Eerder schreef ik een artikel over de openbaarmaking van bedrijfsgegevens in verband met NOW-steun en over het openbare Europese subsidieregister.
Openbaarmaking van bedrijfsgegevens is ook aan de orde in een recente stikstof-uitspraak van de Afdeling rechtspraak van de Raad van State die op 27 januari is bekend geworden, lees hun nieuwsbericht Mi­nis­ter LNV moet lo­ca­tie­ge­ge­vens PAS-mel­din­gen open­baar ma­ken:

De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit moet de locatiegegevens van tien zogenoemde PAS-meldingen openbaar maken. Dit volgt uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag (27 januari 2021). De hoogste bestuursrechter bevestigt hiermee een eerdere uitspraak van de rechtbank Noord-Nederland die in juli 2020 tot hetzelfde oordeel kwam. De uitspraak heeft tot gevolg dat de minister de adres- en topografische gegevens van tien agrarische bedrijven openbaar moet maken, zoals milieuorganisatie Coöperatie Mobilisation for the Environment U.A. (MOB) had gevraagd.

Voorkoming van willekeur
Dit levert net als de NOW-informatie interessante feitelijke naming & shaming op en doet de vraag rijzen waarom deze informatie openbaar gemaakt wordt en waarom andere negatieve bedrijfsinformatie vertrouwelijk blijft.

Een voorbeeld daarvan zijn negatieve beoordelingen van de warenautoriteit inzake levensmiddelen [*] en informatie bij overheden over andere milieugerelateerde onderwerpen.

Wellicht dat er nu een stortvloed van zaken op grond van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob)  / Wet open overheid (Woo) volgt met als doel dat meer bedrijfsgegevens openbaar worden gemaakt. Er mag wel eens over nagedacht worden over de systematiek rondom het openbaar maken van bedrijfsgegevens en over voorkoming van willekeur en schade.

Privacy
Daar waar de openbaar gemaakte gegevens eenmanszaken en personenvennootschappen betreffen, is ook de privacy van natuurlijke personen in het geding [**]. Volgens de Raad van State waren er in de behandelde stikstof-zaak geen concrete aanknopingspunten te veronderstellen dat de veiligheid van bedrijven in het geding zou komen of sabotage zou plaats vinden. In het nieuwsbericht van de Raad van State staat hierover:

Locatiegegevens zijn emissiegegevens
De Afdeling bestuursrechtspraak oordeelt dat de gevraagde locatiegegevens niet alleen milieu-informatie, maar in het bijzonder ook emissiegegevens zijn. Dit is belangrijk, omdat de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) in vergelijking met andere soorten informatie minder mogelijkheden biedt om het verstrekken van milieu-informatie te weigeren, in het bijzonder bij emissiegegevens. De Wob heeft namelijk als doel om zoveel mogelijk informatie openbaar te maken over (stikstof)uitstoot in het milieu. Daarom bepaalt de Wob bijvoorbeeld dat als om emissiegegevens wordt gevraagd, de privacy van belanghebbenden geen rol mag spelen bij de beslissing om deze openbaar te maken. De minister heeft in dit geval wel rekening gehouden met de privacy van belanghebbenden en de emissiegegevens mede om die reden geweigerd. Dat is dus onterecht.

Veiligheid en voorkomen sabotage
De minister hoeft emissiegegevens niet openbaar te maken als de veiligheid van bedrijven daardoor in het geding komt of als daarmee sabotage wordt voorkomen. Maar volgens de Afdeling bestuursrechtspraak moeten daar dan wel concrete aanknopingspunten voor bestaan. De enkele vrees daarvoor is onvoldoende. Kortom; aan een besluit om emissiegegevens om deze reden niet openbaar te maken worden hogere motiverings- en bewijseisen gesteld. Het besluit van de minister voldoet hier niet aan. Zij heeft niet aannemelijk gemaakt dat de tien bedrijven waar het in deze uitspraak om gaat, “in de gevarenzone belanden” als hun locatiegegevens openbaar worden gemaakt.

Tot slot
Data verzamelende partijen zullen blij zijn met de extra informatie die via deze weg over ondernemingen beschikbaar komt. Met deze bedrijfsinformatie kunnen profielen van bedrijven en de bij die bedrijven betrokken natuurlijke personen verrijkt worden.

Of het midden- en kleinbedrijf hier blij mee moet zijn, is de vraag.
Het zou me niets verbazen als de vergroting van openbaarheid van bedrijfsgegevens vooral het grootbedrijf ten goede zal komen.

Noten
[*] Als bekend is welke ondernemingen veel producten verkopen waarop gezondheidstechnisch aanmerkingen zijn, zouden die ondernemingen  door het publiek geboycot kunnen worden. Nu kan dat niet. (Maar hier liggen ook framing & shaming op de loer.)
[**] Lees het LTO over de uitspraak, onder meer dit (27 januari) en dit (29 januari).
In de media onder meer RTV Noord, Raad van State: minister moet gegevens van boeren zonder stikstofvergunning vrijgeven en agrarische media (1, 2). Zie ook het FD artikel Boeren ongerust omdat minister hun data over vervuiling moet openbaren.