Onlangs bracht de Kwaliteitscommissie Bibob [1] het jaarverslag over 2023 uit. Deze commissie houdt toezicht op de uitvoering van de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Wet Bibob) door het landelijk bureau [2]. Onderdeel van het Bibob-systeem [3] is dat aan het Landelijk Bureau Bibob (LBB) advies kan worden gevraagd. Dit bureau heeft toegang tot allerlei bijzondere informatiebronnen.

Uit het jaarverslag blijkt dat overheden hun mogelijkheden niet gebruiken om aan het LBB advies te vragen. Dus terwijl aan de ene kant allerlei overheidsinstanties (onder meer gemeenten) roepen om gegevens delen (zie de parlementaire geschiedenis van de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden, WGS), doet diezelfde overheid onvoldoende met de vele bevoegdheden die ze al hebben.

Lees in het jaarverslag pagina 11 over gemeenten en provincies:

Bestuursorganen lijken verschillend te handelen bij de keuze om wel of niet een Bibob-onderzoek te starten en vervolgens het Bureau om een advies te vragen. De Kwaliteitscommissie heeft de indruk dat dit deels ook komt door een gebrek aan kennis van de Wet Bibob, de mogelijkheid om een Bibob-advies aan te vragen en de mogelijkheden van de inzet van het Bibob-instrument. Van het totaal aantal binnengekomen aanvragen om een advies bij het Bureau in 2023 zijn 234 aanvragen door een gemeente ingediend, 14 aanvragen door een provincie en 2 aanvragen door een Omgevingsdienst.

In 2023 zijn er door 90 verschillende gemeentes aanvragen om een advies ingediend, terwijl er 342 gemeentes in Nederland zijn. De Kwaliteitscommissie constateert daarmee dat er een groot aantal gemeentes is dat nog geen gebruik maakt van de mogelijkheid om een Bibob-advies aan te vragen bij het Bureau.

Op pagina 12 wordt gemeld dat de rijksoverheid evenmin veel gebruik maakt van de mogelijkheid om advies te vragen:

Aanvragen door de Rijksoverheid
Het valt de Kwaliteitscommissie op dat het totaal aantal aanvragen om een Bibobadvies die vanuit de Rijksoverheid worden gedaan beperkt lijkt te zijn. Van het totaal aantal binnengekomen aanvragen om een advies bij het Bureau in 2023 zijn 9 aanvragen vanuit het Rijk ingediend.

Het is teleurstellend dat de Wet Bibob niet goed wordt gebruikt.

Noten:

[1] De taak wordt op de pagina over de Kwaliteitscommissie Bibob als volgt beschreven: “Om de transparantie en de kwaliteit van de Bibob-adviezen te bevorderen, is een onafhankelijke kwaliteitscommissie opgericht die steekproefsgewijs de kwaliteit van de adviezen van het Landelijk Bureau Bibob (LBB) en de zorgvuldigheid waarmee die adviezen worden gemaakt, beoordeelt.”

[2] Wordt er toezicht gehouden op de wijze waarop de individuele overheidsinstanties hun Bibob-onderzoek uitvoeren? Ik had nog geen gelegenheid om daar in te duiken.

[3] Op deze pagina wordt het toepassingsbereik beschreven:

(klik op het plaatje voor een grotere versie)