Het cliëntenonderzoek door banken leidt met regelmaat tot geërgerde reacties van cliënten. Ook in een uitspraak van Rechtbank Gelderland kwam dat aan de orde. In die zaak had de bank de relatie met eisers opgezegd.

Grove bewoordingen
Per e-mail had een eiseres in grove bewoordingen haar frustratie geuit over de het verzoek van Rabobank dat zij en een andere eiser, ‘senioren die al naar de 60 lopen’, documentatie digitaal aan moeten leveren, waartoe zij meerdere pogingen heeft gedaan en wat haar zeer veel moeite heeft gekost; op een later moment heeft eiseres voor haar grove bewoordingen aan Rabobank haar excuses aangeboden (2.18). De bank was van mening dat zij ook mocht beëindigen vanwege een ‘vertrouwensbreuk’ (4.14). Daar ging de rechtbank niet in mee (4.20).

Contante omzet en de herkomst van de gelden van de afnemers van de cliënt
Een ander onderwerp van discussie was de omvang van contante betalingen bij het bedrijf. Daar vindt de rechtbank het volgende van (4.19):

Het mag zo zijn dat [eisende partij 1] , ook binnen haar eigen branche, (veel) meer dan gemiddeld gebruik maakt van contant geld en dat contant geld in het algemeen een hoger witwasrisico heeft dan giraal geld, maar dat laat onverlet dat – zoals [eisende partijen] hebben aangevoerd – contant geld een wettig en vanuit economisch perspectief belangrijk betaalmiddel is en dat [eisende partij 1] voorafgaand aan de opzegging al geen coupures van € 200,00 en € 500,00 meer accepteerde. Dat bij [eisende partijen] sprake is van een bedrijfsvoering die niet aan de daaraan in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs te stellen eisen voldoet, zoals een onbehoorlijke of ondeugdelijke administratie, is gesteld nog gebleken. Rabobank heeft niet of onvoldoende concreet aangegeven wat, en op grond waarvan, [eisende partijen] nog meer hadden moeten doen om witwasrisico’s in de bedrijfsvoering te verminderen of weg te nemen. Hoe begrijpelijk en legitiem het streven van Rabobank naar risicominimalisatie en -beheersing ook mag zijn – in welk opzicht haar wens om contante betalingen zoveel mogelijk te vermijden (vervangen door bijvoorbeeld pinbetalingen) goed te begrijpen is – de strekking van de Wwft is niet dat banken van cliënten als [eisende partij 1] feitelijk verlangen dat zijzelf ook Wwft-cliëntonderzoek uitvoeren. Op [eisende partij 1] rust immers geen verplichting om onderzoek te doen naar de herkomst van het (contante) geld waarmee haar klanten haar betalen. Dat gedurende het cliëntonderzoek van Rabobank niet al haar vragen tot haar volle tevredenheid zijn beantwoord, rechtvaardigt niet de conclusie dat Rabobank het wettelijk verplichte cliëntonderzoek niet heeft kunnen afronden en dat zij tot beëindiging van de relatie is verplicht. De rechtbank is van oordeel dat [eisende partijen] in voldoende mate haar medewerking aan het cliëntonderzoek hebben verleend. Er is geen enkele aanleiding om te veronderstellen dat [eisende partijen] witwassen en/of bewust witwassen faciliteren. De enkele omstandigheid dat er veel contant geld binnen [eisende partij 1] omgaat, maakt het voorgaande niet anders. Niet is komen vast te staan dat [eisende partijen] in het kader van het cliëntonderzoek of tijdens deze procedure onjuiste of onvolledige informatie aan Rabobank hebben verschaft, zodanig dat dit opzegging van de overeenkomsten en beëindiging van de relatie rechtvaardigt.

De uitkomst van de procedure is dat de Rabobank verplicht is de bankrelatie met eisers te herstellen en te continueren door het aanbieden van de diensten die vóór de opzegging werden verleend.