Claimstichtingen kunnen nuttig zijn om de kosten van procederen te verdelen en laag te houden, maar er zit ook kaf onder het koren. Een heel bijzondere claimstichting komt voor in een uitspraak van Hof Amsterdam van 12 maart jl.

Loterijverlies
In deze zaak stelde Loterijverlies.nl B.V. (‘de bv’) hoger beroep in tegen de een uitspraak van de rechtbank (met als wederpartij een groep particulieren). Uit de uitspraak blijkt dat deze bv in 2008 een stichting heeft opgericht, met als naam Stichting Loterijverlies.nl (‘de stichting’), waarvan de bv tot 29 februari 2016 bestuurder is geweest. Daarna was een limited gevestigd in Guernsey, Breton Ltd., bestuurder van de stichting, wat te denken geeft.

De stichting was opgericht om de belangen te behartigen van mensen die meenden benadeeld te zijn door het trekkingssysteem van de Staatsloterij. De stichting was succesvol in procedures bij een Gerechtshof en de Hoge Raad. De stichting trad daarbij op voor een groot aantal belanghebbenden, de uitspraak noemt ongeveer 194.000 personen.

Die belanghebbenden hadden geen goed gevoel bij de stichting, waaraan het optreden van Breton Ltd. zal hebben bijgedragen. Op verzoek van een aantal belanghebbenden is Breton Ltd. in 2016 bij voorlopige voorziening door de rechtbank geschorst en vervangen door een tijdelijk bestuurder. Diens opdracht was om onderzoek te verrichten naar bepaalde financiële transacties waarbij de stichting betrokken is geweest. Daarbij waren inschrijfgelden die door de belanghebbenden waren verschaft aangewend voor doeleinden waarvan de verenigbaarheid met het statutaire doel van de stichting niet dadelijk aannemelijk of inzichtelijk was. Het Hof bekrachtigde in 2017 deze voorlopige voorziening. Breton Ltd. is nadien afgetreden.

Vervolgens heeft de Rechtbank op verzoek van de belanghebbenden twee bestuurders bij de stichting benoemd. De bv was het daar niet mee eens. Die beslissing van de Rechtbank is onderwerp van dit hoger beroep. Het Hof oordeelt dat de Rechtbank op goede gronden op verzoek van belanghebbenden twee nieuwe bestuurders heeft benoemd, nadat Breton Ltd. was afgetreden. Een poging van de belanghebbenden om de integrale proceskosten vergoed te krijgen van de bv, mislukt.

Let op de Claimcode
Deze uitspraak geeft aan dat mensen die zich benadeeld voelen door een stichting, respectievelijk het bestuur van een stichting, niet met lege handen staan. Er zit echter wel een prijskaartje aan.

Hier is aan te zien dat claimstichtingen alleen een goedkope manier zijn om aan ‘je recht’ te komen als zij door integere mensen worden bestuurd. Om die reden is de zgn. ‘Claimcode’ in het leven geroepen. De vorige versie dateert van 2011 en onlangs is een geactualeerde versie, de Claimcode 2019, aan de minister voor Rechtsbescherming aangeboden. Rechters toetsen in zaken met claimstichtingen of de stichting aan de Claimcode voldoet.

Meer informatie:

• Nieuwe claimcode stelt eisen aan externe financiering, Advocatenblad 5 maart 2019
• Bericht Nieuwe code voor claimstichtingen, rijksoverheid 4 maart 2019.
• De Claimcode 2019 is hier als pdf te vinden en kan in papiervorm gekocht worden, zie deze pagina.
• Claimcode 2011 (pdf), inmiddels vervallen.

Eerdere berichten op dit blog over claimstichtingen:

• Kaf tussen het koren van claimstichtingen, 5 augustus 2016.
• In het bericht “Ondernemingsrecht in de begroting van het Ministerie van Veiligheid en Justitie voor 2012” van 30 september 2011 wordt melding gemaakt van wetgevingsplannen in zake claimstichtingen.