RIEC Limburg heeft op de site Kennisplatform ondermijning een inleiding over stichtingen adminstratiekantoren (staks) gepubliceerd, met als doel de bedrijfsvorm te verduidelijken en aan te geven waar op gelet moet worden in relatie tot ondermijning. Het document is niet specifiek voor de provincie Limburg.

De introductie:

Ondernemingsvorm waarbij sprake is van een splitsing van winst- en stemrecht
• Bestuurders (inclusief zittende aandeelhouders) besluiten nieuwe aandelen uit te geven
• Deze aandelen geven wel recht op winstdeling (dividenduitkering), maar niet op stemrecht.
• De aandelen, certificaten genoemd, worden beheerd in een certificatenregister.
• De winstdeling wordt vervolgens door de stichting administratiekantoor uitgekeerd aan de certificaathouders.

Het is jammer dat er geen rechtspersonenrechtspecialist heeft mee gekeken bij het schrijven van deze tekst. De eerste zin is juist, maar wat daarna volgt is onjuist, nu de rol van de besloten vennootschap waarvan de aandelen worden gecertificeerd ontbreekt.

De redenen om voor een stak te kiezen zijn te eenvoudig weergegeven in dit overzicht:

Mijn opmerkingen:

• Anonimiteit: als aandeelhouders of certificaathouders niet in openbare registers staan, betekent dat nog niet dat ze anoniem zijn. Het bestuur van de stak hoort de certificaathouders te kennen.
• Efficiënter beslissen: is inderdaad een reden, dat hoeft niet persé door middel van één bestuurder te zijn. Voorbeeld: 15 familieleden houden certificaten, het bestuur van de stak wordt gevormd door twee familieleden en één externe deskundige.
• Neutraal bestuur kan een reden zijn om te kiezen voor een stak. In familieverhoudingen zie je vaak dat in het bestuur van de stak ook vertegenwoordigers van de certificaathouders aanwezig zijn. Veel belangrijker is dat als de certificaathouders niet deskundig zijn op het gebied van ondernemingen, die deskundigheid kan worden binnengehaald via het bestuur van de stak.
• Dat er geen notariskosten bij levering van certificaten hoeven te worden gemaakt, hoeft geen voordeel te zijn. Er kunnen fouten worden gemaakt met de overdracht.
• Bij werknemersparticipatie kan inderdaad gebruik worden gemaakt van certificaten. Het gaat dan om werknemers van de bv waarvan de aandelen zijn gecertificeerd.
• Continuïteit: het is niet per definitie zo dat de opvolgende bestuurder van de stak door de huidige bestuurder wordt aangewezen. Er zijn diverse mogelijkheden, die in de statuten kunnen worden vastgelegd.

Over de rubriek ‘STAK en ondermijning’:

• Het is in het notariaat gebruikelijk om ‘stichting administratiekantoor’ in de statutaire naam te zetten. Dus via zoeken in het handelsregister kan de stak ondanks de afgekorte handelsnaam altijd gevonden worden.
• Natuurlijk kan het ubo-register worden ingezet, echter, de certificaathouders zijn geen ubo van de stak maar van de bv waarvan de aandelen zijn gecertificeerd. Het is onbegrijpelijk waarom hier over ‘anonimiteit’ wordt gesproken. Niet alle persoonsgegevens horen op straat te liggen, dat zal men bij RIEC ook weten.
• Het ligt voor de hand dat bij iedere rechtspersoon wordt doorgevraagd – voor zover dat uit de Wet Bibob voortvloeit – wordt gekeken naar bij de rechtspersoon betrokkenen. Bij een stak zijn dat de bestuurders en de certificaathouders.
• Geen idee wat ‘lokaal overleg’ inhoudt en welke rol gemeenten kunnen hebben. Dit voegt niets toe.

Tot slot
De RIECs doen er goed aan specialisten rechtspersonenrecht aan te trekken, die goede juridische kennis hebben en ook de praktijk van rechtspersonen kennen, zodat de kwaliteit van uitingen inzake rechtspersonen als de stak verhoogd kan worden.

Op dit manier zal het makkelijker worden om reguliere rechtsvormen te onderscheiden van vehikels van malafide types.

NB Hoewel wordt aangekondigd dat het document ook zou vermelden waar op gelet moet worden in relatie tot ondermijning met/door staks, tref ik dat in het document niet aan.