Terwijl de Rechtbank Midden-Nederland gisteren een voor de rekeninghouder van de bank gunstige uitspraak deed, werd een – helaas bindende – uitspraak van de Geschillencommissie Financiële Dienstverlening van het Kifid bekend, waarin werd beslist dat Aegon Bank de spaarrekening van iemand met de Amerikaanse nationaliteit mocht sluiten.

De geschillencommissie is weliswaar van mening dat niet naar nationaliteit gediscrimineerd mag worden, maar oordeelt dat Aegon Bank hier een rechtvaardigingsgrond zou hebben, zo blijkt uit overwegingen 3.5 en verder, waarbij de commissie spreekt over ‘FACTA’  in plaats van ‘FATCA’:

Beëindiging van de spaarrekening

3.5 De vraag is of de bank discriminerend en onrechtmatig heeft gehandeld door de spaarrekening van de consument te beëindigen. De commissie oordeelt als volgt.

3.6 De commissie sluit aan bij de uitspraak van de commissie met nummer 2017-326. In deze zaak weigerde de bank een Amerikaans belastingplichtige het openen van een spaarrekening. In deze uitspraak is, kortgezegd, geoordeeld dat de bank een indirect onderscheid naar nationaliteit in de zin van de Algemene Wet Gelijke Behandeling (AWGB) maakt. Na een belangenafweging concludeert de commissie in die uitspraak dat voor het indirecte onderscheid in dit geval een rechtvaardiging bestaat waardoor het niet verboden moet worden geacht.

3.7 Met inachtneming van bovengenoemde uitspraak concludeert de commissie ook in de onderhavige klacht dat de bank met het beëindigen van de spaarrekening, omdat de consument Amerikaans belastingplichtig, een indirect onderscheid heeft gemaakt naar nationaliteit in de zin van artikel 1 sub c van de Algemene Wet Gelijke Behandeling (hierna: AWGB).

3.8 De vraag die vervolgens voorligt of het beroep van de bank op artikel 2 lid 1 AWGB slaagt. In dit artikel staat dat het verbod van onderscheid niet geldt ten aanzien van indirect onderscheid, indien dat onderscheid objectief gerechtvaardigd wordt door een legitiem doel en de middelen voor het bereiken van dat doel passend en noodzakelijk zijn.

3.9 De bank heeft aangevoerd dat het voor haar onredelijk bezwarend is om maatregelen te moeten nemen om te voldoen aan de FACTA. De bank moet een zeer kostbare en tijdrovende aanpassing in haar werkproces doorvoeren die van haar in redelijkheid niet kan worden verlangd. Bovendien kan de bank te maken krijgen met hoge boetes als zij niet voldoet aan de strenge eisen van de rapportageverplichting uit de FACTA. Tot slot heeft de bank onweersproken aangevoerd dat de consument via andere financiële dienstverleners reeds toegang heeft tot het betalingsverkeer.

3.10 De commissie acht het doel om onder alle omstandigheden te voldoen aan de uit het tussen de Verenigde Staten en Nederland gesloten belastingverdrag voortvloeiende verplichtingen voor financiële dienstverleners legitiem en de door de bank genoemde aanpassingen in haar werkprocessen noodzakelijk. Daarmee dient zich in het kader van de beoordeling van de passendheid een belangenafweging aan tussen enerzijds het belang dat de consument heeft bij het toegang verkrijgen tot de bancaire dienstverlening als verleend door de bank en anderzijds het belang dat de bank heeft bij vrijheid bij de inrichting van haar bedrijfsmodel.

3.11 Hoewel de commissie begrijpt dat de opzegging ingrijpende en onaangename gevolgen voor de consument heeft, weegt het belang van de consument bij voortzetting van dit spaar- product of het verkrijgen van een ander passend spaarproduct van de bank niet zo zwaar als het belang van de bank in deze bij de beëindiging van het spaarproduct.

3.12 De commissie concludeert dat de bank een rechtvaardiging heeft waardoor het indirecte onderscheid naar nationaliteit niet verboden moet worden geacht. Op basis hiervan is er dan ook geen grond voor een eventuele schadevergoeding en zullen de overige vorderingen van de consument onbesproken blijven.

Opvallend is dat de belangen van de bank hier zwaarder wegen dan van de klant, die in dit geval wel (kennelijk elders) bankrekeningen heeft. Het is een hoogst merkwaardige belangenafweging.

Aegon Bank en de tot dezelfde groep behorende Knab bank weigeren iedereen met de Amerikaanse nationaliteit (niet alleen ‘onbedoelde Amerikanen’).

Meer informatie:

• De uitspraak van de Geschillencommissie Financiële Dienstverlening van het Kifid.
• De uitspraak wordt door Taxlive samengevat, waarbij Aegon Bank een ‘kleine bank’ wordt genoemd.