Tweede Kamerleden Van der Lee en Nijboer leven in het paradijs, maar toch zijn ze niet gelukkig. Volgens  hen is Nederland een belastingparadijs en zij dienden een initiatiefnota in over de aanpak daarvan.

Over de vraag of Nederland wel een belastingparadijs is, kregen ze het aan de stok met Tweede Kamerlid Edgar Mulder tijdens een notaoverleg op 17 april.

Van der Lee (GroenLinks): (…)
Tegelijkertijd was een van de vragen of Nederland nu een belastingparadijs is. Dat is het heel lang geweest, in brede zin. Nu zijn we het nog steeds, maar dan vooral een doorstroomparadijs. Als Nederland ogenschijnlijk op papier meer investeringen aantrekt dan China en Duitsland samen, dan is er toch iets geks aan de hand. Als je ziet dat in onze economie jaarlijks het vijfvoudige van dat bedrag door Nederland stroomt, dan is er toch iets geks aan de hand. Als je ziet dat er toch nog jaarlijks 22 miljard aan niet-geïnde belastingen voortvloeien uit het feit dat wij een doorstroomparadijs zijn, dan verdient Nederland helaas nog steeds de titel “doorstroombelastingparadijs”. Dat dragen internationale organisaties verenigd in Tax Justice ook aan. Ik noemde ze al. Daar staan wij nog op een vijfde plek wereldwijd. (…)

De heer Edgar Mulder (PVV):
Wat is het nou? Vinden de initiatiefnemers Nederland een “belastingparadijs” of een “doorstroomparadijs”?

De heer Van der Lee (GroenLinks):
Ik vind het een moeilijk en lang woord, maar om precies te zijn is het een “doorstroombelastingparadijs”. Alleen bekt dat niet zo lekker. Maar wij staan in de internationale indexen, zeker ook die van Tax Justice, gewoon op nummer vijf als het gaat om belastingparadijzen. Natuurlijk zijn daar verschillende facetten aan. Als erop gewezen wordt dat in Nederland ook een aantal tarieven zijn verhoogd, dat een aantal aftrekposten zijn verkleind, dat de reële of effectieve belastingdruk wat omhoog gaat, dan zijn er stappen vooruitgezet. Maar tegelijkertijd bestaan er nog verschillen.
Ferrovial is genoemd. Dat bedrijf heeft vast goede redenen om kapitaal te zoeken en het wil naar de Amsterdamse beurs. Maar er wordt ook bericht dat het op jaarbasis 40 tot 45 miljoen minder belasting hoeft af te dragen in Nederland dan in Spanje. Het schijnt dat dat niet zozeer voortkomt uit een constructie — ik begreep uit de antwoorden dat er geen ruling en geen contact is geweest met de Nederlandse fiscus — maar waarschijnlijk puur door de verschillen in de jurisdictie en de geldende fiscale wetgeving. Met een lang woord is Nederland dus een “doorstroombelastingparadijs”.

De heer Edgar Mulder (PVV):
Dat zie ik als een nuancering, want van oorsprong had je het bij het begrip “belastingparadijs” over een nultarief, over een bankgeheim, over een hoge lastendruk. Als je die kenmerken loslaat, dan is Nederland dus allesbehalve een belastingparadijs, of u bent bezig zelf die definitie te veranderen. Vandaar mijn vraag. Dan kan het voor uzelf wel kloppen, maar aan de klassieke uitleg van wel of geen belastingparadijs zijn, voldoen wij niet.

De heer Van der Lee (GroenLinks):
Dat vind ik weer het andere uiterste, want op een aantal terreinen voldoen wij nog wel aan de definitie van een belastingparadijs, zij het minder dan in het verleden, omdat we op een aantal terreinen echt stappen hebben gezet. We hebben een aantal bronbelastingen ingevoerd die er voorheen niet waren. Maar als je kijkt naar de Nederlandse bilaterale belastingverdragen, dan geldt voor een kwart tot een derde daarvan dat daar nog nultarieven in zitten voor dividend, rente en royalty’s. We zijn er dus nog niet, nog even los van alle doorstroomactiviteiten die ik heb genoemd. (…)

De heer Edgar Mulder (PVV):
Dan blijf ik toch bij die nuancering. Er heeft een vrijmoedige herdefiniëring van dat begrip belastingparadijs plaatsgevonden, vandaar dat de initiatiefnemers tot die conclusie komen. Maar volgens de klassieke definitie blijf ik herhalen dat Nederland een heleboel is, maar geen belastingparadijs.

De heer Van der Lee (GroenLinks):
De heer Mulder mag zijn interpretatie claimen, maar de klassieke definitie bestaat uit meerdere facetten. Op een aantal van die facetten zijn wij nog steeds een belastingparadijs. Daarom worden we ook door derden en ook in het buitenland nog zo getypeerd.

De staatssecretaris legt nog eens uit hoe het zit:

Het is ontegenzeggelijk zo dat er 4.500 miljard door Nederland gaat. Dat is heel veel. In die zin kan je zeggen dat Nederland een doorstroomland is, net zo goed als dat Nederland een haven heeft die nogal groot is. De vraag is: wat is onwenselijk van die bedragen? Ik refereerde er net al aan dat vorige kabinetten hier maatregelen op hebben genomen. Als er ergens geld in de wereld komt dat door Nederland sluist, en dat verder niks toevoegt aan de Nederlandse economie en in een laagbelaste jurisdictie valt, dan is dat eigenlijk gebruikmaken van belastingverdragen die Nederland ooit om hele andere redenen heeft gesloten. Dat was namelijk voor het eigen Nederlandse bedrijfsleven, of dat nou multinationals zijn of beursgenoteerde of niet-beursgenoteerde bedrijven, wanneer die internationaal hun vleugels spreiden en in één land belasting betalen over de winst om dubbele belasting te voorkomen. Daarbij zijn er te veel neveneffecten ontstaan, grote neveneffecten, waardoor er zelfs situaties waren waarbij er helemaal geen belasting betaald werd over die winst. (…)

Niet alles wat door Nederland stroomt, is fout. Als het door Nederland stroomt en er hier een holding en financieringsmaatschappijen zijn, en ook nog wat economische activiteiten eromheen, en het dan geïnvesteerd wordt in een ander land, is daar op zichzelf niks mis mee zolang er in dat andere land maar belasting betaald wordt en dat andere land zich ook houdt aan de internationale afspraken die gemaakt zijn.

Wie niet wist wat een belastingparadijs is, is nu helemaal bij.