Op 26 september jl. ging de internetconsultatie van start inzake wijziging van het Uitvoeringsbesluit Wwft 2018. In dit besluit zijn regels inzake de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) opgenomen.

In de bijlage bij het besluit staan de ‘indicatoren’ op grond waarvan Wwft-plichtige ondernemingen, zoals kunsthandelaren, een ‘ongebruikelijke transactie’ aan FIU-Nederland moeten melden.

In het concept-besluit wordt een wijziging van die indicatoren in de kunsthandel voorgesteld.

Nieuwe meldplicht voor kunsthandelaren
Verkopers en kopers van kunstvoorwerpen (bij transacties voor een bedrag van € 10.000 of meer) dienen op grond van een binnenkort te verwachten wijziging van de Wwft cliëntenonderzoek naar elkaar uit te voeren en ongebruikelijke transacties te melden. Transacties hoeven niet alleen te worden gemeld als er vermoedens van criminaliteit zijn (transacties waarvan de verkoper of koper van kunstvoorwerpen aanleiding heeft te veronderstellen dat deze verband kan houden met witwassen of financieren van terrorisme).

In het consultatiedocument wordt een speciale ‘objectieve’ indicator voor kunsthandelaren voorgesteld, inhoudend dat ook als er geen criminele vermoedens zijn, iedere transactie voor een waarde van € 20.000 of meer gemeld moet worden. Deze indicator wordt in het consultatiedocument niet nader toegelicht.

Ik ben niet thuis in de kunsthandel, maar ik stel me zo voor dat dit een groot aantal meldingen aan FIU-Nederland kan gaan opleveren. Het lijkt er op dat hiermee naast de boekhouding van de kunstverkoper en de kunstkoper nog een derde boekhouding bij FIU-Nederland gaat ontstaan. Zo’n boekhouding is alleen interessant als het vol staat met ‘echte’ ongebruikelijke transacties en niet als het grootste deel reguliere handel is. De vraag rijst hoe zinvol objectieve indicatoren zijn, als het grootste deel van de gemelde transacties niet-crimineel is.

Het levert natuurlijk wel mooie statistieken op van een steeds groter aantal gemelde ongebruikelijke transacties en een steeds kleiner aantal ‘verdacht’ verklaarde transacties.

Misschien is het interessant als de Nederlandse kunsthandel een centrale registratie instantie opzet, die hun boekhouding en Wwft-administratie voert en alle transacties van € 20.000 of meer automatisch meldt aan FIU-Nederland en de Belastingdienst (als Wwft-toezichthouder). Er zijn een groot aantal IT-partijen geïnteresseerd in AML-/CFT-automatisering, zodat een automatiseringspartij vast wel te vinden zal zijn.

Achtergrond: kunsthandelaren vallen vaker onder de Wwft
Handelaren en bemiddelaars in kunstvoorwerpen vallen nu al onder de Wwft. Verkopers en kopers van kunstvoorwerpen krijgen op dit moment met de Wwft te maken als betaling van deze goederen in contanten plaatsvindt voor een bedrag van € 10.000 of meer.

Op korte termijn is een wijziging van de Wwft te verwachten, die tot gevolg heeft dat een nieuwe groep onder de Wwft komt te vallen, te weten:

degenen die beroeps- of bedrijfsmatig handelen als koper of verkoper van kunstvoorwerpen, voor zover betaling van deze kunstvoorwerpen plaatsvindt voor een bedrag van € 10.000 of meer, ongeacht of de transactie plaatsvindt in een handeling of door middel van meer handelingen waartussen een verband bestaat.

Kopers en verkopers van kunstvoorwerpen moeten bij iedere transactie van € 10.000 of meer cliëntenonderzoek op elkaar uitvoeren en ongebruikelijke transacties melden.

Tot slot
Liefhebbers van automatisering en van bureaucratische processen kunnen hun hart ophalen aan de witwasbestrijding. Of de criminaliteit effectief bestreden wordt met de private inspanningen, blijft voor mij de vraag.

Er kan nog tot en met 24 oktober a.s. aan de consultatie worden deelgenomen.

Meer informatie:

• Aankondiging consultatie.
• Consultatiedocument.