De privatisering van de misdaadbestrijding naar onder meer banken zorgt voor een oneindige reeks van vragen van leden van de Tweede Kamer. Recent werden de volgende vragen gesteld in het kader van behandeling van de begroting van het ministerie van Financiën [1]:

1 Hoeveel mensen zijn vorig jaar overgestapt van bank? (…)

4 Hoeveel betaalrekeningen zijn er geweigerd door banken op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en het financieren van terrorisme (Wwft)? Hoeveel mensen zijn tegen deze uitsluiting in beroep gegaan?

5 Hoeveel onderzoeken naar categorale uitsluiting door financiële instellingen zijn er gedaan en hoe vaak heeft dat tot een boete geleid? Hoe verhoudt zich dat tot boetes voor gebrekkig antiwitwasbeleid?

Vandaag werden de antwoorden bekend gemaakt [2]:

Antwoord op vraag 1
Het ministerie van Financiën heeft geen exacte cijfers van hoeveel mensen er vorig jaar zijn overgestapt van bank. Uit cijfers van de Betaalvereniging Nederland blijkt dat er in 2022 45.000 consumenten en ondernemers gebruik hebben gemaakt van de Overstapstapservice. De Overstapservice helpt consumenten en ondernemers als zij hun betaalrekening willen omzetten naar een nieuwe of bestaande betaalrekening bij een andere bank.

Antwoord op vraag 4
Uit een uitvraag van De Nederlandsche Bank (DNB) bij de vier grootste (retail)banken bleek dat deze banken in 2021 van 7.700 klanten afscheid hebben genomen vanwege risico’s op witwassen of terrorismefinanciering {5}. DNB merkte hierbij op dat hoewel 7.700 absoluut gezien en in het licht van de repercussies voor de betrokken klanten een substantieel aantal vormt, het tegelijkertijd 0,02% betreft van het aantal particuliere en 0,17% van het aantal zakelijke klanten van deze banken. Het aantal potentiële klanten dat is geweigerd vanwege risico’s op witwassen of terrorismefinanciering kon DNB niet volledig vaststellen op basis van de uitvraag; een ruwe schatting van DNB komt uit op ongeveer 7.000 {6}. Het is het kabinet niet bekend hoeveel van deze klanten een klacht hebben ingediend bij de bank of naar de rechter zijn gestapt.

Antwoord op vraag 5
DNB heeft naar aanleiding van de uitvraag die is toegelicht in het antwoord op vraag 4 geconcludeerd dat er geen sprake lijkt te zijn van categorale uitsluiting door de vier grootste (retail)banken. De klanten van wie de banken afscheid hebben genomen vanwege risico’s op witwassen of terrorismefinanciering behoorden tot een groot aantal verschillende economische sectoren {6}.

 

{5} Van Herstel naar Balans, De Nederlandsche Bank, DNB Van herstel naar balans, p. 4. 
{6} Idem.
{7} Van Herstel naar Balans, De Nederlandsche Bank, DNB Van herstel naar balans, p. 4.

Ik begrijp niet hoe DNB kan denken dat er geen sprake is van categorale uitsluiting door de vier grootste banken. Dat kan niet worden afgeleid uit de gegevens over de klanten van wie de banken afscheid hebben genomen.

Noten:

[1] Verslag houdende een lijst van vragen inzake wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB) en de begrotingsstaat van Nationale Schuld (IXA) voor het jaar 2023 (wijziging samenhangende met Miljoenennota) (Kamerstuk 36435-IX).
[2] Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden, via deze pagina te vinden.