Op 18 oktober ging een wetgevingsconsultatie van start die het voor de opsporing makkelijker moet maken om aan bankgegevens te komen. Het verwijzingsportaal bankgegevens bestaat momenteel al en ik schreef er al over. De belangrijkste wijziging staat in het navolgende nieuwe artikel in de Wft:

In de toelichting wordt uitgelegd wat de veranderingen inhouden. De belangrijkste verandering is dat saldo- en transactiegegevens door de vier grootbanken (ING, ABN Amro, Rabobank en de Volksbank) automatisch aan de overheid kunnen worden geleverd. In de toelichting staat onder meer:

Het snel ter beschikking krijgen van saldo- en transactiegegevens van bankrekeninghouders die bijvoorbeeld verdacht worden van het witwassen van crimineel geld of van frauderen bij verkooptransacties (o.a. WhatsApp fraude) verkleint de kans dat criminelen nog tijdens het onderzoek geld wegsluizen. Om succesvol crimineel geld af te kunnen pakken en beslag te kunnen leggen op tegoeden moet bekend zijn wat het saldo op een rekening van een verdachte persoon is. Tevens moet bekend zijn van en naar welke rekeningen geldbedragen zijn overgemaakt om zo geldstromen te volgen en vervolgens beslag op financiële producten te leggen.

Gezondheidsgegevens bij de bank?
Opvallend is dat in de toelichting bij artikelen 126nf Sv, 126uf Sv en 126zn Sv wordt verondersteld dat uit de bankgegevens de volgende persoonsgegevens zouden zijn af te leiden betreffende iemands

• godsdienst of levensovertuiging,
• ras,
• politieke gezindheid,
• gezondheid,
• seksuele leven of
• lidmaatschap van een vakvereniging.

Het is verrassend dat deze informatie uit bankgegevens zouden kunnen kunnen worden afgeleid, misschien uit lidmaatschappen (maar dat lijkt bij ras onwaarschijnlijk). Het betekent verder dat deze gegevens kennelijk relevant zijn voor de opsporing van misdaad, wat riekt naar discriminatie. Ik ben benieuwd wat mensenrechtenorganisaties hier van vinden.

Andere instanties
Voorts kunnen gegevens worden geleverd aan Europese instanties (het Europees Openbaar Ministerie [EOM] en het Europees Bureau voor Fraudebestrijding OLAF) en aan andere buitenlandse opsporingsinstanties (internationale rechtshulpverzoeken). Het portaal kan worden gebruikt door het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) en door de Belastingdienst.

Onderzoek bij derden en verschoningsrecht
Het onderzoek naar rekeningen kan kennelijk betrekking hebben op anderen dan verdachten of veroordeelden. Ook bankgegevens van derden kunnen worden opgevraagd, zo kan uit een verwijzing naar onder meer artikel 6:4:12 en artikel 6:4:14 Sv worden afgeleid, al wordt mij niet duidelijk waarom het verwijzingsportaal hier relevant zou zijn. In deze artikelen staat nl. dat derden gegevens inzake de veroordeelde moeten verstrekken. Neuzen op de bankrekeningen van die derden lijkt daar niet mee in overeenstemming. Ook in de passage over de AVG wordt melding gemaakt van inzage van bankrekeninggegevens van derden:

De toelichting die wordt gegeven begrijp ik niet. Strafrechtspecialisten moeten hier nog maar eens goed naar kijken.

Bij de bevoegdheden in verband met het onderzoek naar het vermogen van een veroordeelde wordt melding gemaakt van het verschoningsrecht van onder meer familieleden, professionele verschoningsgerechtigden, journalisten en bepaalde getuigen.

IMEI en mobiel nummer
Nieuw is dat bij personen ook het e-mail adres, het mobiele telefoonnummer en het IMEI nummer van de mobiele telefoon zullen worden geregistreerd, voor zover de betaaldienstverlener of bank er over beschikt.

NB Het bovenstaande geeft een aanduiding van de nieuwe regels maar is niet compleet.

Meer informatie:

• Aankondiging consultatie
• Ontwerp regeling.
• Ontwerp memorie van toelichting.