Al enige tijd wordt nagedacht over het ‘vereenvoudigd’ oprichten van een bv zonder notaris. Na een lange tijd van stilte is het onderwerp weer opgepakt.

Rapport ‘Oprichten zonder omwegen’
In opdracht van het Ministerie van EZK is door L. Timmerman en Chr.M. Stokkermans een rapport van 115 pagina’s opgesteld, met als titel ‘Oprichten zonder omwegen‘. In het rapport komt ook de Europese verplichting om online oprichten mogelijk te maken aan bod.

In de conclusie bespreken de auteurs de dubbelrol van de notaris, die niet alleen betrokken is bij de rechtsgeldige oprichting van rechtspersonen maar ook een rol bij de fraudebestrijding (‘poortwachtersrol’) toebedeeld heeft gekregen. Het schrappen van de verplichte rol, zo schrijven de auteurs, kan nadelig zijn voor voor de fraudebestrijding, maar kan ook een verlies van rechtszekerheid, rechtsbescherming en voorlichting voor degene die een bv wenst op te richten tot gevolg hebben.

De Kamer van Koophandel speelt eveneens een belangrijke rol in de bestrijding van fraude, door middel van het handelsregister, waarin de gegevens van ‘uiteindelijk belanghebbenden’ zullen worden opgenomen. In sommige landen is inschrijving in het handelsregister een vereiste voor rechtspersoonlijkheid. Dit zou in Nederland ook denkbaar zijn, zeggen de auteurs van het rapport.

Scenario’s
Er worden enige scenario’s geschetst, die naar mijn indruk de oprichting van een bv niet eenvoudiger maken. De staatssecretaris schrijft dat de scenario’s uit het rapport in beleidsopties zullen worden vertaald en dat belanghebbenden door middel van een online consultatie zullen worden geraadpleegd. Ik ben benieuwd.

Meer informatie:

Overheid:

• Brief staatssecretaris EZK, vindplaats rijksoverheid.nl.
• Rapport ‘Oprichten zonder omwegen‘ over het eenvoudiger oprichten van een besloten vennootschap (bv), vindplaats rijksoverheid.nl.

Artikelen over het rapport:

• ‘Verlies fraudebestrijding en rechtsbescherming bij oprichting bv zonder notaris voorzien’, KNB 28 juli 2020
• ‘Vereenvoudiging oprichting bv vraagt verdere digitalisering notariaat en KvK’, Taxlive 28 juli 2020

Online oprichten op grond van een Europese verplichting:

• Online oprichting bv mogelijk per 1 augustus 2021, KNB 17 juli 2019.
• Persbericht Europese Commissie 13 juni 2019, “Setting up a company in the EU to become simple and cheaper”:

Setting up a company in the EU to become simple and cheaper

EU company law is being updated to reflect the digital age. The Council today adopted a directive that facilitates and promotes the use of online tools in the contacts between companies and public authorities throughout their lifecycle.

The directive will provide improved online procedures, creating a modern and safe way for businesses to dismantle the obstacles involving setting up companies, registering their branches or filing documents, especially in cross border operations.

— Ana Birchall, Minister of Justice, Vice Prime Minister for the implementation of Romania’s strategic partnerships, interim

The new rules ensure that:
• companies are able to register limited liability companies, set up new branches and file documents in the business register fully online;
• national model templates and information on national requirements are made available online and in a language broadly understood by the majority of cross-border users;
• rules on fees for online formalities are transparent and applied in a non-discriminatory manner;
• fees charged for the online registration of companies do not exceed the overall costs incurred by the member state concerned;
• the ‘once-only’ principle applies, meaning that a company will only need to submit the same information to public authorities once;
• documents submitted by companies are stored and exchanged by national registers in machine-readable and searchable formats;
• more information about companies is made available to all interested parties free of charge in the business registers.

At the same time, the directive sets out the necessary safeguards against fraud and abuse in online procedures, including control of the identity and legal capacity of persons setting up the company and the possibility of requiring physical presence before a competent authority. It maintains the involvement of notaries or lawyers in company law procedures as long as these procedures can be completed fully online. It also foresees exchange of information between member states on disqualified directors in order to prevent fraudulent behaviour.

The directive does not harmonise substantive requirements for setting up companies or doing business across the EU.

Next steps
The directive still has to be signed and published in the Official Journal of the EU. It will enter into force on the twentieth day following that of its publication. It will apply two years from the date of its entry into force. A number of provisions will however apply 4 years from the date of its entry into force.

Background
According to figures provided by the Commission, there are around 24 million companies in the EU, out of which approximately 80% are limited liability companies. Around 98-99% of limited liability companies are small and medium-sized enterprises, which will be most directly impacted by these improvements.

The directive complements existing EU company law as set out in directive (EU) 2017/1132. It is one of the two proposals tabled by the Commission in April 2018 for the modernisation of EU company law. It is also an important pillar for the Single Digital Gateway regulation, which facilitates interactions between citizens, businesses and competent authorities by providing access to online solutions.

> Full text of adopted directive

De richtlijn is onderdeel van de Company Law Package > meer informatie.

Vereenvoudiging oprichting bv in 2012
Artikelen uit 2012 op het ondernemingsrecht weblog (hyperlinks naar derden kloppen niet meer):

1e artikel

Ben Woldring steunt notariaat in campagne tegen oprichting bv zonder notaris
22 oktober 2012

Blijkens een bericht op de site van de KNB, steunt internetondernemer Ben Woldring het notariaat in de campagne tegen de oprichting van een bv zonder notaris. De KNB schrijft over het optreden van Woldring:

‘Notarissen moeten lobbyen richting de politiek in Den Haag om ervoor te zorgen dat de notariële akte bij het starten van een bv nodig blijft‘, dit zei ondernemer Ben Woldring tijdens het wetenschappelijk congres in Den Bosch vrijdag. De jonge ondernemer vindt dat een flex-bv anders te gemakkelijk kan worden opgericht. ‘De gang naar de notaris was voor mij een mijlpaal. Als je als ondernemer bij de notaris komt, gebeuren er mooie dingen’, aldus Woldering.

2e artikel

Ministerie van Veiligheid & Justitie niet enthousiast over oprichting bv zonder notaris
2 februari 2012

De beroepsorganisatie van de notarissen, de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB), heeft overleg gehad met het ministerie van Veiligheid & Justitie en bericht naar aanleiding daarvan het volgende:

Justitie niet enthousiast over ‘kleine bv’
02-02-2012

Het ministerie van Veiligheid & Justitie (V&J) staat zeer gereserveerd tegenover het idee van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) om bv’s op te richten zonder tussenkomst van een notaris. Dat blijkt uit het bestuurlijk overleg dat de KNB op 26 januari heeft gehad met het ministerie. V&J neemt geen enkel initiatief op dit punt en wacht af waar de collega’s van EL&I mee komen.

Het standpunt van de KNB is op deze plaats te vinden.

Dit artikel verscheen eerder op het ondernemingsrechtweblog.