Aangezien banken de hoofdrol spelen in de witwasbestrijding, begon ik nieuwsgierig aan een artikel in economenblad MeJudice over de toekomst van de banksector, geschreven door Rens van Tilburg en gepubliceerd op 30 september 2019.
Hij schrijft dat Nederland over een relatief grote financiële sector beschikt, die relatief sterk is geconcentreerd. De drie grootbanken hebben op de meeste deelmarkten een gezamenlijk marktaandeel van 80 tot 90 procent. Van Tilburg meldt dat de Nederlandse banken het verlenen van hypotheken als hoofdactiviteit hebben (nooit geweten!) en zijn veranderd van financiers van ondernemers in hoofdzakelijk financiers van woningen. Dat is opmerkelijk. De trend naar hypotheekverschaffing hangt volgens het artikel samen met de Basel II regels.  Opvallend is dat Van Tilburg schrijft dat banken steeds minder bekendheid met ondernemers hebben en daardoor de kredietwaardigheid slechter kunnen inschatten, met als gevolg toename van risico. Daardoor wordt de financiering van ondernemers nog onaantrekkelijker. Over de witwasbestrijdingsrol zwijgt hij.

Eerder las ik op overheid.nl [*] dat banken nauwelijks verdienen aan het betalingsverkeer, zie onder andere het antwoord op vraag 3:

De conclusie is dat het betalingsverkeer, afhankelijk van de rentestand, voor banken structureel verlieslatend of op zijn best break-even is. De kernactiviteit betalingsverkeer (tariefopbrengsten –/– kosten) was zowel in 2005 als 2010 flink verlieslatend; dat gold voor alle betaalproducten. De verliezen werden vrijwel geheel goedgemaakt door de balansinkomsten, ofwel de marge die banken konden maken op de op de betaalrekening aangehouden tegoeden. Het resultaat op het betalingsverkeer is daarmee sterk afhankelijk van de balansopbrengsten en die op hun beurt weer van de rente.

In deze berekeningen zijn de kosten van de witwasbestrijding vast niet mee genomen. Het kan betekenen dat de banken aan de witwasbestrijding kopje onder kunnen gaan.

[*] Lijst van vragen en antwoorden inzake de toekomst financiële sector, 5 april 2019, in het dossier Toekomst financiële sector.

Aanvulling 10 januari 2020
In het FD van 6 januari 2020 stond een artikel van Harald Benink en Arnoud Boot, Europese banken zijn kwetsbaar en moeten zo snel mogelijk vernieuwen, waaruit het zelfde beeld oprijst als in het Mejudice artikel. Zij schrijven onder meer “Winsten van banken ‘klotsen niet tegen de plinten op’, zoals sommige politici beweren“. Ook hier blijft de witwasbestrijding buiten beschouwing. Dat hoort bij een andere afdeling, kennelijk.

Aanvulling 16 januari 2020
In het FD stond op 14 januari jl. Banken maken bezwaar tegen ‘fors gestegen’ belastingdruk.