Terwijl bij de gewone burger de digitale verwarring toeneemt (lees daar het Nibud en de Nationale Ombudsman maar op na) gaat de digitalisering op alle gebieden verder.

‘Slimme’ auto
Één van die digitaliseringsgebieden is het ‘slim’ worden van ‘dingen’, zoals auto’s. Daar kan de mens de weg (letterlijk en figuurlijk) digitaal kwijt gaan raken. De autoleveranciers lopen zich vol enthousiasme warm voor de digitale toekomst, waarin de mens waarschijnlijk niet meer mag autorijden omdat hij dat niet goed genoeg kan.

Europa en ‘connected and autonomous vehicles’
In Europa wordt over dit onderwerp nagedacht en daarom vergadert de juridische commissie van het Europees Parlement (JURI) binnenkort over dit onderwerp. De denktank van het parlement heeft in februari over de juridische kant van autonome voertuigen een rapport uitgebracht.

In dat rapport wordt bepleit dat er door de EU-landen een gezamenlijke aanpak wordt gekozen inzake de aansprakelijkheidsregels geldend voor en het verzekeren van ‘connected and autonomous vehicles’, afgekort tot ‘AV’s’. Op pagina 37 van het rapport wordt geconcludeerd dat er heldere aansprakelijkheidsregels nodig zijn en dat maatregelen gewenst zijn om onnodige procedures te voorkomen:

Accelerating the adoption curve for AVs by five years has the economic potential to generate European added value worth approximately €148 billion. Therefore public regulators have an interest in ensuring that the regulatory framework facilitates adoption of AVs and thus contributes to the generation of economic value. Expert national committees of Member States, high level expert groups initiated by the European Commission, as well as a recently adopted European Parliament resolution all underline that liability issues relating to the adoption and use of AVs need to be clarified.

The revision of the existing regulation and/or introduction of an additional regulation on the allocation of risks related to AVs has the economic potential to generate European added value that could be lost if the no-action option is preferred. The European added value of the roll-out of AVs would be generated mainly by legislative measures that would facilitate earlier adoption of AVs. Further added value of EU action at the stage of mass adoption of AVs could be generated through measures to reduce transaction and litigation costs relating to regulatory divergence among various jurisdictions and measures facilitating consumer trust in the new technologies.

Coordinated action at EU level has the potential to contribute further to European added value by reducing the transaction costs resulting from the fragmentation of national legal systems and minimising litigation costs. Insufficient coordination between several jurisdictions on the adoption of regulatory rules enabling the testing, licensing and operation of autonomous technologies and vehicles could ultimately lead to unnecessary barriers to the development and deployment of new technological solutions. 91 Clear rules at EU level, would contribute to legal certainty and would help to avoid transaction costs resulting from divergent national legal rules.

Zo te zien heeft men het nog niet aangedurfd om een aantal juridische basisregels te formuleren.

Wie is aansprakelijk?
Daar zal nog over gesteggeld moeten worden, waarbij bijvoorbeeld gedacht kan worden aan het volgende:

[1] De fabrikant van het voertuig is altijd aansprakelijk voor incidenten (= ongelukken, verkeersfouten, enzovoorts), tenzij [–> 2]:
[2] Die fabrikant aantoont dat het incident is veroorzaakt door een derde.
[3] De fabrikant dient adequaat verzekerd te zijn. De verzekeraar heeft in iedere lidstaat een vertegenwoordiger die incidenten afhandelt. De afhandelingskosten komen voor rekening van de fabrikant, ook als hij niet aansprakelijk is.
[4] Als zich een incident voordoet, zorgt de verzekeraar van de fabrikant er voor dat de benadeelden schadeloos worden gesteld en dat verkeersboetes worden betaald.
[5] Ieder voertuig bevat een zwarte doos, die zowel door de eigenaar van het voertuig als de fabrikant uitgelezen kan worden. De fabrikant mag een beperkt aantal gegevens uitlezen, zo lang er geen incident is.

Zo concreet is het nog niet, maar dat zal er wel moeten komen.

Meer informatie:

[1] Hoe de burger digitaal de weg kwijt raakt:

• Nibud: minstens 40 procent van de Nederlanders worstelt met de financiële administratie, 16 april 2018. Het Nibud onderscheidt twee risicogroepen: de 18 tot 35-jarigen (34 procent van de Nederlanders van 18 tot 64 jaar) en de niet-digitaal vaardigen (minstens 1 op de 5 volwassenen). Lees verder het rapport ‘Financiële administratie in een digitaal tijdperk’.
  
• Digitale communicatie | raakt de overheid de burger kwijt?, 22 september 2017 (artikel op dit blog).
• De Nationale Ombudsman maakt zich zorgen over de overheidsdigitalisering, zie dit artikel op dit blog, 21 april 2017.

—

[2] Autonome voertuigen:

• Ontwerpagenda JURI 23/24 april a.s. met op de agenda presentatie van de resultaten van de EAVA-studie “A Common EU Approach to Liability Rules and Insurance for Connected and Autonomous Vehicles“.
• A common EU approach to liability rules and insurance for connected and autonomous vehicles, denktank van het Europees parlement 28 februari 2018
• Studie, A common EU approach to liability rules and insurance for connected and autonomous vehicles (pdf), februari 2018
• IEU dossier: Autonomes & Vernetztes Fahren, Duitstalig overzicht van gebeurtenissen en informatiebronnen rondom autonome en verbonden voertuigen
• Aanverwant is de aansprakelijkheidsproblematiek rondom robots: Europe divided over robot ‘personhood’, In letter to Commission, 156 experts from 14 countries warn against adopting EU Parliament proposal., Politico EU 11 april 2018

Aanvulling 19:05 uur op onderdeel [1], digitaal de weg kwijt raken
Mathijs Bouman schreef voor het FD (betaalmuur) een mooi artikel ‘Betaalhel’ waarin hij aanschopt tegen de digitale chaos en tegen alle ‘Mijn Omgevingen‘ die digitaal door overheid en bedrijven worden aangeboden.