Hof van Justitie van de Europese Unie maakt in haar jaarverslag over 2022 melding van haar rol in de sanctieregelgeving, aangeduid als ‘beperkende maatregelen’.

Men schrijft [1]

Het jaar 2022 werd overschaduwd door de terugkeer van oorlog op ons continent. Deze verschrikkelijke gebeurtenis moet voor alle Europeanen een moment zijn om collectief stil bij te staan. Vrede is nooit vanzelfsprekend en vereist de inzet van allen. Onze instelling vervult hierin een centrale rol. Het Hof van Justitie en het Gerecht hebben immers tot taak om de naleving van het recht en de bescherming van de menselijke waardigheid te verzekeren. In de Unie worden conflicten niet opgelost door dreigementen en wapens, maar door debatten en het recht. In deze context wordt van het Gerecht verlangd dat het, soms op zeer korte termijn, de rechtmatigheid toetst van de beperkende maatregelen die de Unie heeft vastgesteld tegen personen of entiteiten die in verband worden gebracht met de agressie waaraan de Russische Federatie zich sinds februari 2022 schuldig heeft gemaakt. Zo heeft de Grote kamer van het Gerecht in de zaak RT France/Raad in het kader van een versnelde procedure uitspraak kunnen doen binnen vijf maanden nadat deze zaak aanhangig was gemaakt. Tot op heden zijn meer dan 70 zaken aangebracht over beperkende maatregelen die verband houden met het gewapende conflict.

Het strekt onze Unie tot eer dat dergelijke maatregelen niet door willekeur worden gekenmerkt en dus door onafhankelijke en onpartijdige rechters kunnen worden getoetst.

Elders in het verslag wordt de beperkende maatregelen nader besproken [2]:

Beperkende maatregelen en buitenlands beleid
Beperkende maatregelen of „sancties” zijn een essentieel onderdeel van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB) van de Europese Unie. Zij worden opgelegd als onderdeel van een geïntegreerd en alomvattend beleid dat onder meer een politieke dialoog omvat. De Unie maakt gebruik van dit instrument om de waarden, de kernbelangen en de veiligheid van de Unie te beschermen, geschillen te voorkomen en de internationale veiligheid te versterken. Sancties hebben namelijk tot doel om een verandering in het beleid of de handelwijze van de betrokken personen of entiteiten tot stand te brengen en zodoende bij te dragen tot de verwezenlijking van de GBVB-doelstellingen.

Naar aanleiding van ernstige schendingen van de mensenrechten in Libië heeft de Raad van de Europese Unie in oktober 2020 beperkende maatregelen vastgesteld tegen Jevgeni Viktorovitsj Prigozhin, een Russische zakenman die nauwe banden onderhoudt met de Wagner-groep, die betrokken was bij militaire operaties in die staat. Dit besluit is in juli 2021 verlengd. Deze maatregelen bestaan in het bevriezen van de tegoeden van personen die handelingen verrichten of steunen die de vrede, de stabiliteit of de veiligheid in Libië in gevaar brengen. Prigozhin heeft bij het Gerecht een beroep tot nietigverklaring van deze maatregelen ingesteld. Het Gerecht heeft het beroep verworpen. Het heeft met name geoordeeld dat uit de overgelegde bewijselementen, waaronder uittreksels uit het rapport van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties en persberichten (met foto’s en getuigenissen) uit diverse bronnen zoals persagentschappen of media, naar voren was gekomen dat het om de Wagner-groep ging en dat deze elementen nauwkeurige en onderling overeenstemmende informatie bevatten over de activiteiten van deze groep die de vrede, de veiligheid en de stabiliteit in Libië in gevaar brengen. Het dossier met bewijsmateriaal bevatte ook concrete, nauwkeurige en onderling overeenstemmende gegevens waaruit blijkt dat Prigozhin nauwe en veelvuldige betrekkingen onderhield met de Wagner-groep.

 

Arrest Prigozhin/Raad van 1 juni 2022 (T-723/20)

Noten:
[1] Pagina 36.
[2] Pagina 89.