Degenen die zich afvragen wat het kabinetsstandpunt over contant geld en de digitale euro is, kunnen de beleidsagenda voor de financiële sector raadplegen.

Acties

In de beleidsagenda worden de volgende acties vermeld (pagina 11):

6.2 Functioneren van contant geld als betaalmiddel waarborgen, zowel qua infrastructuur als acceptatie, door onderzoek te doen naar de borging van het publiek belang van contant geld (…)

8.4 Verkennen van de digitale euro

Toelichting

Over deze onderwerpen staat in de agenda onder meer het volgende.

Contante betaling

Daarnaast is het belangrijk dat contant geld toegankelijk en bruikbaar blijft, en de infrastructuur hiervoor dus ook behouden blijft. (…)

Ten slotte speelt contant geld nog steeds een belangrijke rol in het betalingsverkeer, hoewel het gebruik ervan blijft dalen. Zo voorziet contant geld in een (gedeeltelijke) terugvaloptie in het geval van verstoringen in het girale betalingsverkeer. Bovendien zijn sommige mensen afhankelijk van het gebruik van contant geld om mee te kunnen doen in de maatschappij. Daarom vind ik het belangrijk dat de acceptatie van, en toegang tot contant geld gewaarborgd blijft tegen een redelijk tarief. Om ervoor te zorgen dat het functioneren van contant geld gewaarborgd blijft is het Convenant Contant Geld afgesloten tussen DNB, de banken, chartale dienstverleners en de vertegenwoordigers van toonbankinstellingen en verschillende groepen consumenten. 29 Als vervolg daarop laat ik, samen met DNB, onderzoek doen naar hoe het publiek belang van contant geld in de toekomst het beste geborgd kan worden. De resultaten van dit onderzoek zal ik met de Tweede Kamer delen, voorzien van een reactie van het kabinet.

Samengevat:
(…)
2. Functioneren van contant geld als betaalmiddel waarborgen, zowel qua infrastructuur als acceptatie, door onderzoek te doen naar de duurzame borging van het publiek belang van contant geld
3. Inzetten op een veilig, betrouwbaar, toegankelijk en efficiënt betalingsverkeer, zowel in nationaal als Europees verband

29 Kamerstukken II, 2021/22, 27 863, nr. 100.

Digitale euro

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid heeft in 2019 in het rapport Geld en Schuld gewezen op de risico’s van afname van het gebruik van publieke betaalmiddelen, zoals contant geld en de toenemende afhankelijkheid van buiten de eurozone private partijen in ons betalingsverkeer. 33 Momenteel is ons betalingsverkeer voor een groot deel in handen van private partijen die zich buiten het eurogebied bevinden. In dit kader wordt gesproken over de digitale euro. Een digitale euro kan helpen om ook in de toekomst grip te houden op ons betalingsverkeer en bijdragen aan de strategische autonomie van Nederland als onderdeel van de Europese Unie. De digitale euro kan tevens zorgen dat door de overheid uitgegeven geld een centrale plek blijft houden, als aanvulling op contant geld. Tegelijkertijd vergt de invoering hiervan een zorgvuldige afweging, en dienen er duidelijke voordelen te zijn voor consumenten, bedrijven en de bredere economie. Indien de digitale euro wordt ingevoerd, dient deze aan de hoogste privacy-standaarden te voldoen, in lijn te zijn met het anti-witwasraamwerk, niet programmeerbaar te zijn en voldoende waarborgen te kennen voor de financiële stabiliteit. Dit heb ik ook in mijn visie op de ontwerpkeuzes bij de ontwikkeling van de digitale euro aan de Tweede Kamer gedeeld.34

33 Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (2019). Geld en Schuld – de Publieke rol van banken.
34 Kamerstukken II, 2021/22, 27 863, nr. 103.

Slotopmerking

Het kabinetsstandpunt is dat de digitale euro voordelen dient te bieden, niet-programmeerbaar dient te zijn en dat die digitale euro zowel aan hoge privacy-standaarden dient te voldoen als te voldoen aan antiwitwasregels. Het is de vraag of aan deze tegenstrijdige eisen kan worden voldaan.

Het is afwachten wat Europa met de thema’s gaat doen.

Aanvulling 21 april 2023
In het verslag van een Interparlementaire conferentie op 27 en 28 februari 2023 in Brussel (tijdens de European Parliamentary Week) wordt geschreven over een deelsessie die als onderwerp de impact van het afnemende gebruik van contant geld en de casus voor digitale valuta’s had.
In het verslag wordt over de bijdrage van Evelien Witlox, programmamanager Digitale Euro bij de Europese Centrale Bank, tijdens deze deelsessie het volgende gezegd:

Witlox ging in haar bijdrage in op de aspecten van privacy die komen kijken bij het gebruik van de digitale euro. Er moet evenwicht worden gevonden tussen privacywaarborgen en de strijd tegen witwassen en financiering van terrorisme. Het doel is dat de digitale euro dezelfde privacy waarborgen biedt als de contanten nu.

Aanvulling 3 mei 2023
Security.nl berichtte: Uiterlijk eind juli meer duidelijkheid over toekomstige afspraken contant geld. Er wordt verwezen naar het Convenant contant geld, waarin afspraken zijn gemaakt over de beschikbaarheid van contant geld in Nederland en naar het jaarverslag 2022 van Betaalvereniging Nederland.