De Europese wetgever heeft het ubo-register (register van ‘uiteindelijk belanghebbenden’) bedacht en ook dat bestuurders van non-profit organisaties – die al als bestuurder in het handelsregister zijn geregistreerd – als ‘ubo’ (‘uiteindelijk belanghebbende’) in het ubo-register moeten worden opgenomen. Dit alles zou bijdragen aan de misdaadbestrijding.
Niemand was tot nu toe bereid om uit te leggen waar dit allemaal goed voor is. Al eerder schreef ik hoe ik door europarlementariër Judith Sargentini met een kluitje in het riet werd gestuurd.

Vrijbit ageert tegen ubo-register
Een van de non-profit organisaties die er geen touw aan vast kan knopen is Vrijbit, vorig jaar meldde ik dat zij actie voeren tegen het ubo-register.

Die acties gaan nog steeds door lees ik in hun artikel Stand van zaken Vrijbit verzet tegen registratieplicht van niet-belanghebbenden in het Ultimate Beneficial Owners (UBO)register, met bijgaande illustratie:

In het artikel leggen ze uit dat de overheid hier een “UBO registratie van pseudo/fake belanghebbenden” verplicht heeft gesteld.

Ze schrijven onder meer:

De UBO wet is op 27 maart 2022 van kracht geworden en heeft onacceptabele gevolgen voor alle niet-belanghebbende bestuursleden van alle stichtingen en verenigingen met rechtsbevoegdheid. Ook als zij absoluut geen enkel financieel belang hebben moeten zij zich volgens de Nederlandse wetgever registreren in dit Ultimate Beneficial Owners register als zouden zij wèl belanghebbend zijn. Omdat de overheid op deze manier van burgers, die geen enkel financieel belang hebben bij hun deelname aan een organisatie, eist dat zij in feite zich met onjuiste/fake gegevens moeten laten registreren in een systeem wat gebaseerd is op preventieve verdenking.  Waardoor hun naam, BSN (evt. Taks Identification Number) geboortedatum, geboorteland, geboorteplaats, nationaliteit, woonadres en gegevens van het identiteitsbewijs direct gelabeld worden als ‘gekoppeld aan een register ter voorkoming en opsporing criminele activiteiten zoals fraude, witwassen en terrorismefinanciering.

Een register dat van oorsprong ook nog eens door iedereen zonder opgave van reden als openbare informatie kon worden opgevraagd. Waarvan betrokkenen niet verwittigd werden en dus geen idee konden hebben van wie er hun gegevens opvroeg, waar deze aan gekoppeld werden, voor welke analyses ingezet of voor welke andere doeleinden ze gebruikt werden.

Toen klachten bij het ministerie en de Kamer van Koophandel geen resultaat hadden, diende Vrijbit een handhavingsverzoek bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) in. Dat leidde tot een besluit van de AP van 16 april 2024, waartegen Vrijbit beroep heeft ingesteld bij de rechter (het beroepschrift staat hier).

Het bestreden  besluit van 16 april jl. is op deze plaats te vinden.

Tot slot

Het onbegrip van Vrijbit en andere non-profit organisaties is terecht. Het is onzinnig om functionarissen met een rechtspersonenrechtelijke rol (statutair bestuurder), die als zodanig al in het handelsregister zijn geregistreerd, tot ‘ubo’ te bestempelen.

Helaas is er tot nu vanuit de non-profit geen algemene kritiek op dit concept, terwijl er alle aanleiding voor is.

Aanvulling 16 juli 2024
Tekst over het bestreden besluit aangepast, aangezien het inmiddels op de site is vermeld.