Sinds bekend is geworden dat een Nederlands elektronicaconcern bewegingen van mensen volgt via wifi- en bluetooth tracking, verschijnen er veel artikelen over.
Zoals vandaag het artikel van Jelte Timmer van het Rathenau Instituut (geen idee of hij familie is). In de Tweede Kamer zijn er vragen over gesteld.

Afgelopen zaterdag was ik in één van de winkels van het eerder genoemde concern en heb ik ze gevraagd of ze al apparaatjes verkopen waarmee ik zelf, als ik in de stad ben (of elders), kan nagaan of er wifi tracking apparaten staan opgesteld en van wie ze zijn. Want in het kader van een crowd project is het natuurlijk ook mogelijk om met zijn allen op een mooie website de wifi trackende bedrijven in kaart te brengen, liefst met vermelding van het type apparatuur, de software leverancier, de reikwijdte, enzovoorts.

Helaas: de winkelier had deze apparatuur nog niet in voorraad. Is er iemand die weet waar ik zo’n apparaat kan kopen?

Aanvulling 12 februari 2014
Een minister heeft onlangs gezegd dat degenen die niet gevolgd willen worden hun telefoon maar uit moeten zetten, zie dit bericht. Met een klassieke mobiele telefoon is dat makkelijk. Maar veel smartphone gebruikers weten niet eens hoe zij hun telefoon kunnen uitzetten. Veel smartphones kun je heel makkelijk op “standby” zetten. Echt uitzetten vergt extra kennis.

Uit een bericht op security.nl blijkt dat ook app ontwerpers bezig zijn met het onderwerp. Volgens dit artikel is er een nieuwe Android-app verschenen die de oorlog aan wifi-trackers verklaart en probeert om aangelegde trackingdatabases onbruikbaar te maken.

Het wordt tijd dat de ontwerpers van operating systems voor smartphones en andere “smarte” apparaten zorgen voor betere mogelijkheden om de traceerbaarheid te beperken, bijvoorbeeld door wifi en bluetooth standaard uit te zetten en door apps toegang te ontzeggen tot locatiegegevens, mac-adressen en dergelijke.

Aanvulling 3 maart 2014
Op 24 januari jl. zijn kamervragen gesteld over wifi-trackende winkels. Deze zijn op 21 februari jl. beantwoord. De vragen en antwoorden luidden als volgt:

2014Z01179
Vragen van de leden Oosenbrug (PvdA) en De Liefde (VVD) aan de ministers van Economische Zaken en van Veiligheid en Justitie over wifitracking door winkels (ingezonden 24 januari 2014)

1 Kent u het bericht “Wifi-tracking: winkels volgen je voetsporen”? 1)

Antwoord 1
Ja.

2 Is het winkeliers toegestaan via wifi, bluetooth of op andere wijze gegevens (bijv. mac-adressen) van telefoons en andere apparaten van personen, die in hun winkel lopen, te verzamelen? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

3 Is het winkeliers toegestaan via wifi, bluetooth of op andere wijze gegevens (bijv. mac-adressen) van telefoons en andere apparaten van personen, die op straat langs hun winkel lopen, te verzamelen? Zo ja, waarom? Zo nee, waarom niet?

4 Deelt u de mening dat het onwenselijk is dat winkeliers door middel van wifi-tracking bijhouden en opslaan wie op straat langs hun winkel loopt zonder deze te betreden? Zo ja, wat gaat u daar aan doen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 2, 3 en 4
Eigenaren van winkels zijn vrij in het vaststellen van voorwaarden waaronder het publiek gerechtigd is de winkel te betreden, zo lang die voorwaarden redelijk zijn. Tegen deze achtergrond moet ook de verzameling van gegevens door middel van WiFi trackers worden gezien. Op grond van artikel 8, onder f, van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) kan de eigenaar van de winkel het verzamelen van deze gegevens aanmerken als een gerechtvaardigd eigen belang, wanneer dit belang opweegt tegen het belang of de fundamentele rechten en vrijheden van de betrokkene, waaronder het belang bij de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Indien het belang van de winkeleigenaar is gelegen in het vaststellen van het aantal bezoekers en het vaststellen van hun verplaatsingsgedrag in de winkel, zonder dat in combinatie daarmee andere persoonsgegevens worden verwerkt, is voorstelbaar dat dit belang in concreto als redelijk kan worden aangemerkt. Daarbij geldt overigens dat ingevolge de artikelen 33 en 34 van de Wbp kenbaarheid aan de verwerking van persoonsgegevens moet worden gegeven.
Dit alles kan anders liggen wanneer ook de gegevens van passanten op de openbare weg worden verwerkt. In dat geval ontbreekt de mogelijkheid om voorwaarden te stellen aan toegang tot en verblijf in een winkel en is voor de rechtvaardiging van de verzameling van persoonsgegevens toestemming vereist. De Minister van Economische Zaken heeft tijdens het algemeen overleg met uw Kamer op 12 februari j.l. aangegeven dit vraagstuk te zullen bespreken met het College bescherming persoonsgegevens (CBP).

5 Deelt u de mening dat winkels duidelijk aan klanten kenbaar moeten maken dat zij mac-adressen of andere identificerende kenmerken verzamelen van hun klanten? Welke vorm moet deze notificatie volgens u hebben? Wat adviseert het College bescherming persoonsgegevens (Cbp)?

Antwoord 5
Ik verwijs naar mijn antwoord op de vragen 2 tot en met 4. De kennisgeving dat er gegevens worden verzameld moet voldoende duidelijk zijn. Er is geen vaste vorm voorgeschreven.

6 Bent u bereid het Cbp te vragen onderzoek te doen naar en advies uit te brengen over wifi-tracking door winkels? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 6
Zoals aangegeven in mijn antwoord op de vragen 2, 3 en 4 zal de Minister van Economische Zaken dit vraagstuk bespreken met het CBP.

1) http://tweakers.net/reviews/3385/wifi-tracking-winkels-volgen-jevoetsporen.html

Aanvulling 19 juni 2015
In dit artikel van Thomas van Essen wordt gesproken over alternatieven voor wifi-tracking.