In aansluiting op de Wet goed verhuurderschap die in aantocht is (zie dit artikel) is een consultatie over een uitvoeringsbesluit gestart, die loopt tot en met 2 oktober a.s. Volgens de aankondiging worden in dit concept-besluit twee onderwerpen nader geregeld:

1. de verwerking van de persoonsgegevens bij het gemeentelijk meldpunt;
2. de openbaarmaking van overtredingen op de website van de gemeente op grond van artikel 19 lid 1 van de wet (naming & shaming).

Oplegging van sancties aan verhuurders, verhuurbemiddelaars en beheerders van woon- en verblijfsruimte
Een bijzonderheid aan het wetsvoorstel is dat aan verhuurders, verhuurbemiddelaars en beheerders van woon- en verblijfsruimte sancties kunnen worden opgelegd als zij de wet niet naleven. Onder meer kunnen burgemeester & wethouders boetes opleggen en kunnen zij verplichten tot het in beheer geven van woon- en verblijfsruimte.

Wettelijke grondslag voor naming & shaming van de ubo ontbreekt
Volgens het concept-besluit worden naam en woonplaats van de ‘uiteindelijk belanghebbende’ van de overtredende rechtspersoon openbaar gemaakt. Het betreft de ‘uiteindelijk belanghebbende’ (ubo) uit de witwasbestrijding [1]. Diens naam wordt volgens het concept-besluit openbaar gemaakt in het kader van naming & shaming, als sprake is van een rechtspersoon die overtreder is van de wet [2]. Vreemd is dat de openbaarmaking van de personalia van de ubo niet genoemd wordt in het wetsvoorstel, zodat een wettelijke grondslag (als bedoeld in de AVG) voor openbaarmaking van deze persoonsgegevens ontbreekt.

Gesteld dat er wel een wettelijke grondslag wordt gecreëerd, dan is de vraag of het standaard openbaar maken van de ubo van een overtreder wel passend is, nu er veel ubo’s zijn die geen invloed hebben op het doen en laten van een rechtspersoon, bijvoorbeeld omdat zij een financieel minderheidsbelang hebben en geen statutair bestuurder van de rechtspersoon zijn. Weliswaar staat in artikel 19 lid 1 sub a. van het wetsvoorstel de mogelijkheid dat “het belang van openbaarmaking” (van de personalia van de ubo’s) wordt afgewogen tegen het belang, bedoeld in artikel 5.1, tweede lid, onderdeel e, van de Wet open overheid, maar het is de vraag of dat wel een passende afweging is.

Het zal me benieuwen wat de Autoriteit Persoonsgegevens hier van vindt.

In het wetsvoorstel zit overigens wel een grondslag voor de verwerking van persoonsgegevens in de zin van de AVG door het gemeentelijk meldpunt, zie hoofdstuk 3 van het wetsvoorstel.

Openbaarmaking terwijl sanctie niet definitief is
Er kan ook openbaar worden gemaakt als de sanctie niet definitief is, dus als er een rechtsmiddel kan worden ingesteld tegen de sanctie (boete of bevel tot in beheer geven). Dat kan betekenen dat achteraf blijkt dat de gegevens inzake de overtreder (verhuurder e.d.) en diens ubo ten onrechte openbaar zijn gemaakt en is het kwaad (onterechte negatieve publiciteit) al geschied. Want dan zijn de gegevens inmiddels al overgenomen door datahandelaren en zoekmachines en zullen tot in de eeuwigheid beschikbaar blijven. Ook dit lijkt me onjuist.

Gemeentelijke misdaadbestrijding: verstandig?
Gelet op de vele fouten die gemeenten al hebben gemaakt bij de misdaadbestrijding, vraag ik me af of het een verstandige keuze is van het kabinet om deze taken bij de gemeente neer te leggen [3].

Noten

[1] Raadselachtig is dat naar de definitie in de Implementatiewet registratie uiteindelijk belanghebbenden van trusts en soortgelijke juridische constructies wordt verwezen, waarin de uiteindelijk belanghebbende wordt gedefinieerd als:

uiteindelijk belanghebbende als bedoeld in artikel 10a, eerste lid, van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme

Een rechtstreekse verwijzing naar artikel 10a Wwft is logischer.

[2] Artikel 3 sub b onder 2° van het concept-besluit:

[3] Zie voor voorbeelden de berichten met de tag gemeentelijke criminaliteitsbestrijding, onder meer gemeente Rotterdam die onrechtmatig burgers volgde, ondermijnende klikdiensten en de vreemde ondermijningswebsite.

Meer informatie:

• Aankondiging consultatie over een uitvoeringsbesluit.
• Concept-besluit.
• Concept-nota van toelichting.
• Wetsvoorstel zoals aan de Tweede Kamer is voorgelegd.