Het Ministerie van Financiën heeft bedacht om een vergunningplicht aan bepaalde cryptocurrencybedrijven op te leggen, onder de verhullende naam ‘registratieplicht’. Dit merkwaardige fenomeen zal worden ondergebracht in de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft), die verder geen vergunningplichten of gelijksoortige systemen kent.

De cryptosector is er niet blij mee, lees wat hun juridisch adviseur Simon Lelieveldt er over schrijft op twitter in een enorme draad met allerlei verwijzingen:

Democratisch dieptepunt. @WBHoekstra doet bij invoering AMLD5 alsof zijn neus bloedt en hij beleidsarme transpositie AMLD5 in Nederland voorstelt en DNB en AFM niet om extra regels hebben gevraagd.

Nu wordt online de visie van DNB gepubliceerd die tegendeel bewijst.

Draad/1

— Simon Lelieveldt (@finhstamsterdam) 15 december 2019

Wetsvoorstel
Het wetsvoorstel is nog in behandeling. Daarin worden twee nieuwe categorie Wwft-plichtigen toegevoegd:

l. natuurlijke personen, rechtspersonen of vennootschappen die beroeps- of bedrijfsmatig diensten voor het wisselen tussen virtuele valuta en fiduciaire valuta aanbieden;
m. natuurlijke personen, rechtspersonen of vennootschappen die beroeps- of bedrijfsmatig bewaarportemonnees aanbieden;

Virtuele valuta worden gedefinieerd als:

een digitale weergave van waarde die niet door een centrale bank of een overheid wordt uitgegeven of gegarandeerd, die niet noodzakelijk aan een wettelijk vastgestelde valuta is gekoppeld en die niet de juridische status van valuta of geld heeft, maar die door natuurlijke personen of rechtspersonen als ruilmiddel wordt aanvaard en die elektronisch kan worden overgedragen, opgeslagen en verhandeld;

en de aanbieder van een bewaarportemonee als:

entiteit die diensten aanbiedt om namens haar cliënten cryptografische privésleutels te beveiligen om virtuele valuta aan te houden, op te slaan en over te dragen

Deze nieuwe Wwft-plichtigen moeten volgens een nieuw hoofdstuk 3A een vergunning aanvragen. In het hoofdstuk wordt over ‘registratie’ gesproken, maar in werkelijkheid is het een vergunningplicht, nu de aanvrager aan allerlei eisen moet voldoen, die in een algemene maatregel van bestuur zullen staan (aldus artikel 23c). Artikelen 23d en verder vertonen een grote gelijkenis met de regels voor trustkantoren en banken.

Volwassen
Een en ander geeft aan dat de sector volwassen is geworden, al blijf ik het ongewenst vinden dat deze vergunningplicht in de Wwft wordt opgenomen.

Crypto wordt serieuze bedrijfstak die te maken krijgt met dezelfde #Wwft bureaucratie als de rest van ondernemend Nederland @finhstamsterdam https://t.co/Abn2HFWpxU

— Ellen Timmer (@Ellen_Timmer) 10 januari 2020

Meer informatie:

• Wetsvoorstel Implementatiewet wijziging vierde anti-witwasrichtlijn zoals bij de Eerste Kamer ligt.
• Inwerkingtreding implementatiewet niet op 10 januari, bericht DNB 8 januari 2020.
• DNB maakte op 20 december jl. formulieren bekend.
• Op 19 december jl. startte een Europese consultatie die nog loopt tot 19 maart a.s. Onderwerp: EU regulatory framework for crypto-assets.
• Wwft & crypto, pagina DNB 11 november 2019.
• Brief van Lelieveldt van 24 oktober 2019, die onder meer verwijst naar dit advies van de Raad van State.
• Bericht DNB van 3 september 2019, Aanbieders van cryptodiensten dienen zich voor te bereiden op toezicht DNB.
• Toch geen vergunningvereiste voor aanbieders van crypto exchanges en wallets, Bird & Bird 1 augustus 2019.
• J. Baukema, Concept implementatiewet AMLD V: eerste cryptoregulering in aantocht (pdf), april 2019.
• AFM bericht 18 januari 2019: AFM en DNB pleiten voor cryptoregulering op internationaal niveau.
• Alle artikelen over cryptovaluta op dit blog.

Aanvulling 20 januari 2020
Op verzoek van Simon Lelieveldt heb ik verduidelijkt dat hij adviseur is op het gebied van witwasbestrijding en cryptovaluta.

Aanvulling 3 februari 2020
Lelieveldt schreef over de vergunningplicht voor cryptobedrijven De crypto-puzzel van Financiën: reflectiemoment voor de Eerste Kamer, 20 januari 2020.

Aanvulling 2 februari 2021
DNB erkent dat het een vergunningplicht is:

Dit komt uit deze tweet, waarop DNB reageert met de mededeling dat het een vergissing zou zijn:

Scherp van u! Dit klopt inderdaad niet. We gaan het zo spoedig mogelijk aanpassen.

— De Nederlandsche Bank (@DNB_NL)

Dat is het natuurlijk niet, al blijven het Ministerie van Financiën en DNB de schijn ophouden. Wat wordt verkocht als ‘registratieplicht’ is in werkelijkheid een vergunningplicht, die niet in de Wwft thuis hoort. Maar in juridische systematiek is het Ministerie ook niet geïnteresseerd.