Een moderne overheid doet aan gedragsbeïnvloeding via andere wegen dan straffen, het zogenaamde ‘nudging’. Dus ook de Nederlandse overheid is daar mee bezig. Uit recente publicaties blijkt dat de rijksoverheid over een werkgroep Behavioural Insights Netwerk Nederland‘ (BIN-NL) beschikt dat een rapport heeft geproduceerd.

Dat wekte mijn interesse op, want ik vraag me al een hele tijd af welke gedragskundige inzichten ten grondslag liggen aan de snel veranderende wetgeving op het gebied van het financiële recht in brede zin. Voorbeelden daarvan zijn de accountancy regelgeving, de witwasbestrijding en de Wet Normering Topinkomens. Deze regelgeving verandert zeer snel, is ingewikkeld, stelt hoge (en soms onmogelijke) eisen aan degenen die zich er aan moeten houden en levert veel bureaucratie op. Verder pretenderen de ontwerpers van de regelgeving en de toezichthouders dat er aandacht is voor de gedragskundige kant, met slogans als ‘toon aan de top‘.

Tot mijn teleurstelling is er in het rapport ‘Rijk aan gedragsinzichten‘ niets te vinden over de gedragskundige concepten achter de financiële regelgeving. Het zou goed zijn als BIN-NL de gedragskundige kant van het financiële toezicht eens grondig zou aanpakken, zeker als het kleine en middelgrote organisaties betreft.

Ook al heeft een deel van de financiële regelgeving een Europese grondslag, dat ontslaat de regelgever niet van de verplichting er kritisch naar te kijken en te beoordelen of het begrijpelijk en uitvoerbaar is.

Meer informatie:

• Brief van minister Wiebes (EZK) aan de Tweede Kamer met rapportage over het toepassen van gedragsinzichten in beleid.
• Rapport Rijk aan gedragsinzichten: editie 2017.
• Op 23 november jl. vond een door het ‘Behavioural Insights Netwerk Nederland‘ georganiseerde dag plaats over ‘nudging’. De ‘Dag van het gedrag 2017‘ stond volgens de voorpagina van de Dag in het teken van “inspirerende ontmoetingen, kruisbestuivingen en kennis delen“. Er hoort ook een twitteraccount bij de dag.