Sinds 2013 wordt door de rijksoverheid tweejaarlijks de Monitor Identiteit opgesteld. De Monitor geeft informatie over hoe vaak, in welke situaties, en op welke manier mensen zich identificeren. Ook brengt de monitor in beeld hoe vaak dat misgaat en mensen slachtoffer worden van misbruik van hun identiteitsgegevens. De meest recente monitor betreft het jaar 2021. Ik bespreek een aantal gegevens uit deze editie.

De Monitor bevat interessante informatie, met onder meer een rubricering naar dader, middel en doel, zie figuur 3 op pagina 4. Daaruit blijkt dat het account bij een webwinkel of online dienstverlener een belangrijk middel is en dat in de meeste gevallen het doel is financieel voordeel te behalen:

Op pagina 56 staat een overzicht van de meldingen van ID-fraude en fouten (tabel 54), waaruit blijkt dat identiteitsfraude na 2015 sterk is gestegen:

Kopietje paspoort: gevaarlijk!
Uit tabel 55 op pagina 57 blijkt dat de belangrijkste methode van identiteitsfraude die door middel van een kopie van het identiteitsbewijs is (in 2021 38%), gevolgd door gebruik van openbare gegevens zoals naam, adres en telefoonnummer (in 2021 32%).

Fraudehelpdesk
In de Monitor zijn cijfers van de Fraudehelpdesk vermeld, waaruit blijkt dat de schade bij ‘identiteitsfraude natuurlijke personen’ dramatisch is toegenomen (tabel 65). Dit type fraude staat in tabel 66 op nummer een, daarna komen cybercrime en marktplaats/webwinkel fraude. In tabel 68 (aantal slachtoffers) staat marktplaats/webwinkel fraude boven aan.
De Fraudehelpdesk is een nuttige organisatie die bij veel burgers bekend is, zodat hun cijfermateriaal waardevol is. Als het een publieke status krijgt, zou men wellicht nog veel meer kunnen bijdragen aan criminaliteitsbestrijding.

DigiD
Tot voor kort was het authenticeren door middel van het DigiD onveilig, omdat het verliep via inlognaam en wachtwoord en er geen meerfactor-authenticatie mogelijk was. Hier is verbetering in gekomen, nu inmiddels beveiligingsniveau ‘substantieel’ beschikbaar is gekomen (lees dit artikel). In de Monitor wordt een overzicht van het DigiD gebruik gegeven zonder toelichting op de gehanteerde begrippen (tabel 62):

Er is te zien dat de authenticaties op niveau substantieel in 2021 naar 27,61% van het totaal aantal authenticaties is gestegen en dat de onveilige authenticaties (aangeduid met ‘op beveiligingsniveau’) zijn gedaald naar 21,84%, wat nog steeds te veel is.
Lees over DigiD de artikelen bij Computable, onder meer Logius onderzoekt hoe burgers zonder smartphone of zonder Nederlands paspoort zich online kunnen identificeren.

Pas op!
De Monitor is een lezenswaardig document, dat aangeeft dat voorzichtigheid is geboden.