Ondernemers ondervinden soms veel last van ondeskundige vragen en mededelingen van compliance-medewerkers van banken.
Banken moeten cliëntenonderzoek verrichten en permanent nagaan of hun klanten mogelijk criminele activiteiten hebben. Daartoe zijn banken verplicht op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Dat is op zich een goede zaak, maar hoort niet tot kostbare excessen te leiden zoals in de uitspraak die ik hierna bespreek.

Buitenproportionele eisen bank
De Rabobank ging veel te ver in de zaak die werd behandeld door de Rechtbank Amsterdam. Niet alleen accepteerde deze bank ten onrechte de antwoorden van de cliënt op de gestelde vragen niet. De Rabobank stelde buitenproportionele eisen aan de cliënt, die in paragraaf 2.7 van de uitspraak als volgt worden beschreven:

Bij brief van 15 november 2018 heeft Rabobank de volgende eisen gesteld voor een heroverweging van de opzegging:

“1. Door een in Nederland ingeschreven advocaat / Registeraccountant / notaris dienen de huidige afnemers/leveranciers/financiers (met een cumulatieve afnemer/lever/financieringswaarde van 15k euro per jaar) van de afgelopen 12 maanden te worden getoetst in een KYC-onderzoek conform de eisen van artikel 3 WWFT; waarbij het risico dat klant betrokken zou kunnen zijn bij (fiscale) fraude, witwassen en terrorismefinanciering redelijkerwijs, op basis van de beschikbare informatie, wordt uitgesloten. Deze rapportage zal ultimo 15 december 2018 aan de Rabobank worden aangeboden. Voor 1 december2018 dient de opdrachtbevestiging van de klant aan de bank te zijn overhandigd.

2. Voor nieuwe partijen (afnemers/leveranciers/financiers) geldt, alvorens cumulatieve transacties/omzet van 15k euro over de rekening mogen lopen, dat de Advocaat/accountant/notaris een KYC-onderzoek zal moeten afronden waarbij het risico dat klant via deze afnemers/leveranciers/financiers betrokken zou kunnen zijn bij (fiscale) fraude, witwassen en/of terrorismefinanciering redelijkerwijs wordt uitgesloten.

3. Bij elk KYC-onderzoek dient specifieke aandacht te worden besteed of de bij de afnemers/leverancier betrokken personen gerelateerd kunnen worden aan faillissementen en/of entiteiten die binnen 36 maanden na oprichting zijn geliquideerd/opgehouden zijn te bestaan.

4. Klant verbindt zich aan ons dat hij de output van de onderzoeken, halfjaarlijks ter beschikking zal stellen zodat de bank kennis heeft welke klanten zijn onderzocht zodat de bank kan checken of alle transacties die lopen via de bank een positieve KYC hebben.

5. Uit de geverifieerde verklaring moet verder blijken dat de zakelijke entiteiten hun administratieve Organisatie en activiteiten en betalingsverkeer zodanig hebben ingericht dat er geen enkel direct of indirect risico is voor de bank dat er enige betrokkenheid van deze entiteiten gesteld kan worden in het kader van (fiscale) fraude, witwassen en/of financiering terrorisme”.

Het komt er op neer dat de bank van zijn cliënt, hierna ‘X’, KYC-opinies eist met betrekking tot de afnemers, leveranciers en financiers van X. Die opinies moeten leiden tot de conclusie dat het risico van betrokkenheid van de afnemers c.s. van X bij criminaliteit “redelijkerwijs … wordt uitgesloten“. Ook de eisen van de bank aan de administratieve organisatie, de activiteiten en het betalingsverkeer van X zijn onmenselijk. Uit een ‘geverifieerde opinie’ moet blijken dat de inrichting zodanig is “dat er geen enkel direct of indirect risico is voor de bank dat er enige betrokkenheid van deze entiteiten gesteld kan worden in het kader van (fiscale) fraude, witwassen en/of financiering terrorisme“.

Bizar.

De Rechtbank maakt korte metten met de bank, door te overwegen (4.16) dat de hierboven beschreven eis van de bank niet op de Wwft is gebaseerd en buitenproportioneel is, zeker nu er geen concrete aanwijzingen zijn dat er met ook maar één leverancier, één afnemer of één transactie van X daadwerkelijk iets mis is.

Onmogelijke opinie
Overigens, maar dat zie ik in de uitspraak niet terug, denk ik dat geen advocaat, registeraccountant of notaris de in het citaat beschreven opinie kan afleggen inzake de afnemers, leveranciers en financiers van X; laat staan inzake X’s administratieve organisatie, activiteiten en betalingsverkeer.

Het is onbegrijpelijk dat de advocaat van de bank, M.H.W. Tilburgs van Rabobank Advocaten te Utrecht, de bank heeft geadviseerd door te zetten.

Aan Rabobank Advocaten te Utrecht zijn volgens informatie van de Orde van Advocaten momenteel 21 advocaten verbonden.