Accountants vallen met hun hele dienstverlening onder de antiwitwaswet, de Wwft [*]. In een online medium voor accountants begon een artikel met de volgende tekst:

Het melden van een ongebruikelijke transactie is ook in het belang van de klant. Dat zegt Annemieke Stokvis … “Als een ondernemer tegen de lamp loopt omdat hij de Wwft niet naleeft kijkt hij het eerst naar zijn accountant: ‘Waarom heb je mij daar nooit op gewezen?’ Je bewijst hem geen dienst als je hem uit de wind houdt.”

Het is een raadselachtige introductie: staat hier dat een accountant een ongebruikelijke transactie moet melden als zijn klant ‘tegen de lamp loopt‘ omdat hij de Wwft niet naleeft? Hopelijk is dat niet bedoeld en was de bedoeling van deze passage dat de accountant een klant die Wwft-plichtig is (dat zijn ze niet allemaal) daar op wijst. Dat klinkt sympathiek. Probleempje: moet die accountant van alle wetten alles afweten om de klant te kunnen wijzen op zijn nalevingsplicht. Dat lijkt me lastig voor iemand die geen jurist is, want voor juristen is dat al lastig.

Ook bijzonder:

“Ik heb net weer een rondje gemaakt langs de kantoren. Dat doe ik ieder jaar. We meten het aantal meldingen per vestiging per partner per industrie. Als iemand opvallend weinig ongebruikelijke transacties meldt, ga ik met zo’n partner het gesprek aan.”

Hieruit spreekt de merkwaardige gedachte dat weinig ongebruikelijke transacties melden iets zou zeggen. Dat is een gedachte die sommigen bij de overheid ook huldigen, in de veronderstelling dat alle Wwft-plichtigen evenveel kunnen zien (wat niet juist is).

Een ‘ongebruikelijke transactie’ melden betekent dat de accountant serieuze aanwijzingen heeft voor crimineel handelen door zijn klant. Dat zijn klanten die een dienstverlener normaal gesproken niet wil want je hebt er alleen maar last van. Verder zal het type klantenbestand ook een invloed hebben op de kans dat er criminelen tussen zitten. De hierboven geciteerde tekst is daarom veel te kort door de bocht.

Overigens neemt dat niet weg dat accountants een veel betere informatiepositie hebben om crimineel handelen te signaleren dan vele andere Wwft-plichtigen, aangezien accountants toegang hebben tot de administratie van klanten en ook onderliggende gegevens kunnen inzien. Dus alertheid is geboden voor deze beroepsgroep, al mag ook van hen het onmogelijke niet worden verwacht.

[*] Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme.