Er wordt veel geschreven over de digitale toekomst. Of die digitale toekomst er vrolijk uit ziet, is nog maar de vraag.

Zo kwam ik een artikel tegen over een bijeenkomst van de Singularity beweging, waarin een toekomst wordt geschilderd waarbij de mens de flexibele medewerker van grote ondernemingen en organisaties is geworden. Het artikel beschrijft dat technische ontwikkelingen grote maatschappelijke gevolgen hebben, zoals minder privacy en toenemende werkloosheid. Er wordt iemand geciteerd die zegt “De toekomst zal zijn dat nog veel meer werknemers bij bedrijven van de balans gaan“. Alleen al de terminologie ‘van de balans gaan’ geeft al de ontmenselijking aan.

Opvallend aan dit soort toekomstverhalen is dat een visie op de maatschappij ontbreekt en dat over belangrijke vragen niet wordt nagedacht.

Zoals de volgende vraagstukken:

• • Past de techniek zich voldoende aan de beperkingen van de mens aan? Hoe wordt voorkomen dat mensen zich aan (de bedenkers van) de techniek moeten aanpassen? Onze huidige IT is bedacht door intelligente witte twintigjarige mannen uit Silicon Valley, met alle nadelen van dien.
  • Gaan bedrijven en organisaties nog meer aan ‘cherry picking‘ van mensen doen, dan nu al gebeurt. Is dat gewenst?
  • Hoe gaan we zorgen dat iedereen een maatschappelijke bijdrage levert? Want dat gaat niet vanzelf; het moet niet zo worden dat iedereen die niet werkt de hele dag zit te gamen of op vakantie is.
  • Wordt het niet eens tijd dat ‘onzichtbaar’ werk, dat wil zeggen: vrijwilligerswerk, zichtbaar wordt gemaakt?
  • Hoe wordt er voor gezorgd dat mensen nog ‘eigen ruimte’ hebben om te doen wat ze willen, zonder ‘nudgende‘ overheden en bedrijven en zonder nieuwsgierige bemoeials.

Het is tijd dat wetenschappers hier energie in steken.

Meer informatie:

• • Toekomst werkgelegenheid: ‘Bedrijven denken straks alleen nog in projecten en teams van experts’. De exponentiële groei van technologie gaat onderwijs, werkgelegenheid en gezondheid wezenlijk veranderen, denkt Singularity University. Artikel Klaas Broekhuizen voor Het Financieele Dagblad
  • Zie voor begrippen als privacy en nudging mijn digitale woordenboek.
  • Berichten op dit blog over de digitale toekomst.

Aanvulling 8 november 2017
Over de digitale slavernij werd ook geschreven door Georg van Daal voor Advocatie in zijn column: Digitalisering? We zijn terug in de middeleeuwen!.

Aanvulling 10 juli 2018
In Mejudice stond het artikel Platformeconomie – Houd rechten werknemer overeind. Van industriële revolutie naar de 21e eeuw. Overigens een wat vreemde titel, misschien moet het onderscheid werknemer/zzp’er verlaten worden. Neemt niet weg dat het lezenswaardig is.

Een ander artikel: ‘Door Uber voltrekt zich een Shakespeariaanse tragedie’, FD 6 juli 2018

Aanvulling 14 oktober 2019
Lees Karin Spaink’s artikel De nieuwe horigheid over de digitale slavernij die in aantocht is.

Aanvulling 28 oktober 2019
Via AWTI ontdekte ik twee artikelen, bij HBR en bij McKinsey, waarin wordt uitgelegd dat alle mensen in de toekomst agile moeten zijn en dat agile een ander woord is voor flex(arbeid). In gewoon Nederlands: vaste banen bestaan niet meer, iedereen is straks zijn eigen marketeer en bedelt om werk bij grote bedrijven. (Het midden- en kleinbedrijf is tegen die tijd verdwenen.)