, het wetsvoorstel staat een verhit Kamerdebat te wachten.

Bert Hubert
(technisch expert) schreef op 24 december kritisch over de kabinetsplannen inzake het bancair sleepnet in zijn artikel Vervang vergeten verontwaardiging over privacyschendingen door inhoudelijke analyse (al eerder hier aangekondigd, er stond een variant in de Volkskrant) en constateert:

Oude normen voor privacy lijken geheel verdwenen. In de jaren tachtig zou niemand het in zijn hoofd hebben gehaald om met dit soort voorstellen te komen.

Hubert, die voormalig toezichthouder AIVD en MIVD is, maakt zich zorgen, want:

Ook een overheid met de beste bedoelingen kan door te grote bevoegdheden op het verkeerde pad raken

Vincent Böhre
van Privacy First schreef een opinie in het Brabants Dagblad van 17 december: Door ‘sleepnet’ banken is iedere burger verdacht (betaalmuur, al eerder aangekondigd), intro:

In de strijd tegen criminaliteit wil het kabinet banken de mogelijkheid geven om particuliere transacties boven de 100 euro te controleren. Maar misdaadbestrijding hoor je niet bij amateurs neer te leggen maar dient door de overheid zelf te worden uitgevoerd.

Kees Verhoeven, voormalig lid van de Tweede Kamer (site), 13 december:

Het kabinet wil alle transacties boven de 100 euro gaan laten monitoren door de banken.

Opnieuw een uiterst risicovol (data)wetsvoorstel dat volgens onafhankelijke adviesorganen kan leiden tot ongekende massasurveillance, uitsluiting en discriminatie.https://t.co/KYFc0LB2GC

— Kees Verhoeven (@KeesVee) December 13, 2022

Simon Hania (profiel bij Netkwesties), 13 december:

Geen enkele nette burger heeft toch wat te verbergen voor een welwillende overheid? Misschien moeten we OVchipdata, informatie uit nummerplaatherkenningscameras en telecomgebruiksgegevens meteen maar toevoegen. Dat helpt vast ook heel goed om ons in bedwang te houden. 😇 https://t.co/Mtyib7funq

— Simon Hania (@simonhania) December 13, 2022

Rob de Wijk, de bekende defensie expert (info HCSS), 12 december:

Als we dit gaan doen mogen we nooit meer het vingertje opheffen naar dictaturen. Zo wordt ook Nederland een controlestaat zoals China of Rusland: Kabinet wil betalingsverkeer beter laten monitoren, Kamer heeft vragen https://t.co/SlxXu7TR5e

— rob de wijk (@robdewijk) December 12, 2022

Privacy First
(privacy voorvechter) stuurde op 2 december aan het parlement een kritische brief onder de titel ‘Misdaadbestrijding is niet gediend met bancair sleepnet en navraagplicht‘ en een memo met een uitgebreide reactie.

De Bont
(advocatenkantoor) publiceerde op 15 november 2022 het artikel Plan van aanpak witwassen? U bedoelt Plan van uitsluiting financieel systeem!

Aanvulling 2 februari 2023
Het onderwerp is ingewikkeld voor de gewone media. Toch is er wat aandacht voor de criminaliteitsbestrijding door banken, bijvoorbeeld bij RTL Nieuws. Op 31 januari verscheen daar het artikel Opeens geblokkeerd door je bank: ‘We konden niets meer betalen’.

In de Telegraaf stond het artikel, ‘Rekening geblokkeerd na gift aan kleinzoon, bank belooft beterschap’, over grootouders die hun boodschappen niet meer konden betalen nadat zij geld overmaakten voor hun kleinzoon die geen Nederlandse naam heeft.

Mensen die dit soort problemen ondervinden met de amateur-misdaadbestrijders van banken willen er vaak niet over praten. Een van mijn contacten schreef nadat ik een oproep deed ervaringen te melden:

Dit kreeg ik terug van een particulier:

“Oh wat goed dat ze dat doet! Wij zitten nog midden in de zaak en komen er liever niet mee naar voren dus ik sla qua verhaal doen even over”