Het wetsvoorstel voor de ‘Wet transparantie maatschappelijke organisaties‘ (Wtmo) is nog steeds bij het parlement in behandeling. In het grondrechtenrapport over Nederland van NJCM c.s. worden er zorgen over geuit [1]. Het voorstel heeft niet alleen gevolgen voor not-for-profit organisaties die niet zuiver op de graat zijn, het kan ook nette clubs raken.

Plenair debat over Wtmo in week 22
Het wetsvoorstel is in 2020 ingediend [2]. In mei 2023 zijn ingrijpende wijzigingen voorgesteld waarover de Raad van State heeft geadviseerd. Binnenkort, in de week van 27 mei a.s. vindt een plenair debat [3] plaats:

Belangrijke documenten
De laatste ontwikkelingen zijn in deze documenten te vinden:

• Nota (6) met beslisnota
• Nota van wijziging (7) met beslisnota
• Advies Raad van State (8); advies Raad van State en Nader rapport

Verder zijn er een hele serie adviezen van officiële organisaties zoals het College van procureurs generaal en verder van not-for-profit organisaties die geraakt zullen worden door de nieuwe regels.

Wat vindt de not-for-profit?
Ik heb nog geen gelegenheid gehad te kijken hoe not-for-profit organisaties tegen het gewijzigde voorstel aankijken. Wel werd ik geattendeerd op het bericht van Goede Doelen Nederland van vandaag over het Hoofdlijnenakkoord [4]:

Wet Transparantie Maatschappelijke Organisaties (WTMO)
De behandeling van de WTMO wordt voortgezet. Er wordt gewerkt aan een zogenoemd ‘slim verbod’ op ongewenste buitenlandse financiering van Nederlandse verenigingen, kerkgenootschappen of informele organisaties.

Wij vinden het van belang dat er sprake is van een juiste balans tussen enerzijds de bescherming van de democratische rechtsstaat of het openbaar gezag tegen dreigende ondermijning en anderzijds de bescherming van de grondrechten en vrijheden van maatschappelijke organisaties. Immers een pluriform en kritisch maatschappelijk middenveld is een van de fundamenten van een democratische samenleving.

Not-for-profit organisaties doen er goed aan zeer alert te zijn.

Noten

[1] Zie pagina 30 van het grondrechtenrapport over Nederland (pdf): “Several bills remained a source of concern for civil society, as these bills put pressure on the independent role such organisations play within a democratic society. Examples are the bill on the Transparency of Civil Society Organisations (wetsvoorstel Transparantie Maatschappelijke Organisaties)“.
[2] Pagina Tweede Kamer en pagina Eerste Kamer over het voorstel. Dossier overheid.nl.
[3] Aankondiging plenair debat.
[4] Hoofdlijnenakkoord raakt goede doelen, 16 mei 2024.