De Amerikanen hebben met diverse Europese landen verdragen gesloten, op grond waarvan particuliere ondernemingen (banken) uit de EU financiële gegevens moeten verstrekken ten behoeve van de Amerikaanse belastingheffing (iets wat de Amerikanen dacht ik niet voor de EU doen), het zgn. FATCA verdrag, zie mijn eerdere bericht.

Inmiddels hebben een aantal banken laten weten dat zij vanwege de administratieve rompslomp geen zin meer hebben in Amerikaanse klanten, zie recent dit bericht over Alex en BinckBank. Uit dit bericht blijkt dat het College voor de Rechten van de Mens vindt dat dit niet mag. Zie daar over ook het bericht van het College op hun site. Onderstaand de samenvatting van het oordeel van het College:

Samenvatting

Situatie

Een man met de Nederlandse nationaliteit woont al bijna zijn hele leven in Nederland. Hij heeft ook de Amerikaanse nationaliteit omdat hij in Amerika geboren is. Dat maakt hem belastingplichtig in Amerika, oftewel een ‘US person’. De man heeft een beleggingsrekening bij Alex. Alex houdt zich bezig met online aan- en verkoopopdrachten voor beleggers. Op 1 december 2013 beëindigt de bank de dienstverlening met de man en alle andere (150) US persons. Aanleiding is een overeenkomst tussen Nederland en Amerika tot uitwisseling van financiële gegevens. In de loop van 2014 wordt de wet die dit regelt voorgelegd aan het parlement. Doel van de wet is dat US Persons die buiten Amerika wonen belastingaangifte doen bij de Amerikaanse belastingdienst. Vanaf 1 juli 2014 moeten Nederlandse financiële instellingen daarom gegevens van US persons verstrekken aan de Amerikaanse belastingdienst. De bank wil niet voldoen aan de verplichting om alle transactiegegevens van US persons te verstrekken. Hiervoor zou de bank zijn administratieve systemen aanzienlijk moeten aanpassen. Gezien het geringe aantal US persons leidt dit tot onevenredig hoge kosten, waardoor deze dienstverlening een verliesgevende operatie wordt. Volgens de bank is het onderscheid niet verboden, omdat het is gebaseerd op een algemeen verbindend voorschrift. De voorziene wet dwingt de bank ertoe Amerikanen te weren. De bank voert ook aan dat het discriminatieverbod hoe dan ook buiten toepassing moeten blijven, omdat de financiële gevolgen onaanvaardbaar zijn. De bank beroept zich daarom op redelijkheid en billijkheid.

Oordeel College

Het College voor de Rechten van de Mens oordeelt dat BinckBank N.V. jegens de man verboden onderscheid op grond van nationaliteit maakt door de dienstverlening te beëindigen.

Toelichting

De bank verklaart dat US persons geen rekeninghouder meer kunnen zijn. De bank sluit daarom personen met de Amerikaanse nationaliteit uit van deze dienstverlening. Dit is direct onderscheid op grond van nationaliteit. Direct onderscheid is verboden, tenzij de wet een uitzondering kent. Bijvoorbeeld een algemeen verbindend voorschrift dat tot onderscheid dwingt. Het College oordeelt dat de overeenkomst en de voorziene wet de bank er niet toe verplichten om personen met de Amerikaanse nationaliteit uit te sluiten. De bank kiest er om bedrijfseconomische redenen zelf voor Amerikanen te weigeren. Het College verwerpt dan ook het beroep van de bank op de wettelijke uitzondering. Ook oordeelt het College dat er geen redenen zijn om op grond van redelijkheid en billijkheid inbreuk te maken op het verbod op het maken van direct onderscheid op grond van nationaliteit.

Kijk hier voor de complete tekst.

Een interessant oordeel, want in beginsel is iedere ondernemer in Nederland vrij om klanten wel of niet te accepteren. Om die reden is het niet meer dan logisch dat bepaalde banken Amerikaanse klanten weigeren. Het is natuurlijk wel de vraag of dit mag gelden voor essentiële diensten.

Praktisch alternatief is dat Amerikanen veel hogere tarieven aan de banken moeten betalen (zodat zij de extra administratieve last zelf betalen); maar dan blijft voor de bank het probleem dat zij in hun systemen het onderscheid tussen nationaliteiten moeten maken en daar consequenties aan moeten verbinden voor tarieven en naleving van de (FATCA) voorschriften.

Met het oordeel van het College heb ik grote moeite. Ik zie nl. niet in waarom Nederlandse ondernemers gratis diensten zouden moeten verlenen ten behoeve van de Amerikaanse overheid. Het zou beter zijn als door middel van Europese regelgeving wordt tegen gegaan dat Nederlandse ondernemers Amerikaanse verplichtingen hebben.

Aanvulling 9 februari 2015
Artikel uit The Wall Street Journal, waaruit blijkt dat Engelse banken een bejaarde Amerikaanse vrouw als klant weigeren: “A Clumsy Law Makes U.S. Expats Financial Lepers“, “In England, a 74-year-old woman, a U.K. resident for 50 years, has been kicked out of her retirement account by a major British financial institution.”

Aanvulling 22 december 2020
Mijn standpunt aangevuld met nieuwe kennis.