In een recent artikel voor Mr. signaleert hoogleraar Daan Doorenbos dat de ongeremde toename van bestuurlijke sancties nog steeds doorgaat. In het artikel met de titel “Hyperinflatie” schrijft hij “De ene verhoging van de boetemaxima is nog niet ingevoerd of de volgende staat alweer in de steigers“. Hij maakt zich zorgen over ongeremde toename van boetes in het bestuursrechtelijke domein, waarbij de relatie met de ernst van het delict wordt losgelaten.

Kenmerk van bestuurlijke boetes is dat ze door de overheid kunnen worden opgelegd zonder tussenkomst van de rechter. Vaak wordt het opleggen van de boete bekend gemaakt, ook al heeft betrokken ondernemer bezwaar gemaakt of beroep ingesteld.

Intussen maakt de Raad van State zich zorgen over het ontbreken van rechtsbescherming bij bestuurlijke boetes en brengt zelfs een ongevraagd advies uit! De Raad schrijft onder meer:

De Afdeling advisering constateert dat de wetgever steeds vaker kiest voor het instrument van de bestuurlijke boete in plaats van een wet via het strafrecht te handhaven. Oorspronkelijk werden bestuurlijke boetes alleen gebruikt voor lichte, veelvoorkomende overtredingen, maar steeds vaker worden bestuurlijke boetes ook opgelegd bij zware en complexe overtredingen. Ook worden vaker hoge boetes opgelegd bij relatief lichte overtredingen. Tegelijkertijd heeft het strafrecht ook niet stilgestaan. De officier van justitie kan met een strafbeschikking ook straffen opleggen buiten de rechter om. Deze ontwikkelingen hebben bijgedragen aan het ontstaan van een handhavingsstelsel waarin de rechtsbescherming van de burger onderbelicht is geraakt bij de keuzes van de wetgever voor een bepaald sanctiestelsel en de hoogte van bestraffende sancties.

Het is te hopen dat er wordt geluisterd naar dit verstandige advies.

Meer informatie

• Daan Doorenbos, Hyperinflatie (Mr.), 20 oktober 2015
• Op rechtspraak.nl wordt in een bericht het belang van het advies van de Raad van State vermeld, 15 september 2015. Zie over het advies ook het Toezichttafel blog.
• Raad van State, Meer aandacht nodig voor rechtsbescherming burger bij bestuurlijke boetes, met het volledige advies, dat hier is te vinden, 15 september 2015