Eerder meldde ik dat de Amsterdamse rechtbank aan het Europese Hof van Justitie een oordeel heeft gevraagd over gerechtvaardigd belang bij marketing. Inmiddels heeft deze rechtbank dat eveneens gedaan in de tennisbond-zaak, lees de tussenuitspraak.

Het geschil: ledengegevens gaan zonder toestemming van het lid naar sponsors
In deze zaak heeft de tennisbond de persoonsgegevens van haar leden aan sponsors verstrekt, zonder voorafgaand toestemming aan die leden te vragen (eiseres is de tennisbond):

Aan [bedrijf 2] heeft eiseres NAW-gegevens verstrekt. Aan [bedrijf 1] heeft eiseres naast NAW-gegevens ook gegevens betreffende geboortedatum, telefoonnummer, mobiele nummer, e-mailadres en naam van de vereniging verstrekt.

De gegevens zijn ook bij PostNL terecht gekomen en bij callcenters. De sponsors hebben betaald voor de persoonsgegevens van de leden. De tennisbond heeft betoogd dat zij een ‘gerechtvaardigd belang’ heeft bij de verkoop van de ledengegevens aan sponsors.

Na klachten van leden heeft de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) onderzoek ingesteld en besloten aan de tennisbond een boete van € 525.000 op te leggen wegens schending van de AVG. De AP stelt zich primair op het standpunt dat de tennisbond geen gerechtvaardigd belang heeft om de persoonsgegevens aan de twee sponsoren te verstrekken. In zoverre eindigt de toets volgens de AP bij stap 1. Subsidiair meent de AP dat de verwerking ook niet noodzakelijk is (stap 2) dan wel dat de belangen van de leden van eiseres dat hun persoonsgegevens niet worden verwerkt, dienen te prevaleren (stap 3).

De rechtbank constateert dat partijen (eiseres is de tennisbond, verweerder de AP) van mening verschillen over de toepasselijkheid van gerechtvaardigd belang als AVG-grondslag:

3.1. Partijen zijn in het bijzonder verdeeld over de uitleg en reikwijdte van het begrip ‘gerechtvaardigd belang’ in de zin van artikel 6, eerste lid onder f van de AVG. Volgens verweerder volgt uit de grammaticale uitleg van dit begrip dat sprake moet zijn van een legitiem en daarmee concreet ‘tot de wet behorend, wet zijnd, in een wet vastgelegd’ belang. Een positieve toets dus. Volgens verweerder strookt de opvatting van eiseres dat elk belang gerechtvaardigd is, tenzij dat bij wet is verboden, niet met de essentie van de bepaling. Als dat inderdaad de bedoeling zou zijn geweest, dan was het naar de mening van verweerder logischer geweest om de bepaling juist tegenovergesteld te redigeren. Dus bijvoorbeeld in plaats van te spreken over een ‘gerechtvaardigd belang’, te spreken van ‘een belang, tenzij dit bij wet verboden is’.

Vervolgens overweegt de rechtbank dat de vraag of de tennisbond een gerechtvaardigd belang heeft bij de verwerking van de persoonsgegevens van haar leden niet zonder redelijke twijfel is te beantwoorden en na enige toelichting concludeert de rechtbank:

De rechtbank vindt zich daarom genoodzaakt om de volgende prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie te stellen:

1. Hoe dient de rechtbank de term ‘gerechtvaardigd belang’ uit te leggen?
2. Dient die term te worden uitgelegd zoals verweerder dat uitlegt? Zijn dat uitsluitend tot de wet behorende, wet zijnd, in een wet vastgestelde belangen? Of;
3. Kan elk belang een gerechtvaardigd belang zijn, mits dat belang niet in strijd is met de wet? Meer specifiek gesteld: is een zuiver commercieel belang en het belang zoals hier aan orde, het verstrekken van persoonsgegevens tegen betaling zonder toestemming van de betreffende persoon, onder omstandigheden aan te merken als een gerechtvaardigd belang? Zo ja, welke omstandigheden bepalen of een zuiver commercieel belang een gerechtvaardigd belang is?

Berichten over de tussenuitspraak
Media, onder meer FD, Tweakers. Marketeersorganisatie DDMA.