Overheden willen graag zoveel mogelijk persoonsgegevens, om daarmee beleid te maken, criminele patronen te ontdekken, onrecht te bestrijden, enzovoorts. Grondrechten komen alleen in beeld als het de beleidsmakers te pas komt. Zo komt het dat de gegevensbescherming van de Europese privacywet, de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) schone theorie is. Immers: de overtredingen die op grote schaal plaats vinden worden wegens capaciteitsgebrek van de autoriteiten (onder meer de Autoriteit Persoonsgegevens) niet vervolgd en bestraft.

De ultieme datagraaiers bij de overheid zijn de geheime diensten. Naar het slechte voorbeeld van de Amerikanen en de Britten willen zij overal ongecontroleerd in neuzen en  pretenderen zij nooit fouten te maken. Zij worden in die verlangens ondersteund door het kabinet, dat klakkeloos geeft wat de diensten vragen.

Kritiek Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB)

Op 24 maart jl. maakte de toezichthouder van de geheime diensten, de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB), bekend haar taak niet goed te kunnen uitvoeren. In het bericht schrijft de TIB:

Er is een wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer die de bevoegdheden van de diensten fors moet uitbreiden. De TIB vindt het belangrijk dat de samenleving en de politiek goed geïnformeerd zijn over wat de diensten nu al mogen (en doen) en wat de uitbreiding betekent. Dat heeft de TIB geprobeerd weer te geven in dit jaarverslag. Een aantal passages in dit jaarverslag is echter zwartgelakt, omdat die passages volgens de ministers als staatsgeheim aangemerkt dienen te worden. Daarvoor zijn sommige passages niet goed meer te begrijpen en kan de TIB de samenleving niet informeren zoals zij had beoogd. Of het wetsvoorstel definitief zal worden, in welke vorm het wetsvoorstel er zal komen en wanneer het zal ingaan is dus nog onduidelijk.

Er is flinke kritiek (markering door mij):

Het meest in het oog springend bij de onrechtmatigheidsbeslissingen is echter wel een forse stijging van het aantal onrechtmatigheden vanwege het ontbreken van motivering en informatie. Een verklaring voor deze stijging zou kunnen zijn dat de TIB in die gevallen van oordeel was dat zelfs met het stellen van een vraag het gebrek niet hersteld kon worden. Daarnaast valt de stijging op van het aantal onrechtmatigheidsoordelen vanwege een operatie die de TIB niet proportioneel vond. 

en

Ook dit kalenderjaar heeft de TIB wederom gemerkt dat de AIVD de TIB onjuist en/of onvolledig heeft geïnformeerd voor wat betreft de inhoud van verzoeken.

Dit is buitengewoon serieuze kritiek.

Interview Bert Hubert

Het is te begrijpen dat Bert Hubert er niet meer voor voelde deel uit te maken van het TIB. Sebastiaan Brommersma maakte een interview met Hubert onder de kop Opgestapte toezichthouder: ‘Nieuwe inlichtingenwet kan tot Noord-Koreaanse taferelen leiden’. Intro:

In september stapte Bert Hubert plotseling op als toezichthouder op de inlichtingendiensten. Hij is het niet eens met een wetsvoorstel dat de AIVD en de MIVD ruimere bevoegdheden moet geven om te tappen en te hacken. Volgens Hubert kan het volledige Nederlandse internetverkeer straks worden afgeluisterd door de inlichtingendiensten, die extreem hoog spel spelen om hun zin te krijgen: ‘Het is bijna onverantwoord.’

Uiteraard gaat het kabinet hier niet naar luisteren.

Surveillancesamenleving

Voor wie het nog steviger wil en Duits kan lezen: Moritz Tremmel publiceerde bij Netzpolitik een samenvatting van de studie die hij schreef over de Amerikaanse, Britse en Duitse geheime diensten, met als conclusie (machinevertaling):

Het nu gepubliceerde werk laat in detail zien dat de geheime diensten actief zijn op het gebied van sociale controle. Zij gebruiken de technieken van de veiligheidsmaatschappij om mensen tot zogenaamd zelfgewild, “juist” gedrag te bewegen. Ze trekken soepele tolerantielijnen en zoeken via uitgebreide surveillance naar mensen, groepen of plaatsen die een risico vormen.

Soms proberen zij actief invloed op hen uit te oefenen om hen binnen de normale marge te houden of terug te brengen. Als dat niet lukt, nemen de geheime diensten repressieve uitsluitingsmaatregelen. Dit omvat bijvoorbeeld via wetshandhavingsinstanties geregelde detentie en watchlists.

In de studie Telecommunicatiebewaking door de geheime dienst als middel voor sociale controle [*] beschrijft Tremmel hoe de geheime diensten alle communicatiegegevens van burgers oogsten en analyseren en gebruiken voor gedragsbeïnvloeding.

Tot slot

De surveillance- en controlesamenleving gaat er komen aangezien niet wordt geluisterd naar de waarschuwingen van mensen als Bert Hubert, Kees Verhoeven en Paul Frissen en aangezien de burgers onwetend worden gehouden.

[*] Geheimdienstliche Telekommunikationsüberwachung als Mittel sozialer Kontrolle.

De vraag is of de overheid het vertrouwen verdient om alles via het internet van ons te (kunnen) weten. En wat ze dan met die gegevens via algoritmes doet. De bijwerkingen van anti-maffia, anti-criminele en anti-terrorisme activiteiten worden heel groot. https://t.co/PLAsaCN0xQ

— Armand Girbes (@ArmandGirbes) March 24, 2023

Aanvulling 12 april 2023
Hubert werd ook door Maurits Martijn van De Correspondent geïnterviewd, beluister de podcast en/of lees het artikel. De intro bij de podcast:

Maurits Martijn – De geheime diensten bedonderen ons, zegt de man die het kan weten
De Correspondent

Een nieuwe wet moet de bevoegdheden van de AIVD en MIVD flink verruimen. Een gevaarlijke ontwikkeling, zegt Bert Hubert, die om die reden ontslag nam als toezichthouder van de geheime diensten. In de Tweede Kamer deelde hij voor het eerst zijn ervaringen. ‘Het plan is om het hele land af te luisteren’, waarschuwt hij.