In december heeft de Tweede Kamer een voorstel voor een wet [1] aangenomen die het mogelijk maakt dat een overheidsinstantie hostingproviders verplicht om terroristische inhoud [2] te verwijderen, het voorstel zal nu in de Eerste Kamer worden behandeld.
Het is een wet die uitvoering geeft aan een rechtstreeks werkende Europese verordening [3]. De Nederlandse overheidsinstantie heet ‘Autoriteit Online Terroristisch en Kinderpornografisch Materiaal‘. De taken van de autoriteit worden in artikel 2 van het Nederlandse voorstel samengevat als:
a. terroristische inhoud te identificeren en het ontoegankelijk maken van online terroristische-inhoud te bevorderen en zo nodig af te dwingen, en;
b. onderzoek te doen naar, en informatie te verstrekken over, de aanwezigheid van online terroristisch materiaal teneinde de verspreiding daarvan onder het publiek te beperken, waar mogelijk in samenwerking met private en publieke partijen.
Een belangrijk element van de verordening is dat de nationale autoriteiten verwijderingsbevelen mogen uitvaardigen op grond waarvan aanbieders van hostingdiensten terroristische inhoud moeten verwijderen of de toegang daartoe in alle lidstaten moeten blokkeren (artikel 3 verordening). Degenen die de betreffende inhoud hebben geplaatst (de ‘aanbieders van inhoud’) kunnen alleen achteraf bezwaar maken (artikel 4 lid 4 verordening).
Er geldt een uitzondering voor (artikel 1 lid 3 verordening):
Materiaal dat voor educatieve, journalistieke, artistieke of onderzoeksdoeleinden of met het oog op het voorkomen of bestrijden van terrorisme onder het publiek wordt verspreid, met inbegrip van materiaal dat een uiting vormt van polemische of controversiële standpunten in het publieke debat, wordt niet geacht terroristische inhoud te zijn. Met een beoordeling wordt het werkelijke doel van die verspreiding bepaald en wordt nagegaan of het materiaal voor die doeleinden onder het publiek wordt verspreid.
Het zal interessant zijn om te zien of de uitzondering in de praktijk goed zal worden toegepast.
Noten
[1] Officieel: Uitvoeringswet verordening terroristische online-inhoud. De eindtekst van het voorstel is hier te vinden. Dossier: Tweede Kamer, Eerste Kamer, overheid.nl. Eerder schreef ik over het AIV-advies.
[2] Voor de betekenis van ‘terroristische inhoud’ wordt verwezen naar de definitie van “terroristische misdrijven” als gedefinieerd in artikel 3 van Richtlijn (EU) 2017/541.
[3] Verordening 2021/784 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2021 inzake het tegengaan van de verspreiding van terroristische online-inhoud, overzichtspagina, Nederlandstalige html-versie.