De marketing van de witwasbestrijding is verbluffend goed. Een mooi voorbeeld is te vinden in het artikel The world’s dirty money by the numbers door Arnau Busquets Guàrdia dat in Politico verscheen, met het leuke onderkopje “Regulations are in place – but 99 percent of criminal proceeds still escape controle in the EU“. In het artikel wordt op basis van bij elkaar geraapte cijfers de suggestie gewekt dat misdaadbestrijding gemeten kan worden.

Met natuurlijk die ongecontroleerde cijfers over de omvang van het witwassen. Het aantal ‘suspicious transactions‘ (in ieder land anders gedefinieerd) neemt volgens de auteurs toe, maar een beperkt deel leidt tot strafrechtelijk onderzoek (omdat het systeem niet goed werkt?).

Lachwekkend is dat twee derde van alle ‘suspicious activity reports‘ gezonden aan de autoriteiten tussen 2006 en 2014 uit twee landen kwam, nl. Nederland en het Verenigd Koninkrijk…

Zou dat iets zeggen over de kwaliteit van de meldingen en van de witwasbestrijdingsregelgeving?

Nog mooier wordt het als de auteur signaleert dat Spanje het meest effectieve land zou zijn in de implementatie van de witwasbestrijdings- en terrorismefinancieringsregels (aldus FATF). Er wordt een fraai schema met landen getoond waarin de ‘effectiveness of measures‘ en de ‘implementation of technical requirements‘ is verwerkt. Er zijn nog meer pakkende plaatjes, zoals ‘What triggers the alarm…‘ en ‘Most common predicate offenses‘, waarin verrassend genoeg de drugshandel en corruptie laag scoren en belastingfraude hoog. Ik ben benieuwd naar het wetenschappelijk gehalte van dit soort bevindingen.

Gelukkig is witwassen voorspelbaar, zo lees ik in het artikel, onder het kopje ‘Cash is king‘, want criminelen stappen helemaal niet over naar nieuwe digitale methoden. Ze slepen nog steeds met contanten, waarin Zwitserland (dat was toch door de VS gedwongen tot naleving van de witwasbestrijdingsregels?) volgens Europol een grote rol zou spelen (“But Europol points out that Switzerland is the top country in terms of both inbound and outbound movements“). Logisch dat de overheden nu bezig zijn met een campagne om van contant geld af te komen; dat gewone burgers daarmee hun laatste privacy kwijt raken interesseert hen niet.

Volgens het artikel scoort het Verenigd Koninkrijk nog steeds hoog op het gebied van verhullende structuren en is de City van London een hoog-risico gebied. Dat is wel een heel ander beeld dan je elders ziet, waar mensen dwepen met hoe goed de VK het wel zou doen.

Zoals gebruikelijk eindigt het artikel met hoge verwachtingen op het gebied van financiële surveillance, die uit een onduidelijk toegelicht onderzoek zouden blijken. Het zijn de grote bedrijven die zich kunnen veroorloven om digitale middelen in te zetten bij criminaliteitsbestrijding. Volgens het artikel wordt “Cloud-based data and technology” ingezet, wat zou dat zijn?. Een digitaal dossier per klant? Verder wordt gesproken over “API technology“, “Natural language processing“, “Artificial intelligence and machine-learning tools” en “Blockchain“. Geen idee wat men daar mee doet. Zoals bijvoorbeeld dat “Natural language processing“, heeft dat betrekking op een integrale analyse van alle gesprekken die met klanten en hun vertegenwoordigers worden gevoerd? Stelt de computer dan vast wie er onbetrouwbaar spreekt en komen deze personen dan hoger in de risicoladder?

Tot slot
Het artikel geeft goed de algemene politieke stemming aan en deze auteur bewijst de antiwitwaspolitiek een goede dienst. In de digitaal gereguleerde wereld waarin alle door de Busquets Guàrdia voorgestane maatregelen compleet zijn geïmplementeerd leven jammer genoeg geen mensen meer.

PS Er wordt onder meer melding gemaakt van een rapport door een Italiaans onderzoeksinstituut, Transcrime-UCSC, maar een vindplaats wordt niet genoemd.