Bij het Openbaar Ministerie (OM) zijn lieden die menen dat het verschoningsrecht misbruikt zou worden door advocaten en notarissen. Overigens leeft die gedachte niet bij iedereen van het OM, zo hoorde ik onlangs. Of dergelijk misbruik inderdaad in grote omvang bestaat, vraag ik me af, aangezien het verschoningsrecht in veel situaties niet werkt. Dat lijkt nu ook te zijn ontdekt door de minister van veiligheid.

In de brief die de minister op 24 november jl. aan de staten-generaal stuurde, constateert de minister dat het verschoningsrecht belangrijk is en dat er al regels zijn om misbruik tegen te gaan. Toch meent hij dat er onderzoek nodig is. Want, zo zegt hij:

de ontwikkeling dat de dienstverlening van advocaten en notarissen zich over een steeds breder terrein is gaan uitstrekken, waardoor ook het domein waarbinnen een beroep wordt gedaan op het sectorale beroepsgeheim zich verder verbreedt

Iets later staat er:

Zoals hierboven aan de orde kwam is er een ontwikkeling waar te nemen dat verschoningsgerechtigde beroepsbeoefenaren daarnaast ook andere werkzaamheden en activiteiten zijn gaan uitvoeren, die soms geheel buiten de reguliere beroepsuitoefening vallen. Gedacht kan worden aan de hierboven genoemde nevenfunctie van een verschoningsgerechtigde als bestuurder van een rechtspersoon.

Waar haalt het ministerie deze onzin vandaan?

Allereerst: activiteiten buiten de reguliere beroepsuitoefening vallen niet onder het verschoningsrecht.

Het is oud als de wereld dat advocaten en notarissen bestuurders van rechtspersonen zijn. Dan geldt het verschoningsrecht niet. Als zij beroepshalve als bestuurder optreden, hebben ze – net als iedere andere onderneming die dat soort activiteiten ontplooit – een vergunning nodig op grond van de Wet toezicht trustkantoren (Wtt).

De mededeling dat er “andere werkzaamheden en activiteiten” zijn, wordt door de minister op geen enkele wijze onderbouwd.

Het wordt tijd dat dat Openbaar Ministerie en de rijksoverheid het juridische huiswerk wat beter gaan doen en de beroepsorganisaties niet lastig vallen met ongefundeerde aanvallen op het verschoningsrecht.

Meer informatie

• De brief van 24 november 2015.

—

Aanvulling 7 december 2015
Ook een belangrijke Nederlandse kwaliteitskrant laat over dit onderwerp een fraai staaltje van framing zien. Het artikel over de voornoemde brief begint met de tekst “Advocaten en notarissen kunnen in de toekomst niet meer onbeperkt gebruik maken van hun beroepsgeheim en het daarop gebaseerde verschoningsrecht.“. Dit wordt in het artikel wel ietsje genuanceerd, maar de boodschap blijft staan.

Het illustreert dat evenwichtige en correcte berichtgeving het verliest van het campagnevoeren.

NB Het artikel zit waarschijnlijk achter de betaalmuur.