Interface bepleit betere regelgeving inzake data analyse door Duitse inlichtingendiensten

De Duitse nonprofit organisatie Interface publiceerde een rapport over digitale gegevensanalyse door de Duitse inlichtingendiensten. Daarin wordt gepleit voor betere regelgeving [1].

De auteurs constateren dat inlichtingendiensten steeds grotere hoeveelheden gegevens verwerken en dat zij dit in toenemende mate doen door middel van geautomatiseerde gegevensanalyse. Men veronderstelt dat die werkwijze ook voordelen biedt, waarbij door de voorstanders de bekende verhalen over efficiëntie en het duidelijk worden van verborgen patronen worden verteld [2].

Aan de analyseactiviteiten zijn ook risico’s verbonden, nu er allerlei gegevens automatisch worden gekoppeld, gedragspatronen worden geanalyseerd en relatie- en communicatienetwerken in kaart worden gebracht.

Illustratie uit het rapport

 

De diepgaande analyses kunnen ook betrekking hebben op onschuldige burgers, die – als ze er weet van krijgen – angstig kunnen worden, terwijl ze zich tegen de inbreuk op hun privéleven niet kunnen verdedigen [3]. Er zijn in Duitsland onvoldoende waarborgen voor burgers (waarschijnlijk is dat in Nederland niet anders). Door de inzet van data analyse wordt de surveillance druk sterk verhoogd, terwijl waarborgen tegen schending van grondrechten ontbreken [4].

De auteurs van het rapport bepleiten de volgende maatregelen:

  • een  betere juridische grondslag voor data analyse;
  • regeling inzake inbreuken op grondrechten door data analyse, waarbij onderscheid kan worden gemaakt op basis van de ernst van de inbreuk;
  • op basis van deze regeling waarborgen creëren om onevenredige inbreuken als gevolg van data analyse tegen te gaan;
  • versterking van de controle op het gebruik van data analyse door de inlichtingendiensten, bijvoorbeeld door de federale privacytoezichthouder bevoegdheden te geven.

Illustratie uit het rapport

 

Dit is problematiek die overal in Europa, ook in Nederland, speelt en die ook in de private sector aan de orde is, zeker als bedrijven overheidstaken uitvoeren, zoals de witwasbestrijding door banken.

 

Noten:

[1] Algorithmische Aufklärung: Warum Nachrichtendienste rechtliche Leitplanken für automatisierte Datenanalysen brauchen, online versie rapport, pdf-versie rapport.

[2] Zie in de samenvatting: “Nachrichtendienste stehen weltweit vor dem Problem, dass sie immer größere Datenmengen bewältigen müssen, die sie mit unterschiedlichen Methoden erheben. Deshalb greifen die Dienste – auch in Deutschland – auf Systeme zur automatisierten Datenanalyse zurück. Das Versprechen, das damit verbunden ist: Ihre Arbeit wird effektiver, zuvor verborgene Informationen werden sichtbar. Bisher waren es vor allem endliche Personalressourcen, die der Auswertung großer Datenmengen Grenzen gesetzt haben. Heute sollen automatisierte Datenanalysetools helfen, genau diese Grenzen zu überwinden.

[3] In de samenvatting staat daar over: “Mithilfe komplexer Algorithmen sollen automatisiert Daten strukturiert und verknüpft, Verhaltensmuster analysiert, Beziehungs- und Kommunikationsnetzwerke erstellt und Auffälligkeiten identifiziert werden. Von einer solchen Verarbeitung betroffen sein können auch Menschen, deren Verhalten dafür keinen Anlass gegeben hat. Verschiedene Faktoren verschärfen die Eingriffe: die möglichen Einblicke in persönlichkeitsrelevante Bereiche sind besonders tief, die Eingriffe haben eine große Streubreite – betreffen also potenziell sehr viele Menschen auf einmal –, wodurch wiederum Einschüchterungseffekte entstehen können, wenn sich Menschen zunehmend überwacht fühlen. Dazu kommt, dass automatisierte Methoden anfällig für diskriminierende Verzerrungen, Manipulationen und andere Fehler sind. Betroffene können sich kaum dagegen zur Wehr setzen – nicht zuletzt deshalb, weil sie häufig gar nicht wissen, in welcher Weise Nachrichtendienste ihre persönlichen Daten auswerten.

[4] Samenvatting: “Denn durch den Einsatz dieser Methoden wird der Überwachungsdruck drastisch erhöht – und zwar ohne, dass entsprechende Sicherungsmechanismen geschaffen werden, die missbräuchlichen Eingriffen in Grundrechte entgegenwirken.

Onbekend's avatar

About Ellen Timmer

Weblog: https://ellentimmer.com/ ||| Microblog: https://mastodon.nl/@ellent ||| Motto: goede bedoelingen rechtvaardigen geen slechte regels
Dit bericht werd geplaatst in Financieel recht, onder meer Wft, Wtt, Fraude, witwasbestrijding, Wwft, Grondrechten, ICT, privacy, e-commerce en getagd met , , , , , . Maak de permalink favoriet.

Plaats een reactie