De moderne overheid en hun journalistieke vrienden beschouwen juristen als een onaangename beroepsgroep die overheidsdoelen (onder meer het binnen halen van zoveel mogelijk belasting) ondergraaft.
Juristen zijn ‘enablers’ of ‘facilitators’ van criminaliteit, zo is het frame al een hele tijd [1]. De belastingadviseur staat in deze groep met een stip op 1.

Promotie over belastingadviseurs onder maatschappelijke druk

Het is dus geen verrassing dat er iemand is gekomen die de beroepsgroep van belastingadviseurs heeft onderzocht. Elody Hutten [2] is gepromoveerd op het proefschrift Tax Professionals Under Societal Pressure, A Dutch Case Studie on Responses tot BEPS [3]. Het proefschrift heb ik online nog niet kunnen vinden.
Ik ben benieuwd of Hutten aandacht heeft besteed aan het feit dat het fiscale recht zo ingewikkeld is gemaakt door de overheden, dat het voor burgers, bedrijven en organisaties nauwelijks meer is te doorgronden hoe het werkt, en waarom bepaalde fiscale keuzes zijn gemaakt. Mensen en organisaties zonder dikke portemonnee zijn al blij als ze niet te veel belasting betalen. Of iedereen die wel een dikke portemonnee heeft belastingfraude pleegt of langs de randjes loopt, weet ik niet.

Facilitator-onderzoek met OCCRP database

De politieke journalisten van OCCRP meldden begin deze maand dat facilitators voorwerp van onderzoek zijn in een samenwerkingsproject met Engelse universiteiten [4].

Intro:

The project, “Global Finance and the Enablers of Corruption: Identifying Enabler Networks and their Vulnerabilities,” will utilize OCCRP’s unique data resources, including Aleph, its investigative data platform. A team of political scientists, data specialists, and journalists will work together to compile information on the professional actors who provide services to a selection of high-risk politically exposed persons (PEPs), which the academic researchers will then analyze to identify enabler networks and trends in enabler behavior.

Gelukkig is er niemand bij die het vak kent van de onderzochte ‘enablers’, want dat is maar lastig.

De uitkomst van het onderzoek zal niet verrassend zijn, want de ‘enabler networks‘ kan ik ook wel bedenken zonder onderzoek (grote accountantskantoren, universiteiten, beroepsorganisaties, wetenschappelijke instituten). Ook de ‘trends in enabler behavior‘ zullen niet zo moeilijk te ontdekken zijn, want waarschijnlijk doen ze – als ze belastingadviseur zijn – hetzelfde als wat alle belastingadviseurs doen.

Mooi is dat de ‘enablers’ met kunstmatige intelligentie worden geanalyseerd op basis onder meer de grote OCCRP-database met illegaal verkregen informatie, waarvan de kwaliteit onbekend is.

Overigens kan OCCRP worden aangemerkt als een pseudo-overheid, die diensten verleent aan de echte overheid, zonder dat sprake is van integriteitstoetsing, toezicht op de activiteiten of andere maatregelen die een zorgvuldige beroepsuitoefening waarborgen.

De toekomst: surveillance en analyse

OCCRP doet vingeroefeningen op doelwitten die niet de sympathie hebben van de publieke opinie [5]. De toekomst zal ongetwijfeld zijn dat iedere mens en organisatie permanent digitaal wordt geanalyseerd en dat wordt nagegaan of er wel maatschappelijk betamelijk wordt gehandeld. Dan wordt meteen mee genomen of er nu of in de toekomst risico is op maatschappelijk onbetamelijk handelen. Ik ben benieuwd of de mens dat overleeft.

Noten:

[1] Zie mijn artikelen met de tag facilitator.
[2] Dezelfde als de persoon die werkt bij APG Asset Management?
[3] Aankondiging promotie op taxlive. Zie ook artikelen bij accountant.nl, FD, Accountancy Vanmorgen. Ik kwam wel een paper uit januari tegen, Societal norms in the Corporate Tax Practice: Tax professionals’ Identity Perceptions and the Public Criticism of Corporate Tax Planning.
[4] OCCRP Partners with Leading U.K. Universities to Analyze the Professional Enablers of Corruption, 12 februari jl.
[5] Aannemende dat de “high-risk politically exposed persons (PEPs)” allemaal criminelen zijn en geen nette burgers.